ولىّ و سرپرست و یار و یاور مؤمنان در دنیا و آخرت، خداوند عالم قادر است; چنان که آیه شریفه 257 سوره بقره در این باره مى فرماید:
اَللّهُ وَلِىُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ اِلَى النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا اَوْلِیائُهُمُ الطّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ اِلَى الظُّلُماتِ اُولئِکَ اَصْحابُ النّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ
خداوند، ولىّ و سرپرست کسانى است که ایمان آورده اند; آنها را از ظلمت ها به سوى نور مى برد. از ظلمت کفر به نور ایمان، از ظلمت گمراهى به نور هدایت، از ظلمت اختلاف به نور وحدت، از ظلمت عذاب الهى به نور رحمت خداوند و از ظلمت جهل و نادانى به نور علم و آگاهى هدایت مى کند.امّا کسانى که کافر شدند، اولیاى آنها طاغوت ها هستند; کسانى که آنها را از نور، به سوى ظلمت ها مى رانند; از نور ایمان و هدایت و وحدت و رحمت خداوند و علم و آگاهى، به ظلمت کفر و گمراهى و اختلاف و عذاب الهى و جهل و نادانى هدایت مى کنند. و نتیجه کار این انسان ها نیز آتش جهنّم است و همیشه در آن خواهند ماند.
علاوه بر خداوند، اولیاءاللّه نیز ولىّ مؤمنان به شمار مى روند; چه این که خداوند در آیه شریفه 55 سوره مائده مى فرماید:
اِنَّما وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلوةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکوةَ وَ هُمْ راکِعُونَ
سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آن ها که ایمان آورده اند; همان ها که نماز را برپا مى دارند و در حال رکوع، زکات مى دهند.
بر اساس این آیه، علاوه بر خداوند، پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و حضرت على(علیه السلام) نیز ولىّ مؤمنان هستند.
همچنین بنابر آیات (30 و 31) سوره فصّلت، فرشتگان نیز ولىّ مؤمنان هستند:
اِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ اَلاّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ اَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتى کُنْتُمْ تُوعَدُونَ نَحْنُ اَوْلِیاؤُکُمْ فِى الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِى الاْخِرَةِ وَ لَکُمْ فیها ما تَشْتَهِى اَنْفُسُکُمْ وَ لَکُمْ فیها ما تُوعَدُونَ
به یقین کسانى که گفتند: پروردگار ما خداوند یگانه است سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل مى شوند که نترسید و غمگین مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتى که به شما وعده داده شده است! ما [ ولىّ و سرپرست و ] یاران و مددکاران شما در زندگى دنیا و آخرت هستیم و براى شما هرچه بخواهید در بهشت فراهم است و هرچه طلب کنید به شما داده مى شود.
از این رو که انسان ها معصوم نیستند، فرشتگان در دنیا، انسان هاى مؤمن را از حوادث، خطرات و گمراهى ها حفظ مى کنند و این همان «ولایت تکوینى» است.
وجود پیامبر(صلى الله علیه وآله) و ائمّه(علیهم السلام) و اولیاءاللّه براى مؤمنان مایه برکت و آثار معنوى است; به این جهت، وقتى از معصوم(علیه السلام) درباره غیبت امام عصر «عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف» سؤال مى شود که چنین امام غایبى چه فایده اى دارد؟ امام در جواب مى فرماید: «همان فایده و اثرى که خورشید پنهان در پشت ابر، براى طبیعت دارد، امام غایب نیز براى مؤمنان دارد; امام غایب نیز، از پس پرده غیبت، در قلبها اثر مى گذارد و ولایت تکوینى دارد.
بنابراین، ولىّ مؤمنان، خداوند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) و ائمّه(علیهم السلام) و فرشتگان هستند. البتّه به شرط آن که انسان در مسیر حضرت حق گام بردارد. اگر ما یک گام به سوى او برداریم، او گام هاى زیادى به سوى ما برخواهد داشت; اگر ما «رَبُّنَا اللّه» گفتیم و در پى آن استقامت کردیم، الطاف حضرت امام زمان «عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف» شامل حال ما مى گردد، همان گونه که شامل حال برخى گردیده است.
باید دست نیاز به سوى آن حضرت بگشاییم تا با عنایات خاصّش مشکلات فردى، اجتماعى و سیاسى ما را حل نماید.
* * *
1 . علماى شیعه و اهل سنّت همگى معترفند که این آیه شریفه در مورد حضرت على(علیه السلام) نازل شده است، شرح این مسأله را در تفسیر نمونه، جلد چهارم، صفحه 424 به بعد مطالعه فرمائید.
2 . منتخب الاثر ، صفحه 270، حدیث 3 و 4.
