جمله «فَاختَلَطَ بِهِ نَباتُ الاَْرْضِ» اشاره به تنوّع و گوناگونى گیاهان دارد. آمار گیاهانى که تاکنون توسّط دانشمندان کشف شده است، بیش از صدها هزار نوع مى باشد; که این آمار فقط در خصوص جاهایى است که بشر به آن دست یافته است; طبق گفته دانشمندان ممکن است معادل این مقدار و شاید بیشتر در اعماق دریاها و جنگل هاى فتح نشده وجود داشته باشد که هنوز کشف نشده است. بنابراین، تنوّع و گوناگونى گیاهان، شاید در سطح زمین به یک میلیون نوع برسد که هر کدام براى خود، برنامه و ساختمان و تشکیلات خاصّى دارند و عجائب این گیاهان بسیار فراوان است.
گیاهانى هستند که تمام وجود آن را یک گل مى بینیم; یعنى شاخ و برگ و ساقه ندارند، بلکه یک گل زیباست که از زمین روئیده است. و از این عجیب تر گیاهانى گوشتخوار هستند که حسّ و حرکت دارند و هنگامى که جنبنده اى به آنها نزدیک شود، شاخه هایش آن جنبنده را در برمى گیرند و مى بلعند. هر کدام از این گیاهان، نشانه اى از قدرت خداوند است که منکران توحید اگر چشم باز کنند، تسلیم خواهند شد.
آثار خداوند همه جا هست; فقط چشم بینایى نیاز دارد که آنها را ببیند.
یار بى پرده از در و دیوار *** در تجلّى است یا اولى الابصار
چشم بگشا به گلستان و ببین *** جلوه آب صاف در گل و خار
ز آب بى رنگ صد هزاران رنگ *** لاله و گل نگر در آن گلزار
پى برى گر به رازشان دانى *** که همین است سرّ آن اسرار
که یکى هست و هیچ نیست جز او *** وحده لا اله الاّ هو.
1 . «فردیناندلین» نویسنده کتاب «جهان گلها» گیاهان نهاندانه را بالغ بر یکصد و پنجا هزار نوع مى داند! و در بعضى از کتب گیاه شناسى، بیش از هیجده هزار نوع گیاه توصیف و تشریح شده است. یکصد هزار نوع قارچ و بیش از چهل هزار نوع جلبک، هفت هزار نوع سیب، سى و پنج هزار نژاد گندم نیز مورد بررسى قرار گرفته است. بعضى از دانشمندان براى «نخل» بیش از سه هزار نوع، براى «انجیر هندى» یک هزار و هفتصد نوع و «گل ثعلب» یک هزار و دویست نوع و براى سیب هفت هزار نوع بیان کرده اند. براستى چه عجیب است عالم گسترده گیاهان با این همه تنوّع! و چه بزرگ است، خالق و مدبّر آنها! (پیام قرآن، جلد 2، صفحه هاى 303 و 304 و 325)
