توحید مالکیّت به این معنى است که مالک همه چیز در آسمان و زمین خداست; به تعبیر دیگر ملکیّت حقیقى فقط و فقط از آن اوست، آنچه در اختیار دیگران است به اذن خداوند و از ناحیه اوست. مالکیّت خداوند بر جهان هستى، مالکیّت تکوینى است; او تمام جهان هستى را آفریده و همواره نگهدارنده آن است، همان گونه که در ابتداى «آیة الکرسى» آمده است: «اَللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ» قیّوم به معناى قائم بالذّات و مقُوِّم غیر است; یعنى خداوند با تکیه بر ذاتش باقى است و بقاء تمام موجودات عالم وابسته به اوست، پس او جهان را آفریده و همواره نگهدارنده آن است; از این جهت، مالک حقیقى جهان است; امّا مالکیّت انسان ها برخانه و ماشین و زمین و مانند آن مالکیّت اعتبارى است، نه حقیقى. هرچند، مالکیّت حقیقى در مورد انسان نیز تصورّ مى شود; زیرا مالکیّت او بر دست، پا، چشم، گوش و سایر اعضاى بدنش، مالکیّت اعتبارى نیست که قابل خرید و فروش و نقل و انتقال باشد; بلکه مالکیّت حقیقى است; البتّه در طول مالکیّت خداوند، نه در عرض آن.
بنابراین، خداوند تنها مالک حقیقى تمام جهان هستى است; پس اگر کسى، غیر خداوند را مالک حقیقى بداند مشرک است; و بت پرستان، بت ها را مالک نفع و ضرر خود مى دانستند و مى گفتند: «بت ها در سرنوشت ما مؤثّرند، نه به اذن خداوند، بلکه مستقلاّ» و این شرک است.
خداوند در آیه مثل، به این شاخه از شرک پرداخته است. با توجّه به این مقدّمه به شرح آیه مثل توجّه فرمائید:
1 . سوره بقره، آیه 255.
