پس از روشن شدن ارتباط آیه مثل با بقیّه آیات سوره تحریم به شرح آیه مثل مى پردازیم:
«ضَرَبَ اللّهُ مَثَلا لِلَّذینَ کَفَرُوا امْرَأَةَ نُوح وَامْرَأَةَ لُوط» ـ هر چند مثالى که در این آیه شریفه زده شد است مربوط به دو زن است که سبب طرح این مثال بوده اند; ولى خداوند آن را براى همه مطرح کرده است. به این جهت تعبیر به «الّذین» شده است.
خداوند به همسر نوح پیامبر(علیه السلام) و همسر لوط پیامبر(علیه السلام) مثال زده است که این دو انسان کافر چون عمل صالحى نداشتند، نسبت آنها با پیامبران خداوند سودى به حال آنها نداشت.
برخى از مفسّران، اسم همسر حضرت نوح را «والهة» و نام همسر حضرت لوط را «والعة» بیان کرده اند و بعضى عکس این را نوشته اند; یعنى نام همسر نوح پیامبر را «والعة» و اسم همسر لوط پیامبر را «والهه» یا «واهله» گفته اند.
«کانَتا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبادِنا صالِحَیْنِ فَخانَتاهُما» ـ این دوزن کافر تحت سرپرستى دو بنده صالح ما، یعنى حضرت نوح و حضرت لوط(علیهما السلام) قرار داشتند که نه تنها از این نعمت بزرگ استفاده نکردند و از نور چراغ نبوّت و اعمال صالح آن بندگان صالح خداوند پرتو نگرفتند و هدایت نشدند; بلکه مانع هدایت دیگران نیز گشتند و به همسران خود خیانت ورزیدند.
البتّه لازم به ذکر است که خیانت آنها انحراف از جادّه عفّت نبود; زیرا همسر هیچ پیامبرى آلوده به بى عفتى نشده است. همان گونه که در روایتى از پیامبراکرم(صلى الله علیه وآله)آمده است: «ما بَغَتْ اِمْرَأَةُ نَبِى قَطُّ; همسر هیچ پیامبرى آلوده عمل منافى عفّت نشده است» ـ بنابراین، خیانت آنها انحرافات جنسى نبوده، بلکه انحرافشان، افشاء اسرار شوهرانشان بوده است.
همسر نوح مى دید افرادى مخفیانه به حضرت نوح(علیه السلام) ایمان آورده و به دور از چشم بت پرستان به صف موحّدان مى پیوندند، راز آنها را برملا مى کرد و این خبر را به بت پرستان مى رساند و بدین شکل باعث آزار نوح و ایمان آورندگان مى شد.
همسر حضرت لوط نیز هنگامى که فرستادگان خداوند را در شکل جوانان زیبایى در خانه خود دید، مردم منحرف همجنس باز را خبر داد که عدهّ اى از جوانان زیبا در خانه شوهرش، حضرت لوط، به سر مى برند و بدین شکل آنها را تحریک به همجنس بازى مى کرد. به هر حال خیانت این دوزن، افشاء اسرار منزل بود. و این مسأله مایه مشکلات بزرگى براى آن پیامبران بزرگوار بود.
اگر همسرى که باید در خانه، محرم اسرار شوهر خویش باشد و به تعبیر قرآن مجید، مایه آرامش شوهر ، اسرار همسرش را فاش کند و به این وسیله آرامش شوهر خود را بر هم زند، حقیقتاً تحمّل چنین زنى بسیار مشکل است!
«فَلَمْ یُغْنیا عَنْهُما مِنَ اللّهِ شَیْئاً وَ قِیلَ ادْخُلا النّارَ مَعَ الدّاخِلینَ» ـ از آنجا که معیار نجات انسان همان گونه که گذشت عمل صالح است، نه ارتباط هاى فامیلى و خانوادگى; ارتباط این دوزن بى ایمان با آن دو پیامبر بزرگ الهى سودى به حالشان، در برابر عذاب الهى نداشت; به این جهت به آنها گفته شد که همراه بقیّه جهنّمیان، که ارتباطى با پیامبران نداشتند، داخل آتش جهنّم شوید تا همگان بدانند که تنها و تنها اعمال صالح و شایسته موجب رستگارى انسان مى شود; نه چیز دیگر.
1 . قرطبى، جلد 10، صفحه 6680 (به نقل از تفسیر نمونه، جلد 24، صفحه 301).
2 . روح المعانى، جلد 28، صفحه 142 (به نقل از تفسیر نمونه، جلد 24، صفحه 301)
3 . درّالمنثور، جلد 6 ، صفحه 245.
4 . در آیه 21 سوره روم مسأله همسرى از آیات الهى شمرده شده و هدف از آن سکون و آرامش هریک از دو همسر به وسیله دیگرى بیان شده است.
