«دنیا» مؤنّث «أدنى» است; کلمه «حیات» در جمله «الحیاة الدنیا» (زندگى دنیا) موصوف و مؤنّث و «دنیا» صفت آن است.

«دنیا» و «أدنى» به معناى نزدیک است و گاهى هم به معناى پستى و دنائت است. بنابراین حیات دنیا یا به معنى زندگى نزدیک است که در مقابل زندگى آخرت که زندگى دور است، مى باشد و یا به معناى زندگى پست است که در مقابل زندگى عالى و والاى آخرت است.

دنیا مجموعه اى از امکانات مادّى از قبیل مال، ثروت ، مقام، همسر، فرزند، خانه، ماشین و دیگر امکانات مادّى است که داراى چهار ویژگى اساسى است:

1 ـ گذرا و ناپایدار است که بسیارى از آیات و روایات به آن اشاره دارد.

2 ـ فریبنده است و ظاهرى پرجاذبه دارد; از دور بسیار زیبا و جذّاب است.

3 ـ توخالى است; یعنى ظاهرى جالب و فریبنده دارد، امّا نزدیک که مى شوى، میان تهى و خالى است; همانند سرابى که از دور، آب مى نمایاند، ولى هنگامى که نزدیک آن شوى چیزى نیست.

4 ـ آمیخته با انواع مشکلات و مصائب است; زندگى دنیا خالى از مصائب و سختى ها نیست.

مجموعه آنچه گفته شد، با این ویژگى هاى چهار گانه زندگانى دنیاست; امّا اگر همه اینها به خاطر اهداف و الا، رنگ خدایى بگیرد، دیگر دنیا نیست، بلکه آخرت است.

«ابن ابى یعفور» مى گوید:

به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم: من دنیا را دوست دارم.

امام فرمودند: براى چه دنیا را دوست دارى (و این همه تلاش و زحمت براى مال دنیا مى کشى)؟

عرض کردم: مى خواهم با مال دنیا، مقدّمات ازدواجم را فراهم کنم و با آن فریضه حج به جا آورم و مخارج خانواده ام را تأمین کنم و صله رحم انجام دهم و در راه خدا انفاق نمایم.

امام صادق(علیه السلام)فرمودند: این دنیا پرستى نیست; بلکه در مسیر آخرت است»(1)

بنابراین اگر زندگانى دنیا را براى لذایذ مادّى و شهوترانى و شهوت پرستى بخواهیم، دنیا پرستى است; امّا اگر به عنوان پلى براى رسیدن به ارزش هاى معنوى باشد، آخرت است.

1 . میزان الحکمة، باب 1222، حدیث 5825 (جلد 2، صفحه 896).