نصرت آن امام همام – چه در زمان غیبت و چه در زمان ظهور – به معنای هر کاری است که موجبات خشنودی ایشان را فراهم کند. یاران آن حضرت کسانی هستند که از بالاترین مراتب ایمان، تقوا، معرفت الهی، معنویت، شهادت طلبی، سـادگـی و بـی پـیـرایـگـی، ساده زیستی، ولایـتـمـداری، اتـحـاد و انـسـجـام و برادری و... برخوردار باشند و او را در مبارزه با ستمگران، مبارزه با انحراف ها، تحریف ها و برداشت های نادرست از دین و عمران و آبادی کشورها و برقراری عدالت یاری می کنند. جمع بندی روایات مربوط به وظایف شیعیان در «دوران غیبت» نشان می دهد که بهترین تفسیربرای «یاری گری امام» در این دوران، «زمینه سازی» برای ظهوراوست. در «دوران ظهور»، یاران امام زمان(عج) مهم ترین نقش را در محقق شدن اهداف قیام آن حضرت ایفا می کنند. ریـشـه کـن شدن ستم و درهم کوبیده شدن پایه های کفر و استکبار و شرک و نفاق در صحنه عـالم، تـحـقـق آرمان حاکمیت توحید و عدالت در جهان، دگرگون شدن حاکمیت و نظام سیاسی جهان، استقرار آیین پیامبر اکرم(ص) در تمامی جهان، برقرار شدن صلح و امنیت جهانی، متحول شدن همه ساختارها و ساز و کارهای اقتصادی جهان، تحول و فراگیری علم و فرهنگ و فن آوری در همه جهان و... همه و همه اهدافی هستند که یاران آن حضرت در دست یابی به آنها نقشی اساسی دارند.

اگرچه در روايات، به ياران محدود امام زمان(عج) يعنى 313 نفر اشاره شده؛ ولى پيروزى آنان بر مستكبرین به رهبرى حضرت از جهاتى دور از انتظار نيست؛ زيرا در روايات به ياران ديگرى در حدود ده هزار نفر اشاره شده است و خداوند ضمانت كرده تا گروه اندك را در صورت استقامت بر گروه کثیر پيروز گرداند. هم چنين ظهور حضرت زماني اتفاق مي افتد كه اوضاع و احوال اجتماعى، اخلاقى و سياسى كاملاً مساعد باشد و همه ملتها از نظام هاى مختلف و قتل و غارت ها به تنگ آمده باشند.

امام علی(ع) به نكوهش یاران سست عنصر خود مى پردازد و با نهايت مدارا با آنها مى فرمايد: «چقدر با شما مدارا كنم؟ همچون مدارا كردن با شتران تازه كار كه از سنگينى بار، پشتشان مجروح مى شود و يا همچون جامه كهنه اى كه هرگاه گوشه اى از آن را بدوزند، از سوى ديگر پاره مى شود!». سپس حضرت در تشبيه ديگری ضعف آنها را آشكار ساخته مى فرمايد: «به خدا سوگند! ذليل آن كس است كه شما ياور او باشيد و آن كس كه به وسيله شما [به سوى دشمن] تيراندازى كند، همچون كسى است كه تيرى بى پيكان و بدون پايه رها سازد».

ياران امام على(ع) از سه گروه تشكيل مى شدند؛ گروهى از آنان مخلصان و مؤمنان حقيقى و فداكار و جان بركف بودند كه همچون پروانگان، گِرد شمع وجودش مى گشتند و چشم بر امر و گوش بر فرمان داشتند. گروه ديگر نادان هايي بودند كه از درك مقام امام(ع) و شرايط زمان و مكان عاجز بودند و گروه سوم كينه توزان لجوجی بودند كه به حيف و ميل اموال مسلمين در عصر عثمان خو گرفته و از على(ع) نيز همان را مى خواستند و جز به مقام و ثروت نمى انديشيدند و همه جا كارشكنى مى كردند و بسيارى از آنها جاسوسان معاويه در كوفه بودند.

امام(ع) در جملاتی پر درد در انتقاد از برخي يارانش مي فرمايد: «دشمن در يارى از باطل شان متّحد و شما در راه حق متفرّقيد... خداوندا! [از بس نصيحت كردم] آنها را ناراحت و آنها نيز مرا خسته كردند». «روى شما به مرد مى ماند ولى مرد نيستيد! اى كودك صفتانِ بى خرد و عروسان حجله نشين! كاش شما را نديده و نمى شناختم». «چقدر با شما مدارا كنم؟!». «اى اهل كوفه! من به سه چيز [كه داريد] و دو چيز [كه نداريد] مبتلا شده ام: گوش داريد و كَريد، سخن مى گوييد و گُنگيد، چشم داريد و كوريد. نه هنگام نبرد صادقيد و نه وقت آزمايش، قابل اعتماد ...».

ظهور منجى كل بشر به عنوان یک پديده عظيم اجتماعی نیازمند مقدمات و شرايط خاصی است از جمله: پيشرفت دينى در ميان امت اسلامى، گسترش انحراف عمومى، گسترش ظلم و فساد، پيشرفت بشر در صنعت و تكنولوژى و آماده شدن ياران خاص حضرت براى نصرت او.

عبد الله بن بُدَيل پيش از فتح مكّه مسلمان شد و در جنگ حُنَين، طائف و تَبوك شركت كرد. او در قيام عليه عثمان شركت داشت و از ياران امام على(ع) بود که در جنگ جمل و صِفّين، حضوریافت و رياست قاريان كوفه را نيز بر عهده داشت. وی معاویه را شایسته خلافت نمی دانست و سر انجام در جنگ صفين به شهادت رسيد.

وقتی حاکم مدائن که توسط امام علی(ع) ابقا شده بود نامه حضرت را قرائت کرد و در عظمت آن بزرگوار سخن گفت، مسلم مجاشعی از شیفتگان على(ع) شد. وی در جنگ جمل شرکت کرد و در حالی که قرآن در دست داشت دست راست و چپش قطع شد و بعد شهید شد. امام درباره او فرمود: این جوان، از کسانى است که خدا دلش را از نور و ایمان، آکنده کرده.

مِقداد از یاران شجاع و نجیب پبامبر(ص) بود که در تمام جنگ هاى پیامبر(ص) شرکت کرد و یکی از چهار نفری است که بهشت شیفته دیدار آنان است. او پس از پیامبر(ص) در مسیر ولایت و صراط مستقیم ماند و از مطیع ترین یاران على(ع) بود و از معدود کسانی بود که بر پیکر فاطمه(س) نماز گزارد. وی با سخنرانی شکوهمندی، با خلافت عثمان مخالفت کرد.او در سال 33 هجری در هفتاد سالگى وفات کرد.

مسلمانان نهایت توجه را به حفظ و حمایت از قرآن داشته اند تا آن جا که همه موارد اختلافى در آن را از نظر اعراب، قرائت، حروف و آیاتش مى شناختند؛ لذا اگر تحریفى صورت گرفته بود، مسلمانان خصوصا امیرالمؤمنین(ع) و یاران خاص او سکوت نمی کردند.