اولين برخورد امام حسين(ع) با سپاه عراق، برخورد با سپاه حرّ بود كه وظيفه داشت امام(ع) را به كوفه ببرد كه با مخالفت امام(ع) به ناچار در صحراي خشك و سوزان فرود آمدند. فردای روز ورود امام(ع) به کربلا، سيل ورود سپاهیان ابن زیاد به كربلا فزوني يافت و فرماندهي به عمر سعد رسيد. ابن سعد از پیشنهاد امام(ع) براي بازگشت خوشحال شد؛ اما با مخالفت شمر و دستور جنگ از طرف ابن زياد روبرو شد و چون تلاش امام(ع) براي كنار كشيدن ابن سعد نتيجه‌اي نداد، جنگ آغاز شد و با شهادت امام حسين(ع) و يارانش به پايان رسيد.

اولا: منابع مختلف تاریخی از دستور یزید برای کشتن امام حسین(ع) خبر می دهند؛ با توجه به این منابع ذهبی شاگرد ابن تیمیه هم در مواقع مختلف یزید را آمر قتل امام حسین معرفی کرده است.
ثانیا: اگر یزید دستور به قتل امام حسین(ع) نداده بود، چرا ابن زیاد را مؤاخذه نکرد و مقام او را ترفیع داد!؟ چرا به او اجازه داد جوایز فراوانی از بیت المال به قاتلان امام پرداخت شود؟!
ثالثا: اگر یزید از این وقایع خبر نداشت و از قتل امام ناراحت بود، چرا سر امام را به کاخ دمشق فراخواند؟! چرا با عصا زدن، به سر مبارک ایشان اهانت کرد؟!

اولین اثر مکتوب و جامع اخلاقی - اسلامی توسط امير مؤمنان على(ع) در نامه معروفشان به امام مجتبى(ع) نگاشته شد که ایشان در آن اساس و ريشه مسائل اخلاقى را تبيين فرمودند. اما جدای از آثار منتشر شده توسط ائمه نخستين كتاب اخلاقی در قرن دوم به نام «صفة المؤمن و الفاجر» توسط اسماعيل بن مهران ابى نصر سكونى تأليف شده است.

کتاب نهج البلاغه مجموعه اى از خطبه‌ها، نامه ها و حکمت‌ های گهربار امام امیرالمومنین على بن ابى طالب (علیه السلام) است که توسط ابوالحسن محمد بن حسین بن موسى (359 ـ 406 ق) معروف به سید رضى گردآورى و تنظیم شده است. او این کتاب را به عنوان بر گزیده اى از کلمات گران سنگ آن حضرت از میان هزاران سخن ایشان تدوین نموده است.

نقش سفير امام زمان(عج) در صدور «توقيعات»، رساندن نامه سائل به دست امام(عج) و بردن جواب آن براي سائل بوده است. به تعبير ديگر، سفير حضرت، واسطه در ايجاد «توقيعات» بوده است.

در زمان «غيبت كبری» دو نامه از ناحيه حضرت مهدى(عج) براى شيخ مفيد صادره شده است. نامه اول در اواخر ماه صفر سال 410 هجرى، سه سال قبل از وفات شيخ مفيد و نامه دوم در سال 412 هجرى يعنى يك سال قبل از وفات شيخ به دست او رسيده است. هر دو نامه به املاى حضرت مهدى(عج) و خط برخى از ثقات و معتمدين نزد امام زمان(عج) بوده است و به خاطر اجماع علما و همچنین مضامین عالی آنها سند این دو نامه معتبر است.

امام حسین(ع) بعد از این که نامه جناب مسلم را مبنی بر بیعت کوفیان دریافت نمود، چون از روحیّه ضعیف کوفیان و سابقه پیمان شکنى آنان آگاهى داشت، نامه ای براى تقویت روحیّه آنها نوشت، و به آنها توصیه نمود در کارها شتاب کنند تا ایشان به کوفه برسند. این نامه توسط قیس بن مسهر به سوی کوفه فرستاده شد، اما ایشان را دستگیر کردند و برای ناسزا گفتن به امام(ع) به بالای دارالاماره بردند، اما این مرد بزرگ از این فرصت برای ادای رسالتش بهره برد،اما به دست دژخیمان اموی به شهادت رسید.  

پیامبر(ص) ابوبکر را همراه آیاتى از اوّل سوره برائت به سوى مکّه اعزام کرد تا آن را براى اهل مکّه اعلان کند. در این لحظه جبرئیل از طرف خدا آمده و گفت: این مأموریّت را جز خودت یا کسى که از توست نباید انجام دهد. پیامبر(ص)على(ع) را با شتر خود در پی ابوبکر فرستاده و فرمود او را دریاب، و هر جا که او را دیدى نامه را از او گرفته عازم مکّه شو و آن را براى اهل مکّه اعلان کن. على  به او رسید، نامه را از او گرفت و عازم مکّه شد، حجّ را به جا آورد و آن را ابلاغ و اعلان نمود .

امام على(ع) به سوى معاويه، نامه هایی می فرستاد و او را به بیعت فرا می خواند. اما سياست معاويه در پاسخ به نامه های امام این بود که معمولا جواب نامه های امام را نمی داد و فرستاده را نیز نمى پذيرفت و هر گاه فرستاده از او جواب مى خواست، تنها در ضمن اشعاری امام را تهدید می نمود.

او در نامه ای شدید اللحن و سرزنش آمیز به معاويه نوشت: مى بينيم كه از همتايى با علی(ع) دم مى زنى، او پاک نيّت ترينِ و پاكْ نژادترينِ انسان ها است، داراى برترين همسر و پسر عمويش برترين پسر عموى عالَم است و تو لعنت شده فرزند لعنت شده ای که همواره در پى آشوبگرى در دين خدا بوديد. بدان كه تو با پروردگارت فريبگرى پيش گرفته اى و از تدبيرش در امان مانده اى و از رحمتش نااميد گشته اى، او در كمين توست، حال آن كه تو فريفته ى صبر او شده اى...