اولا: در منابع حدیثی اهل سنت روایاتی نبوی بر استحباب این روزه وجود دارد؛ اما باید توجه داشت در بیشتر آن روایات نبوی گفته شده این حکم مقید به قبل از وجوب روزه ماه رمضان بوده است. ثانیا: مناقشات بسیار جدی در دلالت آن روایات نبوی از منابع اهل سنت وجود دارد. این اشکالات و تناقضات و مناقشات، اطمینان به مورد توصیه بودن روزه این روز را از سوی پیامبر اکرم(ص) با چالشی جدی مواجه می کند. ثالثا: در منابع شیعی نیز از ائمه معصومین روایاتی در فضیلت روزه این روز ذکر شده که نوعا مورد پذیرش سندی نیستند و در کنار آنها روایات بسیاری تا حد تواتر نقل شده که در آنها بیان های شدیدی در نهی از روزه گرفتن این روز به عنوان «تبرک جویی و مشابهت» به کار بنی امیه و قاتلان امام حسین وجود دارد. این روایات موافق با عمل و رفتارهای اصحاب ائمه می باشند. رابعا: عید بودن این روز فریبی اموی است که مستضعفین فکری اهل سنت آن را باور کرده و در این روز با «عنوان عید» روزه می گیرند و متاسفانه عدّه ای نیز عروسی های خود را به این روز موکول می کنند و باعث رنجش برادران شیعه خود می شوند. در حالی که شیعه برای امام حسین از آن جهت عزا می گیرد که او نواده رسول خدا و یکی از مصادیق آیه تطهیر و آل کسا و یکی از افراد مباهله و سید جوانان بهشت است. امام حسین از آن جهت که نواده رسول خدا و احیاگر دین اوست برای ما ارزش دارد و فردی درون مذهبی نیست.

اولين برخورد امام حسين(ع) با سپاه عراق، برخورد با سپاه حرّ بود كه وظيفه داشت امام(ع) را به كوفه ببرد كه با مخالفت امام(ع) به ناچار در صحراي خشك و سوزان فرود آمدند. فردای روز ورود امام(ع) به کربلا، سيل ورود سپاهیان ابن زیاد به كربلا فزوني يافت و فرماندهي به عمر سعد رسيد. ابن سعد از پیشنهاد امام(ع) براي بازگشت خوشحال شد؛ اما با مخالفت شمر و دستور جنگ از طرف ابن زياد روبرو شد و چون تلاش امام(ع) براي كنار كشيدن ابن سعد نتيجه‌اي نداد، جنگ آغاز شد و با شهادت امام حسين(ع) و يارانش به پايان رسيد.

بين عاشورای حسینی و قیام مهدوی، مي توان پیوندی ناگسستنی یافت. در حقیقت «انقلاب مهدوی» ادامه دهنده و تامین کننده اهداف «قيام حسینی» در سطح جهانی است. «قیام عاشورا» نیز پشتوانه و زمينه ساز «قیام مهدوی» می باشد. مهم‌ترین دلیل این برداشت، یکسانی و هماهنگی اهداف، پیام ‌ها و برنامه های این دو قیام است. همین نکته باعث شده تا معصومین در موارد مختلفی از مهدی موعود و امام حسین(ع) در کنار هم یاد کنند.

خداوند به دلیل علاقه ای که به اولیای خود دارد، یاری آنها را یاری خود و ظلم به آنها را ظلم به خود تلقی کرده است. از میان این گروه، محبوب ترین افراد در درگاه ربوبی، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) هستند که واسطه فیض خدا به بندگان می باشند. منظور از نصرت طلبی امام حسین(ع)، یاری رساندن به دین خداوند است. این ندای نصرت طلبی تا ابد خاموش نخواهد شد و امام مهدی(عج) نیز این ندا را به نحوی تکرار کرده، از منتظرانش می خواهد که برای نزدیک شدن زمان ظهورش بسیار دعا کنند. به امید روزی که ندای ظهورش را بشنویم، و به نصرت طلبی او به نحو احسن پاسخ گوییم.

هدف خداوند از خلقت انسان، رساندن او به رشد و کمال حقیقی است. رسولان الهی مامورند تا انسان را به سوی این مسیر، هدایت کنند. ایشان در مسیر هدایتگری خویش، مامور به تلاش و برپایی حکومت الهی می باشند؛ چرا که حکومت، ابزار نیرومندی برای هدایتگری است. امام حسين‏(ع) در شرایطی دست به قیام و روشنگری زد که حکومت به ابزاری برای فساد مبدّل شده بود. ایشان در جهت رهایی مردم از فساد اموی و هدایت مردم به سوی دین راستین، از بذل جان نیز فروگذار نکرد؛ و به همین دلیل ملقّب به «مصباح الهدی» گردیده است. حضرت مهدی(عج) نیز در شرایطی شبیه به شرایط امام حسین(ع) قیام می کند. وضعیت جامعه در آن روزگار، بصورتی وخیم و ناگوار در خواهد آمد که افراد فاسد با قرائت های خود خوانده و خود خواهانه به تحریف دین خواهند پرداخت. گروهی از آنان به نام دین و گروهی دیگر به وسیله مخالفت با دین، مردم را در باتلاق های جهل و نادانی فرو خواهند برد و آنها را سرگرم مسائلی کم ارزش و حتی بی ارزش خواهند نمود؛ و این همه، در راستای تأمین منافع خودشان می باشد. در آن روزگار «دین حقیقی» به فراموشی سپرده می شود؛ بطوری که در روایات آمده: «امام زمان(عج) به هنگام ظهور به بنای دوباره اسلام می پردازد و آیینی را بنا می نهد که برای همگان تازگی دارد»؛ در حالیکه او فقط دین حقیقی اسلام را ارائه می کند.

اولا: منابع مختلف تاریخی از دستور یزید برای کشتن امام حسین(ع) خبر می دهند؛ با توجه به این منابع ذهبی شاگرد ابن تیمیه هم در مواقع مختلف یزید را آمر قتل امام حسین معرفی کرده است.
ثانیا: اگر یزید دستور به قتل امام حسین(ع) نداده بود، چرا ابن زیاد را مؤاخذه نکرد و مقام او را ترفیع داد!؟ چرا به او اجازه داد جوایز فراوانی از بیت المال به قاتلان امام پرداخت شود؟!
ثالثا: اگر یزید از این وقایع خبر نداشت و از قتل امام ناراحت بود، چرا سر امام را به کاخ دمشق فراخواند؟! چرا با عصا زدن، به سر مبارک ایشان اهانت کرد؟!

یکی از علل قیام امام حسین(ع) را باید در بیدارى افکار عمومى و افزایش نفوذ دعوت شیعیان پس از صلح امام مجتبى(ع) جستجو کرد، زیرا جنبشى که پس از امضاى صلح، بر ضد حکومت اموى آغاز شده بود روز به روز در حال گسترش بود. حسین بن على(ع) در واقع دنباله برنامه برادر ارجمند خود را گرفت، زیرا حضرت مجتبى(ع) با کمال شهامت، خرده‏ گیریهاى کوته فکران و عناصرافراطى را تحمل کرد و به تدریج زمینه انقلاب را فراهم ساخت، و در این هنگام حسین بن على (ع) ضربت قاطع را بر پیکر حکومت فاسد بنى امیه وارد ساخت.

ماهها و سالها از آن حادثه خونين بى نظير گذشت، حادثه اى كه يك سوى آن تبلور تمام ارزش هاى انسانى بود و در سوى ديگر توحّش و بربريت و نامردى ها در حدّ اعلا موج مى زد. هر چه زمان بر آن مى گذشت آثار پيروزى حسين (ع) و يارانش و شكست دشمنانش آشكارتر مى شد. اين حادثه برخلاف طبيعت تاريخ بشرى كه نوها را كهنه و كهنه ها را به فراموشى مى سپارد، هر روز درخشش تازه اى به خود گرفت، تا آنجا كه مبدل به يك الگو و سرمشق جاودانى شد، براى تمام كسانى كه مى خواهند با عزت و شرف زندگى كنند.
 

به يقين عقب نشينى يزيد و تغيير موضع سياسى او، بر اثر خطبه هاى افشاگرانه حضرت زينب(س) و امام سجاد(ع) در شام و بيدارى مردم بود، وگرنه هرگز يزيد با آن سابقه و آن كلمات مسرّت و کفر آميزى كه در آغاز بر زبان راند، از كار خود پشيمان نبود و از اين رو، پسر مرجانه و ديگر فاجعه آفرينان حادثه كربلا را هرگز محاكمه و مجازات نكرد و همچنان آنان را بر مناصبشان باقى گذاشت.
 

چون یزید به حکومت رسید به فرماندار مدینه نامه نوشت که از امام حسین(ع) بیعت بگیرد. حاکم مدینه نیز با احضار امام، از ایشان خواست بیعت خود را با یزید اعلام کند. اما امام با هوشمندی و بدون درگیری، موقتا از بیعت سرباز زدد و تا صبح روز بعد از او مهلت گرفت. البته در این میان مروان می خواست با شیطنت و تهدید همان جا از امام بیعت بگیرد که امام با لحن و پاسخی بسیار تند او را ساکت کرد. روز بعد، مروان امام(ع) را دید و مساله بیعت با یزید را پیش کشید امّا امام به هیچ وجه این خواسته را نپذیرفت.