کتاب «شواهد التنزیل القواعد التفضیل»، یکى از معتبرترین منابع تفسیر روایی اهل سنت به شمار مى رود که توسط ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله حاکم حسکانى (450ـ524ق) تالیف و تدوین شده است. على رغم اینکه حسکانى از علماى حنفى مذهب اهل سنت بود، اما همه کتاب هاى مهم او درباره فضائل و اثبات حقانیت اهل بیت و عقاید شیعه بوده است. از جمله آن کتاب‌ها کتاب شواهد التنزیل است که وى در این کتاب حدود دویست و ده آیه و در ذیل آنها بیش از هزار و دویست روایت در شان و منزلت حضرت على(علیه السلام) بیان کرده است.

روح انسان از دو دستگاه خودآگاه و ناخودآگاه تشكيل يافته و قوانين هستی نیز شامل قوانين تكوينی و تشريعی می شود. در جهان هستى، قوانين آفرينش همانند دستگاه ناخودآگاه بدون اراده و تصمیم ما به پيش مى روند؛ اما قوانين تشريعى همانند دستگاه خودآگاه، وابسته به خواست و اراده ماست. در حقیقت قوانینی كه به عنوان يك قانون آسمانى به هر پيامبرى اعلام شده، پیشتر در مجلس قانونگذاری آفرينش به تصويب رسيده است و معاد نیز همانند تمام اصول و فروع تعلیمات انبیا، ریشه در فطرت و نهاد آدمی دارد.

اول اینکه مسأله مباهله نشانه حقانيت پيامبر(ص) در رسالت است؛ زیرا کسی كه ايمان قطعي به راه خود ندارد مباهله نمي كند. دیگر اینکه اين آيه سندی روشن بر عظمت مقام اهل بيت(ع) نزد خداوند است؛ چرا که پیامبر(ص) در این عرصه فقط آنان را به همراه خود برد و این نشانه افضلیت آنها را بر تمام امت می باشد.

امام علی(ع) خطاب به «خوارج» می فرماید: «زمانی كه سپاه معاويه قرآنها را بر سرنيزه كرد، خواستید به حكميت كتاب خدا راضی شویم». آنگاه یادآور می شود: «حکمیت ظاهرش ايمان و باطنش كفر بود اما شما آن را پذيرفتيد». حال که در دام آن گرفتار شده اید فريادتان بلند است. هم چنین مى فرمايد: «به خدا سوگند! اگر از پذيرش حكميت سرباز مى زدم، خداوند گناه آن را بر دوش من نمى گذاشت و اگر آن را پذيرفتم باز هم قرآن به حقانيت من گواهى مى دهد».

یکی از عوامل مهم سرپیچی قوم نوح(ع) در برابر ارشادهای دلسوزانه حضرت نوح(ع) صفت رذیله «غرور» بود؛ چرا که اين قوم مغرور با اينكه آثار حقّانيّت را در معجزات نوح(ع) مى‏ ديدند و احتمال مجازات الهى بسيار قوى بود، نه تنها اعتنايى نداشتند بلكه پیامبر خود را تشويق به درخواست عذاب الهى مى‏ كردند!

قرآن «دوران جنینی» را شبحی از معاد دانسته و می فرماید: «اگر در رستاخيز ترديد داريد، ما شما را از خاك آفريديم، سپس از نطفه، و از آن پس از خون بسته و ...»، تعبير به «بعث» اشاره به جهش های پی در پی جنین دارد كه در رستاخيز، همانند دنياى رحم صورت مى گيرد. از سویی محيط رحم دورانی کوتاه برای آمادگی برای قدم گذاشتن در محیطی وسیع تر است و نه یک دوران زندگی ایده آل. از سویی زندگى براى جنين آميخته با انواع مشكلات است همانطور كه زندگى اين جهان در برابر زندگى جهان ديگر توأم با ناراحتي هاى مختلف است.

صرف تأثیر یک مکتب بر محیط پیرامونی خود نمی تواند قرینه ای بر حقانیت آن مکتب و صدق پیغام آورش باشد. اما وقتی جامعه عقب افتاده عرب پیش از اسلام را با وضعیت رشد یافته بعد از از اسلام مقایسه می کنیم (تنها بعد از 23 سال از دوران بعثت) و عمق تحولات پیش آمده بعد از بعثت و تأثیر جهانی اش را واکاوی می کنیم، اعتراف می کنیم که فقط دعوتی حقیقی از طرف خداوند متعال می تواند سبب ساز چنین دگرگونیهایی گردد.

هر فرد یا گروهی برای رسیدن به اهداف خود از وسایلی استفاده می کند که از نوع و چگونگی به کارگیری آن، می توان درباره حقانیت مدعیان آن قضاوت کرد. بی گمان آنها که برای رسیدن به اهداف خود، استفاده از هر وسیله ای را موجّه می دانند، با پیامبران و اولیائی که برای رسیدن به اهداف خود بهره گیری از هر وسیله ای را روا نمی دارند و از وسایل مقدس استفاده می کنند، فرق دارند. پیامبران راستین در همه احوال، از اصول انسانی عدول نمی کنند. پیامبر اسلام نیز در تمام دوران حیات خود از این اصول عدول نکرد.

خداوند در آیه 157 سوره اعراف، علاوه بر مقام رسالت، شش صفت را برای پیامبر(ص) بیان مى کند: 1ـ او پیامبر خدا است. 2- پیامبرى که درس نخوانده و از میان توده جمعیت برخاسته، از سرزمین مکّه ام القرى، کانون اصلى توحید طلوع کرده است. 3- صفات و علامات و نشانه ها و دلائل حقانیت او را در کتب آسمانى پیشین تورات و انجیل مشاهده مى کنند. 4- محتواى دعوت او با فرمان عقل و فطرت سلیم کاملاً سازگار است. 5- او نه تنها بارى بر مردم نمى گذارد، که بارها را از دوش آنان برمى دارد.

حضرت علی(ع) شباهت مردم به حاکمانشان را بیشتر از شباهت به پدرانشان می داند. اين شباهت ممكن است از اين طريق باشد كه گروهى چشم و گوش بسته به دنبال امرا حركت مى كنند. این از آنجا ناشی می شود که گروهى قدرت را دليل بر حقانيت مى دانند و همين طرز تفكّر سبب مى شود كه در محاسبات اجتماعى خود گرفتار انحراف و اشتباه فراوان گردند.