غیر از اعجاز «قرائنی» بر حقانیت دعوت پیامبر(ص) وجود دارد. مانند: پاکی و درست کاری و تأثیر نگرفتن از فرهنگ عصر جاهلیّت؛ شعار حذف تبعیضات نژادى و طبقاتى درعصری که این امتیازات حرف اول را می زد؛ محتواى دعوت ایشان که توحید، مبارزه با ظلم و دفاع از مظلوم، تقوى، پاکى و امانت بود؛ دوری از منطق «هدف وسیله را توجیه مى کند»؛ سرعت گسترش دعوت و میزان تأثیر در مردم؛ میزان فداکارى و تسلیم نشدن در مقابل فشارهایی که او را به سازش با انحراف سوق می داد و ... .   

در كتاب هاى امروز يهود و نصارى نشانه هاى پيامبراسلام(ص) را مى يابيم، ولى به يقين قبل از ظهورش، مسائل بيشترى وجود داشته كه بر اثر تعصبات كور يا تضاد با منافع سران آنها حذف شده است. در سه مورد از انجيل يوحنا روى واژه «فارقليط» يا «فارقليطا» تكيه شده كه به «تسلّى دهنده» ترجمه شده است، اصل اين كلمه در يونانى «پِرِكْليت» بوده كه معناى آن احمد و پسنديده است. به هر حال در خود انجيل جمله هايى وجود دارد كه نشان مى دهد اين كلمه، سخن از پيامبرى مى گويد كه ظاهر مى شود و آيينش جاويدان است.

افراد ناصالح معمولا كسانى همانند خود را به گرد خويش جذب مى كنند و برعکس اگر ديديم خاصّان و رازداران و معتمدان شخصی، افرادی با ایمان و پاک و صادق بودند معلوم مى شود كه پاكى و ايمان و صداقت در پيشواى آن مكتب موجود است. با نگاهی به اصحاب حضرت رسول، از علی و سلمان و ابوذر و مقداد و عمار یاسر تا پاکبازان مخلصی همچون اصحاب صفه، و بسیاری دیگر از اصحاب که همگی از برجستگان تقوا و علم و اخلاق در زمانه خود بودند، نتیجه می گیریم که دعوت پیامبر اسلام(ص)، دعوتی صادق و ناشی از وحی الهی است.

پيشرفت سريع و خارق العاده يك آيين و ايجاد تحوّل عظيم و گسترده، مى تواند قرينه اى براى اصالت و حقانيت آن باشد. زيرا چنين تأثيرى هنگامى ممكن است كه پايه هاى آن مكتب روى فطريات و واقعيات زندگى و منطبق بر قوانين آفرينش باشد. پيشرفت سريع اسلام به عنوان دینی برآمده از سرزمینی عقب افتاده و نیمه وحشی، و رشد چشمگیر مسلمانان در علم و معماری و فرهنگ در کمتر از دو قرن، تبدیل به معمایی برای مستشرقین و مورخین شده است. معمایی که پاسخی جز صادق بودن حضرت رسول(ص) در ادعای نبوت و ارتباطش با وحی ندارد.

خداوند در آيه 157 سوره اعراف با ذكر اوصاف پيامبر اسلام(ص) روى مسأله «صفات و علامات و نشانه هاى او در كتب آسمانى پيشين» تكيه مى كند و مى فرمايد: «پيامبرى كه صفاتش را در تورات و انجيلى كه به صورت مكتوب نزدشان است مى يابند». حال آیا می شود قرآن با اين صراحت با يهود و نصارى احتجاج کند و خبر از وجود دلايل و نشانه هاى پيامبر اسلام(ص) در كتب آنها بدهد، و اين مسأله با حقيقت مطابق نباشد و آنها سكوت كنند؟! بنابراين سكوت آنها دليل روشنى بر وجود اين نشانه ها در كتب آنها است.

خداوند در آيه 6 سوره صفّ از زبان حضرت عيسى(ع) مى گويد: «عيسى بن مريم(ع) با صراحت به بنى اسرائيل بشارت داد كه من رسول خدا هستم، ... و نسبت به پيامبرى كه بعد از من مى آيد و نام او احمد است شما را بشارت مى دهم». در پايان آيه مى فرمايد: «هنگامى كه او[احمد] به سراغ آنان آمد؛ گفتند: اين سحرى است آشكار». قرآن گفتار آنها را در مخالفت با معجزات نقل مى كند ولى سخنى از مخالفت آنها در مورد اخبار مسيح(ع) نسبت به آمدن احمد(ص) نگفته است و اين دليل روشنى است بر اين كه آنها اين خبر را انكار نمى كردند.

اصولا بررسى محتواى دعوت هر آيينى، براى دانشمندان از بهترين دلايل براى اثبات صدق و كذب مدعاى آن آيين است و گاه بر بسيارى از معجزات پيشى مى گيرد. محتوای یک دعوت الهی ویژگی هایی دارد مانند هدايت انسان، برقرارى عدالت، فراهم آوردن صلح و زمینه های تكامل انسان. با تأملی در آموزه های قرآنی می توان این ویژگی ها را در اسلام یافت: 1- دعوت به توحید. 2- دعوت به توکل و معرفی خداوند به عنوان تنها مؤثر اصلی. 3- یکسان بودن بندگان نزد خدا و معرفی تقوا به عنوان تنها معیار فضیلت.

صرف تأثیر یک مکتب بر محیط پیرامونی خود نمی تواند قرینه ای بر حقانیت آن مکتب و صدق پیغام آورش باشد. اما وقتی جامعه عقب افتاده عرب پیش از اسلام را با وضعیت رشد یافته بعد از از اسلام مقایسه می کنیم (تنها بعد از 23 سال از دوران بعثت) و عمق تحولات پیش آمده بعد از بعثت و تأثیر جهانی اش را واکاوی می کنیم، اعتراف می کنیم که فقط دعوتی حقیقی از طرف خداوند متعال می تواند سبب ساز چنین دگرگونیهایی گردد.

هر فرد یا گروهی برای رسیدن به اهداف خود از وسایلی استفاده می کند که از نوع و چگونگی به کارگیری آن، می توان درباره حقانیت مدعیان آن قضاوت کرد. بی گمان آنها که برای رسیدن به اهداف خود، استفاده از هر وسیله ای را موجّه می دانند، با پیامبران و اولیائی که برای رسیدن به اهداف خود بهره گیری از هر وسیله ای را روا نمی دارند و از وسایل مقدس استفاده می کنند، فرق دارند. پیامبران راستین در همه احوال، از اصول انسانی عدول نمی کنند. پیامبر اسلام نیز در تمام دوران حیات خود از این اصول عدول نکرد.

میزان ایستادگی و ازخودگذشتگی مدعیان در راه خود، یکی از قرائن راست گفتاری آنان است. مدعیان دروغین که چیزی برای از دست دادن ندارند به راحتی و با کمترین فشار یا تطمیع حاضر به تحریف ادعاهای خود یا مصالحه هستند، اما مدعیان راستین تا پای جان از اعتقادات خود دفاع می کنند. با مطالعه در احوالات حضرت رسول و حوادثی چون تنها ماندن و زخمی شدن در جنگ احد، پذیرش دعوت نصرانیان مدینه به مباهله و... می بینیم که این میزان پایمردی و فداکاری فقط می تواند نشأت گرفته از اعتقادی راسخ و ایمانی راستین باشد.