«سيد بحرالعلوم» در يكي از شب ها، خادم خود را به دنبال «سيد جواد عاملی» فرستاد و به او گفت: همسايه فقيرت هفت روز است كه جز خرماى زاهدى چيزى نخورده و امروز به خاطر بدهى سنگينش از آن خرمای زاهدی هم محروم شده و شام ندارد؛ ولى تو غذاى خوب مى خورى. عرض كردم خبر نداشتم، فرمود: اگر خبر داشتى و كمك نمی كردى كه يهودى؛ بلكه كافر بودى! و اين عصبانيّت من براى آن است كه چرا از حال برادرانت تجسّس نمی كنى! اكنون اين ظرف هاى غذا را خادمم می آورد، با او درِ خانه آن مرد برو و اين كيسه پول را زير حصير او بگذار!

يكي از درس هائي كه از خاندان معصومين(ع) بايد آموخت درس «انفاق» و «بخشش» است. مرد فقیری پیش امام حسن(ع) آمد و درخواست کمک کرد. امام(ع) به صندوق دار خود گفت: چه مقدار در خانه پول داریم؟ او گفت: دوازده هزار درهم، و به جز این پول، چیزی دیگر برای مصارف زندگی نداریم. امام(ع) همه آن پول ها را به فقیر داد. ما نيز بايد از اعمال و رفتار امامان(ع) سرمشق گرفته و به نيازمندانِ اقوام و دوستان و آشنايان و همسايه ها كمك كنيم.

سعید بن عاص، فرزند کسی است که در همسایگی پیامبر(ص) بود و آن حضرت را آزار و اذیت مى نمود و امیرالمؤمنین او (عاص) را در روز جنگ بدر کشت. امّا سعید جوانى خوشگذران بود که بدون هیچ سابقه و لیاقتى، از سوى عثمان والى کوفه شد و از روز نخست چنان صحبت کرد که دلها را مضطرب و مردم را به دشمنى و مخالفت کشاند.

عقبة بن ابى معیط پدر ولید است، او در بین همسایگان پیامبر(ص) بیشترین اذیت را در حق ایشان روا داشت. از این رو پیامبر(ص) می فرماید: «من در بین بدترین همسایه ها بودم؛ بین ابولهب و عقبة. اگر سرگین مى یافتند نزدیک در خانه من مى ریختند». هم چنین او کسی است که به صورت پیامبر آب دهان پرت کرد، ضحاک می گوید: «چون عقبه به پیامبر(ص) آب دهان پرت کرد آب دهانش به صورت خودش برگشت، خدا او را لعنت کند، و به آنچه که اراده کرده بود نرسید، و گونه هایش را سوزاند و اثر آن در گونه هایش بود تا اینکه مُرد و به جهنم رفت».

معصومین(ع) در روایاتشان از همسایه بد بسیار مذمت کرده و می فرمایند: همسایه بد از هر فقری بدتر و از هر بار سنگینی سنگین تر می باشد و کمر انسان را می شکند. همچنین در روایات آمده است: «کسی که همسایه اش از شر او در امان نباشد ایمان ندارد».

امام علی(ع) درباره حق همسایه می فرمايد: «خدا را خدا را كه حق همسايگان خود را رعایت كنيد؛ چرا كه آنان مورد توصيه پيامبر شما هستند و او همواره نسبت به همسايگان سفارش مى فرمود تا آنجا كه ما گمان برديم به زودى آنها را در ارث شريك خواهد كرد». فلسفه احترام به همسايه در اسلام روشن است؛ زيرا اسلام دينى است اجتماعى. اجتماع اهل يك شهر و يك ملت در اسلام جايگاه مخصوصى دارند. اگر واقعاً همسايگان در فكر هم باشند و غم ها و شادى ها را ميان خود تقسيم كنند، زندگى گواراتر و رنج ها و مشكلات، آسان تر می شود.

ابن تیمیه شیعه را متهم می‌کند که مساجد را تعطیل نموده و حرم بزرگانشان را آباد ساخته... و حج حرم‌ها را مهم‌ تر از حج بیت ‌الله می‌داند. در پاسخ باید ابن تیمه را به مساجد شیعه و نمازهای جماعتی که در آنها برگزار می‌شود، ارجاع داد و احکام احترام‌ آمیز شیعه درباره مساجد را به او یادآور شد. درباره حرم‌ها نیز شیعه صاحبان قبر را عبادت نمى کند، بلکه طبق روایات اهل بیت(ع) با زیارت آن اولیا به خدا تقرّب مى جوید. همچنین شیعه حجِ را از ارکان دین دانسته و تأخیر آن از سال وجوبش را گناه کبیره می‌داند.
 

مولی نزد اهل لغت معانی بسیاری دارد مانند سید و سلطان. از طرفی آنان اجماع دارند بر اینکه ولی و مولی به یک معنا هستند و بر «اولویت به امر» دلالت دارند. و بدیهی است وقتی واژه مولی درباره رسولی الهی یا جانشین وی استفاده شود، اشاره به وسیع ترین دایره محل اعمال آن سیادت و سلطنت دارد؛ لذا اراده سایر معانی درباره حدیث غدیر یا موجب کذب بستن به پیامبر(ص) یا کفر می گردد و یا با توجه به وضعیت مردم و دستور پیامبر به تجمع مردم، امری بی فایده می گردد.

بلاذرى در «الأنساب» نقل کرده: حکم بن أبی العاص پیوسته پشت سر رسول خدا(ص) راه مى رفت و با چشم به آن حضرت اشاره مى کرد و ادا در مى آورد و بینى و دهانش را حرکت مى داد، تا آنکه چشم و ابرویش به همان شکل باقى ماند و شل و چلاغ شد. یک روز که رسول خدا(ص) در حجره یکى از زنان خود بود، بر آن حضرت وارد شد؛ پس حضرت، با عصایى به طرف او آمد و فرمود: «چه کسى مرا در مقابل این وزغِ ملعون یارى مى دهد؟» سپس فرمود : «او و فرزندش با من در یک جا ساکن نشوند» و آنها را به طائف تبعید کرد .

ابن هشام در «سیره»خود نوشته است، حکم همسایه پیامبر بود. او پیوسته پیامبر(ص) را اذیت و با حرکت چشم و... مسخره می کرد. پیامبر(ص) او را نفرین کردند لذا پیوسته چشم و ابرویش تکان می خورد و به رعشه بدن گرفتار شد. همچنین پیامبر(ص) او را به طائف تبعید کرد.