مشخصات کلی مُصحف های عثمانی

مُصحف هایی که عثمان جمع آوری نمود چه شاخصه ها و مشخصاتی داشت؟

مُصحف هاى عثمانى از نظر ترتيب سوره ها، همان ترتيبى است كه در مُصحف كنونى وجود دارد و با ترتيب مُصحف هاى صحابه، به‌ خصوص با مُصحف «اُبَيّ بن كعب»، تطبيق مى كرد. مُصحف هاى عثمانى به مقتضى شيوه نگارش كه در آن دوره رواج داشته، از هر نشانه و علامتى كه حروف نقطه دار و بى نقطه را مشخص كند، خالى بود. همچنین اين مُصحف ها به احزاب و اعشار و اخماس، تقسيم بندى نشده و مملوّ از غلط هاى املايى و تناقض هايى در رسم الخط بوده كه علت آن، ابتدايى بودن خطى است كه صحابه در آن زمان مى شناخته اند.

تعداد مُصحف های عثمانی و سرنوشت آنها؟

عثمان چه تعداد نسخه از قرآن جمع آوری کرد و سرنوشت مُصحف ها چه شد؟

مورّخان در تعداد نسخه های عثمانی اختلاف دارند. «ابن ابى داود» تعداد آنها را شش نسخه دانسته، در حالی که «يعقوبى» دو نسخه ديگر را بر اين تعداد اضافه كرده ‌است؛ اما پس از گذشت زمانى طولانى، تغييرات و دگرگونى هايى در اين مُصحف ها به وجود آمد مانند نقطه گذاری، علامت گذاری و در نهایت نوشتن قرآن با خط نسخ زیبای عربی و دیگر خطوط متداول كه اين تغييرات به تدريج مُصحف هاى اوليه را كه در زمان عثمان نوشته شده بود، به دست فراموشى سپرد و رفته رفته اثرى از آنها باقى نماند.

واکنش عبدالرحمن بن عوف به عملکرد عثمان!

عبدالرحمن عوف که از مسبّبان اصلى به خلافت رسیدن عثمان بود چه واکنشى نسبت به عملکرد او از خود نشان داد؟

او پس از آن که عملکرد عثمان از سوى صحابه و مردم مورد اعتراض واقع شد، از تلاش هاى خود در جهت به خلافت رسیدن عثمان پشیمان شد و از او دورى جست. او نذر کرده بود هرگز با او سخن نگوید و وقتی عثمان در بیمارى وى به عیادت او آمد عبدالرحمن رو به دیوار کرد و با او سخن نگفت. او وصیّت کرد عثمان بر او نماز نخواند و در حالى که با عثمان قطع رابطه کرده بود مُرد.

دیدگاه طلحه نسبت به عثمان

طلحه در مورد عثمان چه نظرى داشت؟

او تندترین صحابى بر ضدّ عثمان بود و شک نداشت که به دلیل سابقه اش در اسلام، پسر عمو بودنش با ابوبکر و نیز گشاده دستى و سخاوتش، حکومت پس از عثمان به او مى رسد. او حتی در زمان ابوبکر، با عمر کشمکش داشت و دوست داشت که ابوبکر خلافت را پس از خود به او وا گذارد. او پیوسته چیزهایى درباره عثمان مى بافت و در همه جا مى پراکند و دل ها را با او دشمن و مردم را از او دل چرکین مى ساخت و اهالى مدینه و صحرانشین و شهرنشین را بر او مى شوراند.

اعتراض مقداد بن اسود به انتخاب عثمان براى خلافت

مقداد بن اسود چگونه اعتراض خود را نسبت به خلافت عثمان اعلام نمود؟

چون با عثمان بیعت شد، مقداد مى گفت: به خدا سوگند، ندیدم که با اهل بیت پیامبرى پس از او چنین کنند که با این خاندان کردند. به خدا سوگند، من آنها را به خاطر محبّتم به پیامبر خدا(ص)، دوست دارم.  قریش، خود را به سبب وابستگى به آنها، از سایر مردم، برتر دیدند و با این حال، همگى بر بیرون کشیدن قدرت پیامبر(ص) از دست اینان، اتّفاق کردند. به خدا سوگند، اگر من یاورانى علیه قریش داشتم، همچون روز بدر و اُحد با آنان مى جنگیدم.

اعتراض عمّار به عثمان

نمونه هایى از اعتراضات عمّار نسبت به عملکرد عثمان را بیان کنید؟

مقداد، عمّار، طلحه و... نامه اى به عثمان نوشتند و بدعت هاى عثمان را در آن برشمردند و او را از خدا بیم دادند و به او اعلام کردند که اگر از آنها دست نکشد، بر سرش مى ریزند. عمّار، نامه را نزد عثمان آورد و خواند. پس عثمان دستور داد که دست ها و پاهاى عمّار را از هم باز کنند. سپس با پاهایش که در چکمه بود چنان بر بیضه هاى عمّار کوفت که بیهوش شد. حتی عثمان خواست او را نیز مانند ابوذر تبعید کند ولی از شورش قبیله او (بنى مخزوم) ترسید و از وى دست کشید.

عدى بن حاتم از علاقه مندان به عثمان!!

آیا این سخن که عدى بن حاتم از علاقه مندان به عثمان بود صحیح است؟

در تاریخ خطیب به نقل از مغیره آمده: عدىّ بن حاتم و جریر بن عبدالله بجلى و حنظله کاتب از کوفه خارج شدند و گفتند: در شهرى که به عثمان دشنام داده مى شود نمى مانیم. در حالى که این تحریفى آشکار است؛ زیرا صحیح این است که آنان گفتند: «در شهرى که به على دشنام داده مى شود...»، و دست تحریف، على را تبدیل به عثمان نمود. شاهد اینکه ابن اثیر در «اُسد الغابة» گفته است: عدى بن حاتم از عثمان منحرف و مخالف او بود.

نخستین کسى که با عثمان برخورد کرد

نخستین کسى که با عثمان برخورد کرد و احترام ظاهرى او را نگه نداشت که بود؟!

جبلة بن عمرو ساعدى، نخستین کسى بود که به عثمانْ جسارت و برخورد کرد و با وى با تندی سخن گفت. وی به عثمان گفت: یا خواص و نزدیکانت را رها کن یا تو را به جهنم می فرستم.

معرفى حکم ابى العاص

حکم بن ابى العاص که بود؟

ابن هشام در «سیره»خود نوشته است، حکم همسایه پیامبر بود. او پیوسته پیامبر(ص) را اذیت و با حرکت چشم و... مسخره می کرد. پیامبر(ص) او را نفرین کردند لذا پیوسته چشم و ابرویش تکان می خورد و به رعشه بدن گرفتار شد. همچنین پیامبر(ص) او را به طائف تبعید کرد.

ماجرای به خلافت رسیدن عثمان از زبان امیر المومنین(ع)

در کلام امام علی(ع) داستان به خلافت رسیدن عثمان چگونه بیان شده است؟

ایشان در خطبه شقشقیّه مى فرماید: «...خلیفه دوم در آستانه وفات، خلافت را در گروهى به شورا گذاشت که به پندارش من نیز یکى از آنها بودم. پناه بر خدا از این شورا که مرا همسنگ امثال اینها  قرار دادند. ولى من به خاطر مصالح اسلام با آنها همکاری کردم. سرانجام یکى از اعضاى شورا به خاطر کینه اش از من روى بر تافت و دیگرى به خاطر دامادیش تمایل به دیگرى پیدا کرد، علاوه بر جهات دیگرى که ذکر آن خوشایند نیست...».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

نَفَسُ الْمَرْءِ خُطاهُ إلى أجَلِهِ

نَفَسهاى آدمى گامهاى او به سوى مرگ است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 44