شبهه در «اعتبار سندی» نهج البلاغه و «انتساب مضامین» آن به امیرالمؤمنین(ع)

آیا درست است که روایات نهج البلاغه سند ندارد؟! آیا مضامین این کتاب می تواند از علی ابن ابی طالب باشد، در حالی که: در آن به صحابه رسول خدا(ص) توهین شده؛ دارای اصطلاحات فلسفی است؛ خطبه های طولانی دارد؛ متون بسیار مسجّع دارد؟!

1. تحقیقات پژوهشگران تاریخ و حدیث نشان می دهد که نصوص نهج البلاغه در کتب و منابع حدیثی نویسندگانی از شیعه و اهل سنت که پیش از تولد سید رضی نگاشته شده اند، وجود دارد.
2. اکثریت قریب به اتفاق مطالب نهج البلاغه مستدل و یا در خور استدلال هاى منطقى است و نیازى به سلسله اسناد به عنوان مباحث تعبدى وجود ندارد.
3. سید رضی هنگام جمع آوری بیانات حضرت، بنا بر گزینش و اختصار داشته است؛ لذا اسناد روایات را ذکر نکرده است.
4. محتوای نهج البلاغه، آن قدر بلند و عمیق و والاست که گواهى مى دهد تنها از مصدری «عالی» چون فکر پیامبر(ص) یا امام معصومى تراوش کرده است.
5. عالمان و ادبای اهل سنّت مثل ابن ابی الحدید و ابن الخشاب انتساب مضامین آن را بنا بر تجمیع شواهد سندی حداقلی با شواهد مضمونی(وحدت اسلوب ادبی آن)، به حضرت علی(ع) قبول دارند.
6. چرا باید سیّد رضی و یا هر کس دیگری افتخاری بس بزرگ را که می توانست با آن بر تمام سخنرانان و شیواسخنان برتری یابد به دیگری نسبت دهد؟!
7. شواهد قرآنی نشان از آن دارد که که همه صحابه عادل نبودند و مخدوش سازی اعتبار و اصالت نهج البلاغه با تمسک به ادعای «عدالت برای همه صحابه» تا چه اندازه سست است.
8. سخنان مسجع در سخنان رسول خدا(ص) و خلفا و صحابه ديگر نيز يافت می شود.
9. اهل بلاغت تصریح می کنند که بلاغت در واقع چیزی جز مطابقت مقال با مقتضای حال و شرایط پیرامونی آن نیست و اگر لازم باشد خطبه ها باید طولانی باشند.
10. آن حضرت در بند استفاده از کلمات و اصطلاحات فلسفی خاص نبوده اند و مراد آن حضرت معنای لغوی آن واژه ها بوده نه معنای مصطلح فلسفی.

«اصلاح» اصلی ترین سیاست امام علی(ع)

چرا امام علی(عليه السلام) در ابتدای خلافت اصلی ترين سياست خود را بر اصلاح امور جامعه قرار داد و چه اقداماتی در اين راستا انجام گرفت؟

امام به سبب پایبندی به دین و سنت، به فكر اصلاح جامعه بود. امام اساساً توسط قاتلين خلیفه پیشین بر سر كار آمد تا به زعم آنها خرابی ها را اصلاح كند. امام در مقابله با دنیاگرایی، عُمّال خویش را از نشستن سر سفره های رنگین نهی ‌کرد و در برابر سیاست عدم کتابت حدیث اقدام عملی نمود. در واقع امام تبیین دین را در رأس اقدامات اصلاحی خود قرار داده و کوشید تا با طرح سنت پیامبر(ص) و احیای اصول و فروع فراموش شده دین، جامعه را به سمت اصلاح هدایت کند.

بيان فضائل امام علي(ع) از زبان «سعد بن ابي وقاص»

«سعد بن ابی وقاص» چه فضائلی از امیرالمومنین(ع) بيان کرده است؟

سعد بن ابي ‏وقاص چهار فضيلت درباره امام علي(ع) نقل مي كند: 1- پيامبر(ص) به امام علي(ع) مأموريت داد تا سوره برائت را كه خود به ابوبكر داده بود بگيرد و براي مردم مكه بخواند. 2- به فرمان خدا، همه درهاي خانه هاي مسلمانان به جز خانه امام علي(ع) به روي مسجد بسته شد. 3- پس از شكست ابوبكر و عمر در تصرف خيبر، پيامبر با انتخاب علي(ع) به فرماندهي سپاه، يهوديان خيبر را شكست داد. 4- در جريان جنگ تبوك، پيامبر(ص) در پاسخ به علت ماندن امام در مدينه، فرمودند: «منزلت تو نسبت به من مانند منزلت هارون به موسي است».

لقب «نَفْس» تنها مخصوص سه تن از ائمه(ع)

در روايات اهل بیت كدام يك از معصومین(ع) به لقب «نَفْس بودن» متصف شده اند؟

در روايات سه نفر از معصومين(ع) به لقب «نَفْس و جان بودن» متصف شده اند؛ 1- حضرت علي(ع). 2- امام حسين(ع). 3- امام هفتم حضرت موسی بن جعفر(ع).

علی(ع) «کرار غیر فرار»

چرا حضرت علی(عليه السلام) را «حیدر کرار» می نامند؟

در جريان فتح خيبر، پس از شكست ابوبكر و عمر، پيامبر اكرم(ص) تصميم گرفت تا فرماندهي را به حضرت علي(ع) بسپارد و حضرت هم توانست قلعه خيبر را بگشايد. آن حضرت در هيچ صحنه‏ اي فرار نكرد و زره حضرت پشت نداشت. لذا رسول خدا(ص) درباره او فرمود: «كرّار غير فرّار لايرجع حتي يفتح الله علي يديه» او بدون پيروزي و فتح قلعه خيبر بر نمي ‏گردد.

برتری رشادتهای خلفای سه گانه بر فداکاریهای نوجوان 10 ساله!

آیا رشادتهای خلفای سه گانه بر فداکاریهای نوجوان 10 ساله (حضرت علی) برتری دارد؟! فداکاریهایی که سه خلیفه اول در راه اسلام کردند با فداکاریهای یک پسر بچه ده ساله (حضرت علی) قابل مقایسه نیست!

با توجه به اینکه قرآن ماجرای کشته شدن جالوت به دست حضرت داود نوجوان را با عظمت و مهم معرفی می کند نتیجه می گیریم که سن بیشتر موضوعیتی در برتری اعمال ندارد و این شبهه از اساس باطل است و ملاکات قرآنی عواملی چون مجاهدت و سبقت در ایمان و هجرت است. ضمن اینکه عقل و عرف هم رشادت نوجوانان را بر رشادتهای افراد کبیر برتری می دهد؛ چون امری خارق العاده و کم یاب است. 

همچنین در سراسر متون تاریخی بجز ترس و فرار، مطلبی دال بر وجود رشادتی خاص برای خلفا نمی یابیم و از سوی دیگر وجود فداکاریهای امام علی(ع) در مقاطع حساس صدر اسلام مانند لیله المبیت، جنگهای خندق، خیبر، احد و... امری کتمان ناپذیر و مورد گواه قرآن و تاریخ است.  

کشته شدن سعدبن عباده

سعد بن عباده (میزبان پیامبر) به دستور چه کسی کشته شد؟

برخى از متون تاریخى در پی آنند که مرگ سعد را مرگى طبیعى جلوه دهند و حتّى گفته اند که سعد، از جمله کسانى بوده است که در آغاز با ابو بکر مخالفت کرد و سپس با وى بیعت نمود؛ امّا دقّت در ماجراى سقیفه و دلالت آشکار متون گوناگون مربوط به این موضوع، هیچ تردیدى باقى نمى گذارد که او هرگز بیعت نکرد و به دست دشمنان سیاسى اش ترور شد. حقیقت این است که عمر مردى را فرستاد و به او گفت: وى را به بیعت فرا خوان و اگر خوددارى ورزید، او را بکش و بعد هم شایع کردند که جنّیان او را کشته اند.

نقش معاویه در قتل عثمان در کلام مسور بن مخرمه

چرا مسور بن مخرمه معاویه را در قتل عثمان دخیل می دانست؟

مسور بن مخرمه به سوى معاویه آمد و در حالى که شامیان نزدش بودند، بر او وارد شد. معاویه گفت: اى شامیان! این شخص، از کشندگان عثمان است. مسور گفت: به خدا سوگند، من عثمان را نکشتم بلکه سیره ابو بکر و عمر او را کشت و به تو نامه نوشت و از تو سپاه کمکى خواست؛ امّا تو سپاه را از او دریغ داشتى تا کشته شد، در حالى که آنان در زرقاء بودند.

سخن استاد توفیق ابوعلم دربارۀ خطبه فدکیه

استاد توفیق ابوعلم دربارۀ خطبه فدکیه چه می گوید؟

استاد توفیق ابوعلم می گوید: زهرا(س) از فصاحت و بلاغت برجسته اى برخوردار بود، سخنانش داراى قافيه موزون و متناسب و زيبا و هم آهنگ بود. این ویژگی را در خطبه ای بكار برد كه به هنگام بيعت مردم با ابوبكر و مخالفت آن حضرت با او در مساله فدك ايراد كرد. او  سخنورى برجسته بود، که  دلها و احساسات را به لرزه مى آورد.

اعتراض ابن تیمیه به حزن حضرت زهرا(س)

آیا اعتراض ابن تیمیه به حزن و اندوه حضرت زهرا(علیها السلام) بعد از پیامبر(صلی الله علیه وآله) مورد قبول است؟

ابن تیمیه می گوید: «او بر امرى حزن داشته که فوت شده و باز نمى گردد، ولى ابوبکر از ترس این که حضرت پیامبر کشته شود خوف داشته است... چون حضرت فوت کرد هرگز چنین حزنى را ابوبکر نداشت؛ زیرا بى فایده است، نتیجه این که حزن ابوبکر بدون شکّ کامل تر از حزن فاطمه است». در جواب می گوییم: اولا: حزن ابوبکر که خدا و رسولش از آن نهی کردند ناشى از ضعف ایمان او بوده است. ثانیا: حزن در فراق محبوب نه تنها امرى جایز و راجح است بلکه خود پیامبر(ص) نیز در مرگ فرزندش ابراهیم محزون می شد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

مرحبا بک يا ابا عبدالله ! يا زين السموات و الارضين.

آفرين بر تو اى ابا عبدالله ! اى زينت آسمان ها و زمين ها!

بحار الانوار 36/204