کتاب «منهاج السنه النبویه» از مهم ترین منابع سلفیّون و وهابیون در عقاید به شمار مى رود و توسط ابوالعباس احمد بن عبد الحلیم بن تیمیه حرّانى (661-728 ق) نوشته شده است. همان گونه که خودش در مقدمه کتاب اظهار کرده، آن را به عنوان ردّیه و ابطالى بر کتاب «منهاج الکرامه فى معرفه الامامه» تالیف علامه حلى (648-726) نوشته است. نام اصلى کتاب عبارت است از «منهاج السنه النبویه فى الرد على الشیعه القدریه». او که حنبلى مذهب (در فقه) و حشْویه مسلک (در عقاید) بود، عقاید خود را به بزرگان متقدم اشاعره نسبت داده است. او در این کتاب و سایر آثار خود بر ضد شیعه و اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) سخن گفته و به عقاید شیعه تاخته است. ابن تیمیه معتقد است: نویسندگان صحاح سته - مثل بخاری که کتابش سرقت ادبی است - مهم ترین شخصیت هاى تاریخ اسلام هستند و حتى ائمه شیعه هم باید از آنها پیروى کنند!!! اما با این همه تاکید و اهمیت دادن به نویسندگان صحاح، وى احادیث صحیحى را که آنان درباره امامت دوازده نور پاک نقل کرده اند به هیچ وجه نمى پذیرد!

ابوالعباس تقى الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام حرانى دمشقى حنبلى ابن تیمیه (661-728 ق)، در حرّان به دنیا آمد و پدرش او را به دمشق برد و در همانجا رشد و شهرت یافت. او یکى از جنجال آفرین ترین شخصیت هاى دینى اهل سنت به شمار مى رود، او به سبب یک فتواى نادرست، به مصر تبعید شده و زندانى گشت و پس از آزادى به اسکندریه رفته و سپس به دمشق بازگشت. در دمشق نیز به دلیل مطالب نادرستى که اشاعه مى کرد، چندین بار بازداشت شد و در نهایت امر نیز در زندان در گذشت. بدون اینکه فلسفه و کلام را نزد اساتید معروف و برجسته حکمت آموخته باشد، در مسائل این دو دانش نیز از جمله متحجران دوران گشته بود و همه مطالب و نظرات بزرگان حکمت را نقد و ابطال کرده است! او در یارى و استحکام بخشیدن مذهب سلفیه بسیار تلاش کرد و سرآمد سلفیان و وهابیون کج فهم گشت و بسیارى از عقاید نادرست و بدعت‌ها را بر ضد شیعه امامی و اثنى عشرى رواج داد. کتاب هاى گمراه کننده او از مهم ترین منابع وهابیون امروزى براى مخالفت و کینه توزى با شیعیان و عقاید الهى و پاک آنان مى باشد. ابن تیمیه داراى نظرات عجیب و غریبى در مسائل مختلف اسلامى بود که هیچ سابقه اى در تاریخ اسلام حتی در میان اهل سنت نداشت و اگر هم سابقه داشته است، از جمله نظرات مردود و نادرست تلقى شده بود؛ به طورى که برخى از دانشمندان اهل سنت نیز از چنین بدعت هایى در تعجب مانده اند.

ابن تیمیه در ادعای بیعت نکردن مردم با امام علی(ع) مى گوید: «نصف امّت و یا کمتر و یا بیشتر با او بیعت نکردند بلکه بیشتر مردم با او جنگیدند». در پاسخ می توان گفت: اوّلا: امامت منصبى الهى است و علی(ع) خلیفه پیامبر(ص) است که از جانب خدا منصوب شده، که با وجود این نص، مشروعیت آن احتیاج به بیعت مردم ندارد. ثانیا: آیا عموم مردم با ابوبکر از روى رغبت بیعت کردند یا این که با اکراه و تهدید سلطه او را پذیرفتند؟ ثالثا: علما و محدثان اهل سنّت، اجماع بر بیعت عمومى با حضرت دارند.

ابن تیمیه می گوید: «او بر امرى حزن داشته که فوت شده و باز نمى گردد، ولى ابوبکر از ترس این که حضرت پیامبر کشته شود خوف داشته است... چون حضرت فوت کرد هرگز چنین حزنى را ابوبکر نداشت؛ زیرا بى فایده است، نتیجه این که حزن ابوبکر بدون شکّ کامل تر از حزن فاطمه است». در جواب می گوییم: اولا: حزن ابوبکر که خدا و رسولش از آن نهی کردند ناشى از ضعف ایمان او بوده است. ثانیا: حزن در فراق محبوب نه تنها امرى جایز و راجح است بلکه خود پیامبر(ص) نیز در مرگ فرزندش ابراهیم محزون می شد.

ابن تیمیه مى گوید: «آنچه حلّى نقل کرده که فاطمه وصیّت کرد تا او را شبانه دفن کنند و هیچ کس بر او نماز نگزارد، این مطلب را کسى از فاطمه حکایت نمى کند، و نماز میت خواندن مسلمان بر دیگرى خیر زایدى است که به او مى رسد». امّا حضرت زهرا(س) به جهت مبارزه سیاسى با دستگاه حاکم و اطلاع مردم از عدم مشروعیّت خلافت آنان، دست به چنین وصیتى زده است. ضمن اینکه نماز هر کس بر جنازه شخصى منشأ خیر زاید نخواهد بود؛ خصوصا حضرت زهرا (س) که مطابق آیه تطهیر از هر نوع اشتباه و خطایی مصون است.

ابن تیمیه مى گوید: «قهرکردن فاطمه(ع) از ابوبکر کارى پسندیده نبود و از کارهایى نیست که بتوان بخاطر آن حاکم را مذمت نمود. این در حالی است که به نص قرآن و حدیث نبوى، حضرت زهرا(س) معصومه است و به غضب او خدا و رسول به غضب درآمده اند و مى دانیم که هر کس شخصى را به غضب درآورد او را آزار داده است. در نتیجه خدا و پیامبر(ص) به غضب فاطمه(س) اذیت شده اند. قرآن می فرماید: «آنها که خدا و پیامبرش را آزار مى دهند، خدا در دنیا و آخرت آنان را از رحمت خود دور ساخته، و براى آن ها عذاب خوارکننده اى آماده کرده است».

 این حدیث از جمله احادیثی است که بسیاری از صحابه مانند: ابو ایوب انصاری، ابو سعید خدری و عبدالله بن عباس، آن را از لسان پیامبر(ص) نقل کرده اند و ابن حجر آن را در شرح صحیح بخارى آورده و آن را صحیح یا حسن می داند.

ابن تیمیه بعد از نقل حدیث من «أحبّ علیّاً فقد أحبّنی... »، مى گوید: «همگى دروغ است».
در جواب از ادعای ابن تیمیه باید گفت: طبرانى در «المعجم الکبیر» از امّ سلمه این حدیث را نقل کرده و هیثمى بعد از نقل این حدیث مى گوید: «و إسناده حسن». حاکم نیشابورى نیز این روایت را از سلمان نقل کرده و بعد از نقل این حدیث آن را صحیح شمرده است.

 کلام و نقل ابن تیمیّه از چند جهت، قابل اعتبار نیست: الف - خود ابن تیمیه در زمان پیامبر اکرم(ص) حضور نداشته تا بتواند مستقیم حدیث نقل کند و بگوید نقل شیعیان صحیح نیست، بلکه هم او و هم شیعیان باید با واسطه نقل کنند و آن واسطه‏ ها را باید بررسى نمود. ب - خود ابن تیمیه حتّی در نزد علماى اهل سنّت هم اعتبار و جایگاهى ندارد، چنانکه ائمه چهارگانه اهل سنّت او را کافر مى‏ دانند. ج- او عناد و دشمنى سرسختى با ائمه اطهار(ع) و شیعه دارد، چنانکه مبنای او کتمان و رد فضائل ایشان است.

ابن تیمیه مى گوید: «بسیارى از صحابه و تابعین، بغض على را داشته، او را سب کرده و با او جنگ نموده اند». در پاسخ می توان گفت: اوّلا: چرا او اسم این صحابه و تابعین را نمى برد و فقط بدون دلیل ادعا می کند؟ ثانیاً: اگر بعضی از صحابه هم بغض على(ع) را داشته باشند، این نقص آنان است نه نقصى بر حضرت؛ زیرا پیامبر(ص) در شأن او فرمود: «تو را به جز مؤمن دوست ندارد و جز منافق تو را دشمن نمى دارد»، «هر کس على را اذیت کند مرا اذیت کرده است»، «هر کس على را دشنام دهد مرا دشنام داده است».