امتحان الهی برای همه یا عدّه ای خاصّ؟!

چرا امتحان الهي فقط مخصوص بعضي هاست؟ و بقيه در اين مورد بايد استثنا شوند؟!

امتحان يك سنّت الهى است كه در تمام امت هاى پيشين جارى بوده است و حتّى شامل انبياء بزرگ الهی نیز شده است. آنها نیز با شديدترين و سخت‏ ترين آزمايش ها روبرو بوده اند. این سنّت الهی نسبت به بندگان یكسان نیست؛ خداوند بعضی را با سختی و تلخی، گرسنگی و تهی دستی، یا بیماری و ناراحتی می آزماید و برخی را با مال و ثروت، قدرت و ریاست، یا خوبی و آسایش آزمایش می كند.

ستايش قرآن از حضرت ایوّب(ع) به عنوان الگوی «صبر»

خداوند در قرآن چگونه حضرت ایوّب(علیه السلام) را در برابر صبرش ستوده است؟

حضرت ايّوب(ع) طي يك آزمون بزرگ، گرفتار مصائب عظيمى گرديد و اموال، زراعت، گوسفندان فراوان و فرزندان برومند و لايق و متعدّدش را از دست داد و خود نيز به بيمارى شديدى مبتلا شد. ولى هيچ يك از اين امور از شكر او نسبت به درگاه خداوند نكاست. به همين دليل حالات او برای مسلمانانی که در مكه تحت فشار شديد قرار داشتند؛ به عنوان يك سرمشق بزرگ در قرآن مطرح شد و به مسلمانان درس صبر و استقامت آموخت.

خطبه فاطمه صغری(س) در کوفه

حضرت فاطمه صغری(سلام الله علیها) چه خطبه ای را در کوفه ایراد کردند؟

فاطمه صغری(س) در کوفه فرمودند: «از جمله چیزهایی که بر پیامبر(ص) نازل شد، پیمان گرفتن بر ولایت امیرالمومنین(ع) بود ولی مردم حق او را غصب کردند و او را به ناحق به شهادت رساندند... اى كوفيان! اى حيله گران و ...! ما خاندانى هستيم كه خداوند ما را مبتلاى شما ساخت و شما را مورد آزمون ما قرار داد، ولى امتحان ما را نيكو قرار داد (ما از عهده اين آزمون به خوبى برآمديم)... شما ما را تكذيب كرديد و در حق ما ناسپاسى روا داشتيد، كشتن ما را حلال دانستيد و اموال ما را به غارت برديد، گويا ما مسلمان نيستيم».

نزول «آيه نجوی» در شأن امام علي(ع)

به عقیده مفسرین «آيه نجوی» در شأن چه كسي نازل شده است؟

برخی از مسلمانان به بهانه های مختلف و با انگیزه کسب موقعیت اجتماعی با پیامبر(ص) به نجوا می پرداختند؛ بطوریکه باعث زحمت ایشان و سایر مسلمانان شده بودند. لذا آیه 12 سوره مجادله نازل شد و دستور داد «هر کس می خواهد با پیامبر نجوا کند باید صدقه بدهد». اين دستور آزمونى براى مدعيان قرب به پيامبر(ص) بود که هیچ کس جز امام علی(ع) به آن عمل نکرد.

مذمّت «بخيلان در انفاق» در قرآن

قرآن، کسانی را که از انفاق کردن بُخل می ورزند، چگونه مذمت نموده است؟

خداوند در قرآن خطاب به کسانی که از انفاق کردن بخل می ورزند می فرماید: «شما همان جمعيتى هستيد كه براى انفاق در راه خدا فرا خوانده مى شويد، بعضى از شما «بخل» مى ورزند و هركس بخل كند، نسبت به خودش بخل كرده است». سپس در انتهای آیه، افراد بخیل را تهدید می کند می فرماید: «هرگاه از دستورهاى خداوند [درباره انفاق] سرپيچى كنيد، خداوند گروه ديگرى را به جاى شما مى آورد كه مانند شما نباشند». در این آیه خداوند افراد بخیل را تهدید به نابودی کرده و این شديدترين تهديد درباره «بخيلان» است.

«عجله» حضرت داوود(ع) در قضاوت

قرآن کریم ماجرای «عجله» حضرت داوود(علیه السلام) در قضاوت را چگونه به تصویر کشیده است؟

در سوره «ص» سخن از آزمون بزرگ حضرت داوود(ع) يكى از پيامبران بزرگ الهى است كه به خاطر شتابزدگى و عجله در قضاوت از سوى خداوند مورد مؤاخذه قرار گرفت. دقت در این ماجرا اين حقيقت را بيان مى كند كه «عجله و شتاب» در كارها مخصوصاً «عجله در قضاوت» و داورى مايه سرافكندگى و ايجاد مشكلات در زندگى فردى و اجتماعى است.

حرکت امام حسین (ع) به کوفه، با وجود علم به نفاق کوفیان!

امام حسین (ع) با اینکه می دانست اکثر دعوت گران کوفی منافقند، چرا به سوی کوفه حرکت کرد؟!

با توجه به این که جمعى از سست عنصران کوفه، تعداد زیادى نامه هاى داغ و آتشین نوشتند و از آن حضرت دعوت کردند که براى تشکیل حکومت اسلامى به کوفه آید، اگر امام(ع) به سمت کوفه نمى آمد شاید اینها نیز مانند یاران امام حسن(ع) سیل اعتراضات خود را متوجّه آن حضرت مى ساختند؛ ولى حرکت امام(ع) به سمت کوفه به همه این اعتراضها پایان داد و آنها نیز همگى امتحان خود را پس دادند.

یاران مخلص در قیام امام حسین(ع)

آیا یاران امام حسین(علیه السلام) از عاقبت قیام عاشورا و شهادتشان آگاه بودند؟

یاران امام حسین(ع) از شهادت شان مطلع بودند زیرا چندین و چند بار و در منزلگاه های مختلف، حضرت سیدالشهداء – به منظور آگاه سازی و مشخص شدن یاران مخلص از منافقینی که به خاطر مقاصد دنیوی همراه ایشان شده بودند – خطرات این راه را بیان کرده و همواره می فرمود هر کس خود را برای تیزی نیزه ها و زخم شمشیرها و  نثار خونش آماده ساخته با ما همراه شود. امام حتی بعد از رسیدن خبر بیعت شکنی کوفیان، بیعت خود را از همراهان خود برداشت و تا  این که در این آزمون سخت، فقط انسان های مخلص ماندند.

امام علی(ع) و آماده کردن مردم برای امتحانات سخت

امام علی(علیه السلام) چگونه امت اسلامی را از امتحاناتی که در پیش داشتند آگاه ساخت؟

امام علی(ع) پس از رسیدن به خلافت، هشدارهاى مهمّى نسبت به مسائل آینده به مردم داد و آنها را به عبرت گرفتن از گذشته توصیه کرد، سپس فرمود: آگاه باشید آزمونهاى شما درست همانند روزى که خداوند پیامبرش را مبعوث ساخت بازگشته است. افراد پایین نشین، بالا و بالانشینان، پایین قرار خواهند گرفت... و کسانى که با حیله و تزویر پیشى گرفتند کنار مى روند. اما در این مسیر روزهای سختی (مثل جنگ جمل و صفّین و نهروان) در پیش است.

حضرت زینب(س) و آماده شدن برای آزمونی بزرگ

حضرت زینب(س) چگونه توانست شهادت برادرش امام حسین(ع) را تحمل کند؟

انجام کارهاى بزرگ و سرنوشت ساز نیاز به روحیّه عالى، ایمان قوى و آمادگى کامل دارد. امام حسین(ع) با آن وسعت دید و سعه صدرى که داشت تمام خاصّان و بستگان خود را در مدّتى کوتاه با کلام فوق العاده نافذ خویش پرورش داد و نتیجه آن حماسه اى بود که در فرداى شب عاشورا آفریدند و کار به جایى رسید که زینب کبرى(س) که شب عاشورا طاقت تحمّل شنیدن خبر شهادت برادر را نداشت روز یازدهم دست زیر جسد خونین برادر کرد و عرض کرد: خداوندا این قربانى را از خاندان پیامبرت قبول فرما!

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

إنّ لکلِّ شيء مُدّةً و أجَلا

هر چيزى را مدتى است و پايانى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 46