روایات متعددی در باب شهادت امام علی(ع) وجود دارد. در برخي از روايات آمده كه حضرت در مدخل ورودی مسجد مورد حمله «ابن ملجم» قرار گرفته است. در نقل‌ دیگر آمده امام(ع) در حال بیدار کردن مردم برای نماز بود که مورد حمله قرار گرفته است. اما بسیاری از تواریخ، اشاره به نقل نخست دارند. در مقابل، روایات دیگری زمان حمله «ابن ملجم» را در هنگام نماز می دانند. لذا «میثم تمار» می گوید: امام نماز صبح را آغاز کرده بود و در حالی که یازده آیه از سوره انبیاء را خوانده بود، که «ابن ملجم» با شمشیر ضربتی به سر امام زد.

تقريبا تمام علمای شيعه و عده بسیاری از علمای اهل سنت عقیده دارند که آن امام مسموم و شهید شده اند. مورخین و دانشمندانی از اهل سنت وجود دارند که منكر «مرگ طبيعى» امام(ع) بوده و يا لااقل «مسموميت» وى را قولى مرجوح دانسته اند. بعضی از علمای اهل سنّت با پذیرش اصل این موضوع، به دلایلی آن را منتسب به «مأمون» نمی دانند. نویسندگان دیگری نیز از اهل سنت وجود دارند که با پذیرش اینکه حضرت رضا(ع) به مرگ طبیعی از دنیا رحلت نکرده اند و با تصریح به این نکته که این پیشامد در زمان خلافت مأمون اتفاق افتاده، با «شک و تردید» این خلیفه عباسی را قاتل امام معرفی می کنند. بیانات دیگری نیز در منابع حدیثی و تاریخی اهل سنّت وجود دارد که «به صراحت» به «مسمومیت» امام رضا(ع) توسط «مأمون» اشاره می کنند.
از آن گذشته اختلافات داخلی بنی عباس و شورش آنها در بغداد علیه مأمون، انگیزه کافی را به مأمون برای چنین کاری می داده است. مأمون در حالی حضرت رضا(ع) را مسموم کرد که از خراسان به طرف بغداد می رفت و مرتب اوضاع بغداد را به او گزارش می دادند. به او گزارش دادند که بغداد قيام کرده، او ديد که حضرت رضا(ع) را نمی تواند عزل کند و اگر با اين وضع آشفته بخواهد وارد بغداد شود بسيار مشکل است. برای اينکه زمينه رفتن به آنجا را فراهم کند و به بنی عباس بگويد کار تمام شد، حضرت را مسموم کرد.

منظور محقق طوسي اين است كه تشخيص دادنِ وظيفه و راه رفتن بر اساس آن، دشوار است. پي بردن به وظيفه مانند عبور از راهي است كه از شمشير تيزتر و از مو باريكتر باشد.

امام علی(علیه السلام) در نهج البلاغه، 9 دستور از فنون جهاد را به لشكريانش مى آموزد و می فرماید: «اى مسلمانان! لباس زيرين خود را ترس از خدا [و احساس مسؤليّت در برابر دشمنان حق] و لباس رويين خود را آرامش قرار دهيد. دندان ها را بر هم بفشاريد كه مقاومت جمجمه ها را در برابر ضربات دشمن بيشتر می كند. زره را كامل كنيد و شمشيرها را قبل از كشيدن از نيام، تكان دهيد و با خشم و بى اعتنايى به دشمن نظر افكنيد و به هر سو حمله كنيد و ضربه زنيد. از فاصله نزديك با لبه تيز شمشير، حمله كنيد و با پيش نهادن گام، شمشير را به دشمن برسانيد!».

برخی می گویند: «مسیحیت» این افتخار را دارد که هیچ اسمی از جنگ در آن نیست. در پاسخ به این افراد می گوییم: اسلام این افتخار را دارد که قانون «جهاد» دارد. در واقع «مسیحیت» طرحی جامع برای جامعه و قانونی برای تشکیل حکومت ندارد تا قانون جهاد داشته باشد. بلکه یک سلسله نصیحت است، اما اسلام دینی است که وظیفه و تعهّد خودش را این می داند که جامعه و حکومت تشکیل بدهد، چرا که رسالتش اصلاح جهان است. وانگهی در «کتاب مقدس» آمده: «گمان نکنید که من آمده ام تا صلح را بر روی زمین بیاورم، بلکه شمشیر آورده ام».

عموم شیعیان بعد از وفات امام حسن عسكرى(ع) بر ولادت امام زمان(عج) اتفاق نظر داشته اند، اگر چه در ابتدا حيرت و شكى در بين گروهى از شيعيان پديد آمد، ولى بعد از گذشت زمان نه چندان طولانى و با تلاش و تبليغ بزرگان اماميه همه به امامت امام عصر(عج) اعتقاد پيدا نمودند.

معاويه 20 سال قبل از هجرت زاده شد در حالي که پدر اصلي اش معلوم نبود. او که با زور شمشير مسلمان شده بود در زمان خلافت عمر به ولايت شام، منصوب شد. او با ايجاد جهل و وحشت، حكومتى استبدادى پديد آورد ولي عمر که با هیچ فرمانداری مسامحه نمی کرد، بنا به ملاحظاتى با معاويه كنار مى آمد، او از آغاز خلافت على(ع) آهنگ مخالفت با وى ساز كرد و در تحريك طلحه و زبير كوشيد و جنگ صفّين را به راه انداخت. او در سال 60 هجرى هلاك شد.

عدى بن حاتم طایى بر معاویه وارد شد. معاویه به او گفت: فرزندانت را چه کردى؟ گفت: همراه على(ع) کشته شدند. معاویه گفت: على با تو انصاف نورزید؛ فرزندانت را به کشتن داد و فرزندان خود را نگاه داشت. عدى گفت: من با على(ع) انصاف نورزیدم که او کشته شد و من هنوز زنده ام. بدان که براى ما مرگ آسان تر از شنیدن سخن زشت درباره على(ع) است. لذا معاويه باخفت از سخنش کوتاه آمد.

زیدیّه پیروان زید فرزند امام سجّاد(ع) مى باشند و او را امام پنجم از امامان اهل بیت می دانند و معتقدند پس از وى فرزندش یحیى به جاى وى نشست و... . در ایران ناصر اطروش جمع کثیرى را به مذهب زیدیه درآورد. به عقیده زیدیه هر فاطمى نژاد، عالم، زاهد، شجاع، سخى، که به عنوان قیام به حق خروج کند مى تواند امام باشد. زیدیه در اصول به معتزله و در فروع به فقه ابی حنیفه گرایش پیدا کرده اند.

در روایات اسلامی تأکیدات فراوانی درباره نیکو سخن گفتن آمده است که به برخی از آنها اشاره می شود: 1- سخن خوب جزء بهترین اعمال است. 2- از نشانه های فرد صالح است. 3- خوب سخن گفتن از اخلاق پیامبران(ع) است. 4- سخن می تواند از تیر و شمشیر برنده تر باشد چه در تاثیر مثبت و چه منفی. 5- زیبایی مرد در کلام و سخنش است. 6- نیکو سخن گفتن از صفات اهل بیت(ع) و دوستان آنها است.