سرانجامِ حضرت مسيح(ع) از نگاه اناجيل‌

انجيل‌ها در مورد سرانجام و سرنوشت حضرت مسيح(عليه السلام) چه بياني دارند؟

طبق بيان انجيل‌ها در آخرين شب زندگى مسيح(ع) عده بسيارى با راهنمايى يهودا او را دستگير كردند. وقتي از او پرسيدند: آيا تو پسر خدا هستي؟ پاسخ داد: «من هستم و پسر انسان را خواهيد ديد كه بر طرف راست قوت نشسته، در ابرهاى آسمان مى‌آيد». اين سخن كه متضمّن ادعاى فرزندى خدا يا متضمّن دعوى نبوّت بود كافي بود تا حكم تكفير و قتلش را صادر كنند. جمعيت او را براى مصلوب ساختن بيرون بردند و به همراه دو نفر دزد، به دار آويختند چيزى نگذشت كه آوازى بلند در داد و جان داد و يوسف نامى جسد عيسى را تحويل گرفته و به خاك سپرد.

ولادت و نسب حضرت مسيح(ع) از نگاه اناجيل

اناجيل فعلي چه ديدگاهي نسبت به تولد و نسب حضرت مسيح(عليه السلام) ارائه مي‌دهند؟

در اناجيل فعلي در يك جا عيسى(ع) فرزند يوسف و در جاي ديگر پسر خداوند و در جاى ديگر از روح القدس شمرده شده است. راه جمع اين عبارات به اين است كه يوسف ناپدري مسيح بوده نه پدر حقيقى او چون گاه در عرف، مجازاً بر ناپدري، «پدر» اطلاق مى‌كنند. اطلاق شوهر به يوسف نيز به مناسبت نامزدى او بود. از عبارات انجيل متّى برمى‌آيد كه يوسف بعداً با حضرت مريم(س) ازدواج كرد و تا هنگام تولّد عيسى با او همبستر نشد. اِسناد تولّد به روح القدس به خاطر وسيله و واسطه شدن روح القدس براى تولّد مسيح بوده است.

حضرت عیسی(ع)، پسر خدا!

آیا حضرت عیسی(ع) پسر خدا است؟

خداوند مبدئى است، داراى همه صفات کمال و آری از هر نقص و عیب و احتیاج و محدودیّت. تمام موجودات جهان آفریده او و نیازمند به او هستند و او به هیچ موجودى نیاز ندارد. چنین خدایى نه به کسى نیاز دارد و نه داراى اجزاى ذهنى و خارجى است و نه مى تواند بزاید و یا زاییده شود. مسیحیان با این عقیده، بدون آن که توجّه داشته باشند خدا را از مقام الوهیّت پایین آورده، در زمره دیگر آفریده ها قرار مى دهند و مقامات مسیحى نیز به همین دلیل، ناگزیر به توجیه و تأویل این عقیده خویش اند.

الهیات و عقائد پولس

مهم ترین آرا و عقائد پولس چه چیزهایی بود؟

پولس می گفت: «مسیح حکمت خدا و نخست زاده ی تمامی آفریدگان است. او قبل از همه است و همه چیز در وی قیام دارد و به وساطت او هر چیز آفریده شده است...». پولس در وصف مسیح(ع) می گوید: «و او صورت خدای نادیده است، نخست زاده ی تمامی آفریدگان...». پولس، مسیح(ع) را فرزند خدا می دانست. به اعتقاد او، عیسی(ع) به حسب جسم از نسل داوود(ع) متولد شده و به حسب روح قدوسیت، پسر خدا است. پولس، عیسی(ع) را هم ذات با پدر می داند. اما رتبه ای پایین تر از خدای پدر برای مسیح(ع) قائل است.

تناقض آیات قرآن در امکان فرزند دار شدن خدا!

آیا بیانات قرآن، راجع به امکان فرزندن داشتن خدا متناقض نیست؟! قرآن گاهی امکان فرزند داشتن خدا را منوط به اراده الهی دانسته است(آیه 4 سوره زمر)؛ گاهی با این استدلال که خداوند همسری ندارد، امکان عملی فرزند داشتن را نفی می کند(آیه 101 سوره انعام)؛ در آیه ای دیگر ذات خداوند را منزّه از چنین امکانی می داند(آیه 171 سوره نساء). به طور دقیق موضع قرآن درباره امکان فرزند داشتن خداوند چیست؟ آیا داشتن فرزند برای خدا ممکن است که منوط به اراده الهی و داشتن همسر باشد؟! یا اینکه اساسا ذات الهی از فرزند داشتن منزه است؟

در آیه 4 سوره زمر «لو شرطیه» وجود دارد که بر محال بودن چنین اراده ای از طرف خدا دلالت دارد؛ یعنی محال است خدا اراده کند که فرزند داشته باشد. بیان آیه 101 سوره انعام نیز «جدلی» و مطابق با قدرت فهم مشرکین است؛ چرا که همسر گزینی برای خدا معقول نیست. زیرا همسرگزینی از عوارض موجودات مادی است و او از چنین عوارضی منزه است. آیه 171 سوره نساء نیز به صراحت تاكيد مى كند كه فرزند داشتن خدا با یگانگی او منافات دارد؛ چرا که اگر فرزندى داشته باشد، شبيه او خواهد بود و این با یگانگی خداوند منافات دارد.

معرفي حضرت عيسی(ع) به عنوان خداوند در اناجيل

آيا اين مطلب صحيح است كه اناجيل حضرت عيسی(عليه السلام) را به عنوان خداوند معرفي مي‌ کنند؟

در جمله هاى مختلفى از اناجيل مانند انجيل مرقس و انجيل متّی، عيسى به عنوان خداوند معرّفى شده است. مثلاً در انجيل مرقس از قول مسيح(ع) چنين نقل مى‌كند: «چگونه كاتبان مى‌گويند مسيح پسر داوود است... خود داوود او را خداوند مى‌خواند، پس چگونه او را پسر مى‌باشد [يعنى پسر او مى‌باشد] و عوام النّاس كلام او را به خشنودى پذيرفتند».

قرآن و نفى فرزند و همسر از خداوند

آیا خداوند همسر یا فرزندى دارد؟

 قرآن کریم در نفی تصورات باطلی که درباره خداوند و همسر و فرزند داشتن او می شود فرموده: «خداوند از آنچه او را به آن توصیف می کنید منزه است، او کسی است که آسمان و زمین را ابداع کرده است». اصولا او چه نیازى به همسر دارد؟ وانگهى چه کسى ممکن است همسر او باشد؟ با این که همه مخلوق او هستند، از همه اینها گذشته ذات مقدس او از عوارض جسمانى پاک و منزّه است و داشتن همسر و فرزند، یکى از عوارض روشن جسمانى و مادى است.

حضرت مسیح(ع) و نفی الوهیت از خویش

آیا حضرت مسیح(علیه السلام) براى خویش مقام الوهیت قائل بود؟

خداوند براى آن که تولد عیسی(ع) دستاویزى براى الوهیت او قرار نگیرد، در آیه 51 سوره آل عمران، از زبان ایشان مى فرماید: «خداوند پروردگار من و شما است، پس او را پرستش کنید». در قرآن- بر خلاف اناجیل که عیسی(ع) غالباً کلمه پدر را درباره خدا به کار مى برد- ایشان بر عبودیت و بندگى خود در پیشگاه خدا تاکید می کند. تا زمانى هم که در میان مردم بود هیچ کس جرأت نکرد، او را خدا معرفى کند و حتى آثار تعلیمات او، به منحرفان اجازه نداد تا دو قرن بعد از او نیز، عقائد شرک آلود خود را ظاهر سازند.

تثلیث در کتب عهد جدید

عقیده به تثلیث در کتب عهد جدید چگونه بیان شده است؟

برخلاف عهد عتیق، عهد جدید حاوی مطالبی هم در بیان توحید و هم در اثبات الوهیت شخصیت های تثلیث است. آیاتی از عهد جدید برای اشاره به تثلیث مورد استفاده قرار گرفته است؛ برخی از این آیات عیسی(ع) را پسر خدا معرفی می کنند. در برخی از عبارت ها از خداوند به عنوان پدر یاد شده است. برخی آیات هم به الوهیت عیسی مسیح (ع) تصریح یا اشاره کرده اند. بعضی از آیات هم به الوهیت روح القدس اشاره کرده اند.

ریشه ی تثلیث در فرهنگ بت پرستان

قرآن منشأ تثلیث مسیحیت را چه چیزی معرفی می کند؟

قرآن تثلیث را آموزه ای می دانند که از میان مشرکان و بت پرستان به مسیحیت راه یافته است: آیات 73 و77 سوره مائده می گویند: «کسانى که گفتند: خداوند، یکى از سه خداست، به یقین کافر شدند ... بگو: اى اهل کتاب! در دین خود، غلّو نکنید و غیر از حق نگویید و از هوس هاى گروهى که پیشتر گمراه شدند و بسیارى را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروى ننمایید». همچنین آیه 30 سوره توبه می گوید: «و نصارى گفتند: مسیح پسر خداست، این سخنى است که آنها به زبان مى آورند، در حالى که همانند گفتار کافران پیشین است...».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

الإيثارُ زِينةُ الزُّهْدِ

ايثار، زيور پارسايى است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22