آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«علم و معرفت» از اساسى ترين شرائط مديريت است. حضرت يوسف(ع) هنگامى كه پيشنهاد مقام مهمی به او شد، گفت: «مرا سرپرست خزائن اين سرزمين قرار ده چرا كه من امانتدار آگاهى هستم». در داستان بنى اسرائيل نيز مى خوانيم هنگامى كه آنان آمادگى خود را براى پيكار با جالوت اعلام كردند، پيامبرشان، «طالوت» را به فرماندهى معرفى كرد و چنين فرمود: «خداوند علم و قدرت جسمى او را وسعت بخشيده است». امام صادق(ع) می فرماید: «زمامداران بر مردم و دانشمندان بر زمامداران حكومت مى كنند».

حضرت «يوسف»(عليه السلام) هنگامى كه پيشنهاد مقام مهمى در حكومت مصر به او شد، گفت: مرا به سرپرستى خزائن بگماريد، و دو دليل براى اين مديريت ذكر كرد: «امانتدارى» و «عالم و آگاه بودن»: «اجْعَلْنِى عَلَى خَزَائِنِ الاَرْضِ إِنِّى حَفِيظٌ عَلِيمٌ»(1)؛ (مرا سرپرست خزائن اين سرزمين قرار ده؛ چرا كه من امانتدار آگاهى هستم).
در داستان بنى اسرائيل نيز مى خوانيم هنگامى كه آنان آمادگى خود را براى پيكار با پادشاه ظالمى به نام جالوت اعلام كردند و تقاضا نمودند، رهبر و فرماندهى براى آنان برگزيند تا با جالوت پيكار كنند، آن پيامبر، طالوت را معرفى كرد، آنها اعتراض كردند كه چگونه او بر ما فرماندهى كند، در حالى كه ثروت زيادى ندارد؟ پيامبر آنها فهميد كه آنها ملاك و شرايط فرماندهى را اشتباه گرفته اند، از اين رو چنين فرمود: «قَالَ إِنَّ اللهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَ زَادَهُ بَسْطَةً فِى الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللهُ يُؤْتِى مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَ اللهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ»(2)؛ (گفت: خداوند او را بر شما برگزيده و علم و قدرت جسمى او را وسعت بخشيده و خداوند ملكش را به هر كس بخواهد [و لايق بداند] مى بخشد و خداوند احسانش وسيع و [از شايستگي هاى افراد] آگاه است).
از اين آيه روشن شد كه علم و معرفت از اساسى ترين شرائط مديريت است و «اشموئيل» پيامبر بنى اسرائيل، وقتى «طالوت» را ملاقات نمود در حالى كه روستازاده بود و در يكى از دهكده ها در ساحل رودخانه اى به صورت گمنام مى زيست و چهارپايان پدر را به چرا مى برد و كشاورزى مى كرد، قلب او را آگاه و جسم او را نيرومند يافت، او را به عنوان فرمانده و مدير لشكر معرفى كرد؛ و توجهى به معيارهاى خون، ثروت و اسم و رسم و پدر و مادر و فاميل - كه مورد توجه سران بنى اسرائيل بود - نكرد.
در حديث بسيار جالبى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم: «المُلُوكُ حُكّامٌ عَلَى النّاسِ وَ العُلَماءُ حُكّامٌ عَلَى المُلُوكِ»(3)؛ (زمامداران بر مردم حكومت مى كنند و دانشمندان بر زمامداران).(4)