«درایه» در لغت از ریشۀ «دَرَیَ» به معنای شناخت و دانستن است. در اصطلاح نیز به علمی می گویند که از سند حدیث و متنِ آن و کیفیت حمل حدیث و آدابِ نقل آن بحث می کند. به وسيله این علم، طبقه‏ بندى حديث از قبيل: متواتر، مستفيض، صحيح، ضعيف، موثق، حسن، مرسله، مقطوعه، مضمره بودن و ... شناخته مى‏ شود و از پيش نيازهاى اجتهاد است. هدف این علم مشخص کردنِ روایاتِ معتبر از غیر معتبر و نیز شناختنِ کلمات و اصطلاحات علوم حدیثی می باشد.

اولا: این روایت از ابوداود سنی است و شیعه ملزم به پاسخ دادن از آن نیست.  
ثانیا: در سایر روایات تعبیر «اسم پدرش اسم پدر من است» نیامده.  
ثالثا: حدیث مذکور اشکال سندی دارد.
رابعا: امکان دارد مدعیان مهدویت این عبارت را اضافه کرده باشند.
خامسا: کنیه امام حسن عسکری ابومحمد است و پدر حضرت محمد هم ابومحمد است، یا منظور از پدر امام مهدی امام حسین است و یا عبارت «اسم ابى» در اصل «اسم ابنی» و... باشد که اشتباها آنگونه نقل شده.
در آخر اینکه: با وجود روایات فراوانی که نام پدر امام مهدی را مشخص کرده این روایت قابل اعتنا نیست.

در سند این روایت ابن جریج و ابى الزبیر وجود دارند که هر دو در غایت ضعف و موجب ضعف سند آن هستند. علماى رجال درباره این دو گفته اند: «همه روایت هایش ضعیف است». «سخنان ناپسندى را بیان می کند». «ابن جریج مانند کسى است که در شب هیزم جمع مى کند». «از تدلیس ابن جریج بر حذر باش که او به تدلیس زشت دست میزند». «آیا از ابى زبیر روایت مى کنى! در حالى که او نمى تواند نماز را نیکو بخواند؟» و...؛ لذا به چنین روایتى نمى توان اعتماد کرد و طبق آن فتوا داد، علماى اهل سنت نیز به این روایت عمل نکرده اند.

براى سنّت بودن «تکتف» به روایت سهل بن سعد استدلال شده که در صحیح بخارى آمده است. لکن این حدیث را برخى موقوف دانسته اند و برخى مرفوع. علاوه بر این، دلالت این حدیث نیز ضعیف است.

امام علی(ع) در نهج البلاغه مى فرمايد: «هر شنونده اى غير از خدا از درك صداهاى ضعيف ناتوان و ناشنوا است و صداهاى قوى، گوش او را كر مى كند و آوازهاى دور را نمى شنود». آری انسان تنها قادر به شنيدن صداهايى با طولِ موجِ بين 16 مرتبه در ثانيه تا 20 هزار مرتبه در ثانيه است و كمتر و يا بيشتر از آن را نمي تواند بشنود؛ در مورد بینایی هم ماجرا همینطور است، ولى سميع و بصیر بودن خداوند از طريق ابزار مادّى و جسمانى نيست؛ بلکه گوشه اى از عليم بودن اوست؛ يعنى از تمام صداها و صحنه ها آگاهى دارد و چيزى از او دور و مخفى نيست.

برخى مى گويند: «معروف نزد قدما چنين بوده كه هر روايتى در مسائل تاريخى و از آن جمله موضوع مهدويت را بدون بررسى سند آن نقل مى كردند؛ ولى بعد از آن عصر، حركت جديدى پديد آمد و بين روايات تمييز داده شد و اخبار را به دسته هاى مختلف از قبيل: صحيح، حَسَن، قوى و ضعيف تقسيم نمودند؛ ولى اين پيشرفت و حركت شامل روايت هاى تاريخى كه از آن جمله روايات مهدويت است، نگرديد ...». این سخن باطلی است و دلایل زیادی بر رد آن وجود دارد؛ از جمله اینکه سیره محدثین کاملا برخلاف این ادعا بوده و آنان نهايت احتياط را در جمع و نقل احاديث در كتب خود داشته اند.

امام علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید: افراد ضعیف و ناتوان، هرگز نمى توانند ستم را از خود دور کنند و حق جز با تلاش و کوشش به دست نمى آید. در جوامعى که زورمندان و غارتگران حاکمند نمى توان انتظار داشت که با میل و رغبت حقوق مستضعفان را به آنها بدهند؛ چون قدرت آنها از غصب حقوق دیگران به دست مى آید و آنها هیچ وقت حاضر به بازگرداندن حقوق مستضعفان نیستند. توصیه امام به ستمدیدگان این است که به پاخیزند و با تلاش حق خود را از زورمندان بگیرند و در این راه به یقین پیروز مى شوند.

ابن تیمیه مى گوید: حدیث «مدینه علم» ضعیف است. این ادعا باطل است زیرا  اولا: عده زیادی از صحابه و تابعین این حدیث را نقل کرده اند و طبرى و ابن معين و حاكم و خطيب و سيوطى و... آن را تصحيح كرده اند. ثانیا: ابن تیمیه در کلماتش اعتراف دارد به این که ترمذى حدیث «مدینه علم» را نقل کرده است. ثالثا: از جمله کسانى که حدیث «مدینه علم» را تصحیح نموده است، ابوجعفر محمّد بن جریر طبرى است که ابن تیمیه او را حتّی از امامان معصوم اهل بیت نیز اعلم می داند.

مخالفین برای اثبات کفر ابوطالب(ع) به روایات ضعیف و ادّله واهى تمسک کرده‌اند که حتی بر مبناى اهل سنّت در رجال و حدیث، قابل استناد و صحیح نیستند، مانند: روایتی که بخاری آورده که در سند آن: 1-سفیان ثورى است. وى مدلّس است و علاوه بر تدلیس، از دشمنان رسول خدا(ص) روایت نقل می کند. 2 ـ عبد الملک بن عمیر است که رجالیون می گویند: او جدًا ضعیف است.