پس از امام علي(ع) مردم زمان خلافت معاويه، فهميدند كه او كمترين رابطه اى با امور دينى ندارد و تنها به دنبال سياست خود در جنبه هاى مادى است. دست «بنى اميّه» به خون فرزندان پيغمبر(ص) آلوده شد، عدّه اى را شهيد، جمعى را مسموم و برخی را اسير كردند. بعد از آن، مروانیان با آتش زدن خانه خدا و ويران كردن آن، پناهندگان خانه خدا را نيز كشتند. جنايات بنی امیه و بنی عباس به قدرى توسعه يافت كه مورد مذمت شعراى زمان متوكل قرار گرفت.

در روایات اسلامی تعابیر مختلفی در این باره آمده؛ مانند: 1- جاهل، برده شهوت خود است. 2- كسى كه اسير شهوت شد، اسارتش پايان نپذيرد. 3- شهوات را بميرانيد تا زندگى جاودانه يابيد. 4- همنشين شهوت و تمايلات نفسانى، داراى نفس مريض و عقل عليل است. 5- عبادتى بافضيلت تر از پاكدامنى نيست و ...

ابن حزم، اختصاص آیه«اطعام» به حضرت علی(ع) را یکی از دروغهای شیعیان می داند و مى گوید: عموم و ظهور آیه شامل همه کسانى مى شود که به فقرا و مساکین اطعام مى کنند. این سخن او در حالی است که مفسران و محدثان بسیاری از اهل سنت، احادیثی درباره شأن نزول این آیه در حق حضرت علی(س) و حضرت فاطمه(س) نقل کرده اند؛ که ایشان غذای افطار خود را سه روز متوالی به مسکین و یتیم و اسیر انفاق کردند.

بخارى نقل مى کند: پیامبر خدا(ص)، خالد بن ولید را به سوى بنى خزیمه فرستاد. او هم آنان را به اسلام فراخواند اما خوب نتوانستند بگویند «اسلمنا» (مسلمان شدیم) و به جاى آن «صبأنا» مى گفتند، خالد شروع کرد به کشتن و اسیر گرفتن آنان و به هر یک از ما اسیرى را سپرد. روزى هم به ما دستور داد که هر کس اسیر خود را بکشد. گفتم: به خدا اسیرم را نمى کشم و یاران من نیز اسیر خود را نمى کشند. تا آنکه به حضور پیامبر(ص) رسیدیم و ماجرا را گفتیم. رسول خدا(ص) دست خود را بلند کرد و دوبار فرمود: «خدایا، من از آنچه خالد انجام داده، به پیشگاه تو برائت مى جویم».

واحدى در «الوسيط» و زمخشرى در «كشاف» می گویند: امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) برای شفای حسنین(ع) نذر کردند که سه روز روزه بگیرند، حسنین(ع) نیز با آنان روزه گرفتند ولی افطار هر روزشان را به تقاضای نیازمندان به آنها دادند در حالیکه خود به آن نیاز داشتند. ولذا خداوند سوره «هل أتی» را در شأن ایشان نازل فرمود و عمل آن بزرگواران را ستود. همين معنى را با تفاوت مختصرى، قرطبى در تفسيرش ذيل آيات مورد بحث نقل مى كند.

در آيات و روايات نشانه هائى از «ابرار» ذكر شده است. از جمله: 1ـ وفاء به نذر 2ـ خوف از عذاب 3ـ اطعام مسكين و يتيم و اسير 4ـ اخلاص 5ـ ترس و خوف از پروردگار در روز قيامت. پیامبر(ص) فرمودند: «نشانه ابرار ده چيز است: 1ـ دوست مى دارد براى خدا 2ـ دشمنى مى كند براى خدا 3ـ مصاحبت مى كند براى خدا 4ـ جدا مى شود براى خدا 5ـ غضب مى كند براى خدا 6ـ راضى مى شود براى خدا 7ـ عمل مى كند براى خدا 8ـ طلب و درخواست مى كند براى تقرب به خدا 9ـ خشوع کننده است 10ـ احسان مى كند براى خدا».

از آنجا كه بنى اميه به سلطنت خود رنگ دينى مى دادند و به نام اسلام و جانشينى پيامبر بر مسلمین حكومت مى كردند، قيام و شهادت امام حسين(ع) بزرگترين ضربه را بر پيكر اين حكومت وارد آورد و بنی امیه را رسوا ساخت. حركاتی همچون بستن آب، كشتن كودكان، اسير كردن زنان و كودكان خاندان پيامبر و امثال اينها، به رسوايى آنان كمك كرد و يزيد به شدت مورد نفرت عمومى قرار گرفت، به طورى مجبور شد گناه كشتن حسين(ع) را به گردن عبيد الله بن زياد بیندازد.

بر اساس آیات قرآن و روایات اسلامى، مال و ثروت خوب است، اما مشروط به آن که مال و ثروت  وسیله باشد و نه هدف، هم چنین مال و ثروت انسان را اسیر خود نسازد، بلکه انسان امیر بر آن باشد.از سوی دیگر دارایی خود را از راه «مشروع» به دست آورد و در راه رضاى خدا مصرف نماید.