امام علی(ع) در مورد اشتیاق مردم به بیعت با ایشان می فرماید: «چنان به سمت من هجوم آوردید که عبا از دوشم افتاد و کفشم پاره شد و ضعیفان زیر دست و پا افتادند، من دستم را بستم ولی شما آنرا برای بیعت به سمت خود کشیدید، آن قدر مردم از بيعتشان با من مسرور و شادمان شده بودند كه كودكان به وجد آمده و پيران خانه نشين و بیماران با زحمت زیاد براى ديدن منظره اين بيعت و شركت در آن به راه افتاده بودند. و دوشيزگان نو رسيده [بر اثر عجله و شتاب] بدون نقاب در آن جمع حاضر شده بودند».

اولا: در منابع حدیثی اهل سنت روایاتی نبوی بر استحباب این روزه وجود دارد؛ اما باید توجه داشت در بیشتر آن روایات نبوی گفته شده این حکم مقید به قبل از وجوب روزه ماه رمضان بوده است. ثانیا: مناقشات بسیار جدی در دلالت آن روایات نبوی از منابع اهل سنت وجود دارد. این اشکالات و تناقضات و مناقشات، اطمینان به مورد توصیه بودن روزه این روز را از سوی پیامبر اکرم(ص) با چالشی جدی مواجه می کند. ثالثا: در منابع شیعی نیز از ائمه معصومین روایاتی در فضیلت روزه این روز ذکر شده که نوعا مورد پذیرش سندی نیستند و در کنار آنها روایات بسیاری تا حد تواتر نقل شده که در آنها بیان های شدیدی در نهی از روزه گرفتن این روز به عنوان «تبرک جویی و مشابهت» به کار بنی امیه و قاتلان امام حسین وجود دارد. این روایات موافق با عمل و رفتارهای اصحاب ائمه می باشند. رابعا: عید بودن این روز فریبی اموی است که مستضعفین فکری اهل سنت آن را باور کرده و در این روز با «عنوان عید» روزه می گیرند و متاسفانه عدّه ای نیز عروسی های خود را به این روز موکول می کنند و باعث رنجش برادران شیعه خود می شوند. در حالی که شیعه برای امام حسین از آن جهت عزا می گیرد که او نواده رسول خدا و یکی از مصادیق آیه تطهیر و آل کسا و یکی از افراد مباهله و سید جوانان بهشت است. امام حسین از آن جهت که نواده رسول خدا و احیاگر دین اوست برای ما ارزش دارد و فردی درون مذهبی نیست.

معیار اصلی انتخاب خلیفه در سقیفه جلوگیری از رسیدن این مقام به بنی هاشم و بازیابی اعتبار از دست رفته قدرت طلبان قریش بود. بنابراین، بنى امیّه که پس از جنگ ها و توطئه های بسیار بر ضدّ اسلام، سرانجام با پذیرش شکست، به عنوان طُلَقا، با خوارى و بدنامى روزگار مى گذرانیدند، پس از رحلت پیامبر(ص) و در جریان سقیفه بر جامعه اسلامى مسلط گردید.

جنايات و مفاسدى كه حكومت «بنى اميّه» در اسلام به وجود آورد فراوان است. انحراف خلافت اسلامى از مسير صحيح خود و تبديل آن به سلطنت، ترويج عقيده جبر در ميان مسلمانان، به شهادت رساندن پيشوايان و شخصيت هاى بزرگ اسلامى همچون امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و زيد بن على بن الحسين(ع) و حُجر بن عُدى، تخريب كعبه معظّمه و مسجد الحرام در زمان يزيد به وسيله منجنيق، سلب امنيّت از مردم، شكنجه و تحقير امّت اسلامى از طريق داغ نهادن بر صورت و گردن برخى از شيعيان تنها بخشي از جنايات بني اميه بود.

گرچه «بني اميه» به نام اسلام و خلافت پيامبر(ص) و خون خواهي عثمان و امثال اين عناوين روي كار آمدند، امّا همين كه پايه هاي حكومت آن ها مستحكم شد، يك باره نقاب از چهره كنار زدند و حكومتي مستبد و خودكامه تشكيل دادند و به سبب كينه شديدي كه از اسلام داشتند به انتقام جويي از اسلام، پيامبر(ص) و خاندان او پرداختند.

پس از امام علي(ع) مردم زمان خلافت معاويه، فهميدند كه او كمترين رابطه اى با امور دينى ندارد و تنها به دنبال سياست خود در جنبه هاى مادى است. دست «بنى اميّه» به خون فرزندان پيغمبر(ص) آلوده شد، عدّه اى را شهيد، جمعى را مسموم و برخی را اسير كردند. بعد از آن، مروانیان با آتش زدن خانه خدا و ويران كردن آن، پناهندگان خانه خدا را نيز كشتند. جنايات بنی امیه و بنی عباس به قدرى توسعه يافت كه مورد مذمت شعراى زمان متوكل قرار گرفت.

یکى از مهمترین پیامدهاى سقیفه، شکسته شدن حرمت پیامبر(ص) بود. در سقیفه سخنان آن حضرت در نصب علی(ع) به فراموشى سپرده شد و ابّهت حضرت در بین مردم شکسته شد. دستگاه خلافت که با برافروختن آتش تعصّبات قبیله اى، توانسته بود جایگاهی به چنگ آورد، براى حفظ آن به خانه وحى و رسالت یورش بردند. پر واضح است که این حرمت شکنى ها، از سوى کسانى که سال ها  محضر پیامبر(ص) را درک کرده بودند، مى توانست تا چه میزان مورد سوء استفاده فرصت طلبانى چون بنى امیّه قرار گیرد، و نتایج شومى را براى آیندگان به بار آورد.

بنی امیه برای کتمان گذشته خود و جلوگیری از نشر فضائل امام علی(ع)، به پرده پوشى فضایل على(ع) و ترویج فضایل ساختگى خلفا اکتفا نکرد، بلکه معاویه به سبّ و ناسزا گویى آن حضرت در مجالس و خطبه هاى نماز جمعه فرمان داد تا آن که لعن امام و خاندانش به صورت یک سنّت درآمد. در حقیقت آنان دوام حکومت خویش را بر پایه چنین سنت زشتی استوار می دیدند و با این شیوه زشت، آزار، کشتن و اسارت خاندان هاشمى را براى مزدوران خویش، پسندیده ساختند، تا در پناه آن به اهداف دنیا طلبانه خود برسند.

نوحه سرایى که به صورت خواندن اشعار سوزناک و پر معنى در مصائب امام حسین(ع) و یارانش مى باشد و سبب تحریک احساسات مسلمین و تبیین حوادث و خاطرات عاشوراست، شیوه اى مرسوم در عزادارى است. این شیوه، ریشه در عصر ائمّه(ع) دارد. ائمه(ع) با تشویق نوحه سرایان و مرثیه خوانان، آنان را به سرودن اشعار و نوحه سرایى و بیان حوادث کربلا و فجایع بنى امیّه ترغیب کرده و پاداش فراوانى را براى چنین اعمالى ذکر مى کردند. امیرمؤمنان(ع) و حضرت زهرا(س) نیز پس از رحلت پیامبر(ص) اشعارى را در رثاى آن حضرت سرودند.

دو تن از فرزندان عبد مناف - جدّ سوم پیامبر(ص) - هاشم و عبد شمس نام داشتند. فرزندان هاشم را بنی هاشم و فرزندان عبد شمس را بنی امیّه می گویند. هاشم دارای محبوبیت گسترده ای در میان مردم بود که باعث حسادت امیّه – فرزند عبد شمس – شد و او به بدگویی از عموی خود پرداخت، امّا با افزایش محبوبیت هاشم، امیّه عموی خود را وادار به پذیرش پیمانی کرد که نتیجه ای جز شکست امیّه و تبعید ده ساله او به شام نداشت. بدین ترتیب دشمنی بنی امیه نسبت به بنی هاشم، ریشه تاریخی دارد.