گرايش به «صوفی گرى» ريشه هاى تاريخى و اجتماعى مختلفى دارد از جمله: 1. خلفاى بنى عباس براى منحرف ساختن مردم از توجّه به اهل بيت(ع) به صوفيگرى دامن زدند تا كرامات اهل بيت(ع) را به وسيله مدّعيان تصوف كم رنگ سازند. 2. رسيدن به مقامات عرفانى صوفيگرى [به عكس رسيدن به مقامات علمى و فقهى] كار آسانى است. 3. تساهل و تسامح آنها در امور دين سبب گرايش افراد زیادی به آنان مى شود. 4. برداشت اشتباه و نابجا از رواياتى كه توصيه به ترك لذات کرده و ترك استفاده مشروع از مواهب الهى را نيكو شمرده است و ...

بر اساس روایات، برای انسانِ باتقوی واعظانی مانند تاريخ پيشينيان، قصرهاى ويران شده، جسم بى جان مردگان، وجدان بيدار آدمى، ستارگانِ فروزان آسمان، خورشيد و ماه درخشان، قامت خميده پيران، موى سپيد سالخوردگان، برگ هاى خشكيده درختان در فصل خزان، قبرهاى خاموش مردگان و قصرهاى ويران شده شاهان و ... وجود دارند كه هر يك از آنها با زبان بى زبانى درسى از عبرت را مى آموزند. به فرموده امام علی(ع): «مردگانى را كه بدون اختيار به سوى قبرهايشان مى برند براى پند و اندرز شما كافى هستند». بنابراين سخن حضرت که: «قلب خود را با موعظه زنده كن»، مفهوم وسيعى دارد كه تمام واعظان را شامل مى شود.

بعد از رحلت پیامبر(ص) و غصب خلافت، یکی از حرکات سیاسى مقامات حاکم، این بود که آنچه از فضایل اهل بیت(ع) بود، و طبعاً شایستگى و اولویت آنها را براى خلافت اثبات مى کرد، سانسور کنند. زیرا ذکر این مناقب و فضایل براى همه سؤال انگیز بود که اگر آنها داراى چنین مقاماتى بوده اند پس چرا دیگران پیشى گرفتند؟ این مسأله در زمان حکومت بنى امیّه و بنى عباس اوج گرفت،  تا جایی که براى اثبات فضیلت دیگران به جعل و نشر اکاذیب نیز پرداختند و بعضى از صحابه را براى این کار خریدند، و بهاى سنگینى به آن پرداختند.

ابوالعباس سفاح فدک را به عبدالله بن حسن بن على بازگرداند، ابوجعفر عباسى آن را پس گرفت و مهدى فرزند ابوجعفر آن را به فرزندان فاطمه(ع) بازگرداند. موسى الهادى بار دیگر آن را غصب کرد و هارون الرشید نیز همین معنا را ادامه داد تا مأمون آن را با تشریفاتى به فرزندان فاطمه(ع) بازگرداند، باز متوکل فدک را گرفت و فرزندش «منتصر» آن را بازگردانند. فدک که هر روز بازیچه دست سیاستمداران، دست به دست می شد، به سرعت رو به ویرانى گذاشت و درختانش خشک شد.

امام علي(ع) در ابتداى خطبه «لؤلؤه» اشاره مى كند به سلاطين بنى اميّه كه در قرآن كريم از آنها به عنوان شجره ملعونه نام برده شده، سپس پيش گويي اتفاقات و ملاحم دوران بني عباس را چنين بیان می کند: «بعد از من در انتظار فتنه امويّه و سلطنت كسرويّه باشيد که يكى پس از ديگرى سلاطين بنى شيصبان كه بيست و چهار نفرند، حكومت مى‏ كنند». در ادامه حضرت به بعضى از خصائص و آثار برخى از آنها‏ اشاره نموده است.

پس از امام علي(ع) مردم زمان خلافت معاويه، فهميدند كه او كمترين رابطه اى با امور دينى ندارد و تنها به دنبال سياست خود در جنبه هاى مادى است. دست «بنى اميّه» به خون فرزندان پيغمبر(ص) آلوده شد، عدّه اى را شهيد، جمعى را مسموم و برخی را اسير كردند. بعد از آن، مروانیان با آتش زدن خانه خدا و ويران كردن آن، پناهندگان خانه خدا را نيز كشتند. جنايات بنی امیه و بنی عباس به قدرى توسعه يافت كه مورد مذمت شعراى زمان متوكل قرار گرفت.

در کلام عرب بسیار مى شود که: «یوم» به معنى «یک دوران» به کار مى رود، خواه این دوران یک سال باشد، یا صد سال، طبق این مبنا خداوند مجموعه زمین و آسمان را در شش دوران متوالى آفریده است، هر چند ممکن است این دوران ها گاهى به میلیونها یا میلیاردها سال بالغ شده باشد.