در پاسخ به پرسش ياد شده، مفسّران وجوهى را يادآور شده اند: 1. اهل ايمان، در حالى كه مُشرف بر جهنّم هستند، براى مشاهده وضعيّت دردناك ستمگران و مجرمان، آنان را نظاره مى‌كنند و در حالى كه آتش جهنّم برافروخته شده و زبانه مى‌كشد و مؤمنان صحنه پرتاب طاغيان را در آتش مى‌بينند، بدون آنكه آسيبى به آنان برسد، از كنار آتش به سلامت مى‌گذرند. 2. در اين جا، تفسير دقيقترى ارائه شده كه به كلّى هرگونه شبهه ورود اهل ايمان را به دوزخ منتفى مى‌سازد و آن اين است كه «ضمير خطاب» در آيه «وَ إِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا» تنها به كافران و منكران روز رستاخيز باز گردد، و اين گونه «التفات» (از غيبت به خطاب) براى افاده اختصاص است، و معناى آيه چنين مى‌شود: اين شما ـ كافران و منكران ـ هستيد كه وارد دوزخ مى‌شويد.

در آيات قرآن به جاي واژه «جود» و «سخاوت» تعبيراتي به كار رفته كه منطبق بر اين دو مفهوم است از آن جمله در آیه 9 سوره «حشر» که در آن سخن از گروهی از سخاوتمندان انصار مدينه است كه با آغوش باز از مهاجرانى كه خانه و كسب و كارى نداشتند، استقبال كردند و آنها را بر خودشان مقدم داشتند. همچنین در سوره «دهر» سخن از بزرگوارانى است كه غذاى خود را در حالى كه شديداً به آن نياز داشتند به مسكين و يتيم و اسير دادند، بدون اين كه هيچ انتظار پاداش و تشكرى داشته باشند و ... .

در قرآن، در آیاتی از سوره «آل عمران» و سوره «دهر» و سوره «انفطار» و سوره «مطففين» سخن از «ابرار» و مقامات والاى آنها به میان آمده است. امام مجتبى(ع) می فرماید: «كُلَّما فى كِتابِ اللّه عَزَّوَجَلَّ مِنْ قَوله «اِنَّ الابرار» فَوَ اللّه ما اَرادَ بِه الّا علىَّ بْن اَبيطالِب وَ فاطِمة و اَنَا و الحُسَين»؛ (هر جا در قرآن مجيد «انّ الابرار» آمده، قسم به خدا، اراده نكرده مگر على بن ابيطالب و فاطمه و من و حسين(ع) را).

در قرآن گاهى به «ابرار» و گاهى به «مقربين» تعبیر مى شود. ظاهراً نسبت اين دو عموم و خصوص مطلق است، يعنى هر كسى كه جزو مقربين بود، جزو ابرار (نيكان) است؛ ولى چنين نيست كه هر كس جزو ابرار بود، به مقام مقربين رسيده باشد؛ گروه مقربين دسته اى خاص از مؤمنان اند كه بر کارنامه اعمال نيكان و ابرار، شاهد و ناظرند.

در آيات و روايات نشانه هائى از «ابرار» ذكر شده است. از جمله: 1ـ وفاء به نذر 2ـ خوف از عذاب 3ـ اطعام مسكين و يتيم و اسير 4ـ اخلاص 5ـ ترس و خوف از پروردگار در روز قيامت. پیامبر(ص) فرمودند: «نشانه ابرار ده چيز است: 1ـ دوست مى دارد براى خدا 2ـ دشمنى مى كند براى خدا 3ـ مصاحبت مى كند براى خدا 4ـ جدا مى شود براى خدا 5ـ غضب مى كند براى خدا 6ـ راضى مى شود براى خدا 7ـ عمل مى كند براى خدا 8ـ طلب و درخواست مى كند براى تقرب به خدا 9ـ خشوع کننده است 10ـ احسان مى كند براى خدا».

«مستطير» از ماده «طيران» به معناى «پرواز» گرفته شده و مفهوم آن در اينجا «پراكنده» و «گسترده» است. «شَرّ» در اين جا به معناى عذاب روز قيامت و يا وحشت آن است که گستردگى آن تمام زمين و آسمان را پر مى كند. نه تنها بدكاران و مجرمان كه حتى فرشتگان، نيكان و پاكان نیز در اين وحشت و اضطراب گسترده شريك اند. آيه فوق، ترس از آن روز را يكى از صفات مثبت اخلاقى ابرار و پاكان مى شمرد؛ زيرا چنين ترسى مايه پرهيز از هر گونه گناه و توجه به اطاعت مطلق پروردگار است.

«ابرار» کسانی هستند که روحى وسیع، همتى بلند و اعتقاد و عملى نیک دارند، و «مقرّبان» کسانی اند که داراى مقام قرب در درگاه خدا مى باشند، و ظاهراً نسبت میان این دو «عموم و خصوص مطلق» است، یعنى همه مقربان از ابرارند، ولى همه ابرار در سلک مقربان نیستند. امام حسن مجتبى(ع) در حدیثى مى فرمایند: «هر جا در قرآن مجید إِنَّ الأَبْرار آمده به خدا سوگند منظور پروردگار از آن، على بن ابى طالب و فاطمه و من و حسین است».

درباره علیین که مربوط به نیکان است  دو تفسیر وجود دارد:1- نامه اعمال آنها در یک دیوان کل که بیانگر تمام اعمال مؤمنان است قرار دارد، دیوانى که بسیار بلند مرتبه و والامقام است. 2- نامه اعمال آنها بر فراز آنها در شریف ترین مکان، یا بر فراز بهشت در بلندترین مقام جاى دارد، و همه اینها نشان مى دهد که مقام آنها فوق العاده بلند و والا است.

قرآن درباره ابرار می فرماید: «آنها غرق در نعمت می باشند و از جام های معطر و از چشمه اى كه بندگان خاص خدا از آن مى نوشند استفاده می کنند و در زیر سایه درختان بر تخت های زیبا تکیه زده و لباس هاى حرير نازك می پوشند و خادمانی خوش سیما در خدمت آنها هستند و ... . ابرار نزد خداوند دارای مقامی بلند مرتبه اند که صاحبان خرد، محشور شدن با آنها را از خدا می طلبند». در روایات آمده است پیامبر(ص) بعد از نماز شب و در حال سجده پنج آیه اول سوره آل عمران را که در مورد جایگاه و صفات ابرار می باشد تلاوت می فرمود.