مرد گنهكاری از دنيا رفت و هيچ كس حاضر نبود بر جنازه اش حاضر شود. اما مرد زاهدی پيش آمد و گفت آماده نماز شويد. همه از اين جريان در شگفت بودند. بالاخره از زاهد پرسيدند. زاهد گفت: در خواب ديدم به من گفتند: برو در فلان محل بايست، جنازه‌‌اى مى‌آورند كه فقط يك زن همراه اوست، بر او نماز بخوان كه آمرزيده شده! زاهد از زن پرسيد: شوهر تو چه عملى مى كرد كه سبب آمرزش او شد؟ جواب داد: او كارهای خوبی انجام نمی داد: اما هميشه در خانه اش دو يا سه يتيم بودند و به‌ آنها بيشتر از اطفال خود مهربانى مى كرد.

از هزاران سال قبل در يونان و هندوستان افرادى معتقد بودند که با رياضت مى توان به كارهاى مهم و خارق العاده اى دست زد و يا به مقامات معنوى رسيد. هنگامى كه اسلام گسترش يافت اين افكار از كشورهاى ديگر به محيط اسلام نفوذ كرد و جمعى آن را با زهد اسلامى و پاره اى از تعليمات اسلام آميختند و افكار انحرافى و التقاطى ديگرى را برآن افزودند كه «صوفيگرى» نتيجه نهايى آن بود.

حُجْر بن عَدىّ از کسانی است که در سنین جوانى بود که به محضر پیامبر خدا درآمد و اسلام آوردد. دنیا گریزى، زهد، نمازگزارى و... از ویژگى هاى اوست. او در صفین و نهروان امام علی(ع) را همراهی نمود و از صحابه امام حسن(ع) بود. حجر از معاویه بیزارى مى جست و او را نفرین مى کرد، معاویه نیز از موضعگیرى او به ستوه آمده بود، دستور قتلش را صادر کرد و او را به سال 51 هجرى به شهادت رساند.

زیدیّه پیروان زید فرزند امام سجّاد(ع) مى باشند و او را امام پنجم از امامان اهل بیت می دانند و معتقدند پس از وى فرزندش یحیى به جاى وى نشست و... . در ایران ناصر اطروش جمع کثیرى را به مذهب زیدیه درآورد. به عقیده زیدیه هر فاطمى نژاد، عالم، زاهد، شجاع، سخى، که به عنوان قیام به حق خروج کند مى تواند امام باشد. زیدیه در اصول به معتزله و در فروع به فقه ابی حنیفه گرایش پیدا کرده اند.

مانع اصلى خود شناسى، حجاب و پرده حبّ ذات و خود خواهى و خود برتر بينى است، و تا اين پرده ها كنار نرود خودشناسى ممكن نيست؛ و تا انسان خود شناسى نكند و به نقاط ضعف خويش آگاه نگردد، راه تهذيب اخلاق به روى او بسته خواهد بود. در خبرى از پيغمبر اكرم(ص) مى خوانيم: «هنگامى كه خدا اراده نيكى درباره بنده اى كند او را در امور دين آگاه و در امور دنيا زاهد و نسبت به عيوبش آگاه مى سازد!».

از مهمترین جلوه های زندگی امام علی(ع)، زهدی است که سرتاسر زندگی آن حضرت را پوشانده است؛ فقراء را در اطراف خویش جمع کرده و با مهربانی با آنان رفتار می کرد. گاه می شد که در وقت نماز تنها پیراهنش که خیس بود را می پوشید و در همان حال خطبه می خواند. غذای بسیار ساده‌ای داشت و مردم را در رحبه مسجد کوفه، اطعام می‌کرد و خود در خانه خود، غذا می‌خورد. فرمود: «به خدا سوگند هرگز ندیدم که در خانه رسول خدا نان بدون سبوس باشد». همچنین می فرمود: «من کسی هستم که دنیا را خوار کرده ام».

امام صادق(ع) در نزد علما اهل سنت از منزلت والایی برخوردار بود. همانند: ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ می نویسد: «جعفر بن محمّد؛ کسى که علم و فقه اش دنیا را فراگرفته است». هم چنین محمّد بن ادریس می گوید: «جعفر بن محمّد ثقه است و او بى نیاز از تحقیق است». از سوی دیگر  عبدالله بن عدى جرجانى معتقد است: «جعفر صادق(ع) سرآمد تمام هم ردیفان خود از اهل بیت بود. او داراى علم بسیار در دین، و زهد فراوان در دنیا، و ورع تام از شهوات و ادب کامل در حکمت بود».
 

دانشمندان معاصر اهل سنت در آثار خود مقام و منزلت امام کاظم(ع) را ستوده اند. همانند شیخ مؤمن شبلنجى مى نویسد:«برخى از اهل علم گفته اند: کاظم همان امام بزرگوار، نمونه، حجت خدا و دانشمندى است که شب ها را به سحر آورده و روزها را روزه دار بود». هم چنین یوسف بن اسماعیل نهبانى مى گوید:«موسى کاظم یکى از اعیان بزرگان امامان از سادات ما آل بیت کرام و هادیان اسلام بود. خداوند ما را به برکات آنان نفع دهد و ما را بر محبّت آنان و محبّت جدّشان بمیراند».

با مراجعه به کتب اهل سنت روایات بسیاری در احترام و منزلت امام حضرت جواد(ع) می یابیم. همانند ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ که در مدح امامان شیعه می گوید: «هر یک از آنان عالم، زاهد، عابد، شجاع، جواد، و تزکیه شده اند... و این براى هیچ بیتى از بیوت عرب و عجم تحقق نیافته است». هم چنین ابن تیمیه می گوید: «محمّد بن علىِ جواد از بزرگان بنى هاشم بود. او معروف به سخاوت و بزرگوارى بود، و لذا او را جواد (بخشند) نامیده اند».

ابوعثمان عمرو بن بحر بن جاحظ از علمای اهل سنّت در ارتباط با امام هادی(ع) می گوید: «هر یک از آنان، عالم، زاهد، ناسک، شجاع، جواد، طاهر و تزکیه کننده اند... این سلسله جلیل القدر براى هیچ خانه اى از خانواده هاى عرب و نه از خانواده هاى عجم اتفاق نیفتاده است». هم چنین شمس الدین محمّد بن احمد بن عثمان ذهبى می نویسد: «در سال 254 هـ.ق ابوالحسن على بن جواد...وفات یافت...او شخصى فقیه، امام و متعبّد بود».