اینکه آدمی مشمول شفاعت و درک ثواب عزاداری امام حسین(ع) باشد، شرایط و ضوابطی دارد که مهم ترین آنها رعایت «تقوای الهی» است. یعنی حدود الهی را که چیزی جز «انجام واجبات و ترک محرمات» نیست، رعایت کند. هیچ عمل مستحبی ولو دارای ثواب زیاد، نمی تواند خسران ترک واجب یا ارتکاب حرام را جبران کند؛ به خصوص اگر در این بین «حق الناس» ضایع شود.
اصولا ثواب هاى‏ عظيم و پاداش‏هاى فوق العاده ای که در احادیث برای عزاداری امام حسین(ع) بیان شده، از آن كسانى است كه عارف به حق ایشان باشند و بدانند آن حضرت براى چه هدفى قيام كرد و در چه راهى شربت شهادت نوشيد و در مسير اهداف آن بزرگوار قرار گيرند.
ضمن اینکه «مداومت» بر گناه به امید واهی جبران آن در عزاداری و امید واهی به شفاعت، بعداز مدتی ممکن است «توفیق عزاداری» را نیز از او سلب کند. بسیاری از گناهان انسان را از جاده مستقیم الهی خارج می سازند و به کوره راه های كفر و عناد با اهل بیت(ع) می کشانند.

امام علی(ع) دراین خطبه، به يك اصل كلّى كه رمز پيروزى و عزّت و سربلندى هر قوم و ملّتى است، اشاره كرده و مى فرمايد: «مرگ در زندگىِ توأم با شكست شماست و حيات و زندگى، در مرگِ پيروزمندانه شما». آرى در نظام زندگى انسانهاى شايسته، زندگى مادّى، برترين ارزش نيست، همان گونه كه مرگ مادى ضدّ ارزش نمى باشد؛ بلكه ارزش والا، در نظر آزادمردان با ايمان، در زندگى توأم با عزّت است. به همين دليل هرگاه بر سر دو راهى قرار گيرند، شهادت توأم با عزّت و سربلندى را بر زندگى ذليلانه ترجيح مى دهند.

در نهج البلاغه دو ديدگاه درباره «دنيا» وجود دارد؛ ديدگاه ابزارىِ جهان و ديدگاه هدفىِ آن. اگر امكانات اين جهان، مال ها، ثروت ها، مقام ها و نعمت ها، وسيله اى براى وصول به سعادت جاويدان و زندگى شايسته سراى آخرت باشد چيزى از آن بهتر نيست و اگر همانند بُتى گردد كه انسان در برابر آن سجده كند، چيزى از آن بدتر نيست. ديدگاه نخست، انسان ها را به پاكى، تقوا، آزادگى و عزّت فرا مى خواند و ديدگاه دوم، به حرص و آز و ظلم و بيدادگرى و ذلّت.

کشورهای اسلامی برای رهایی از انحطاط و یافتن عزت از دست رفته خود، لازم است به اسلام اصیل بازگشته و قوانین آن را همانند دارویی که یک پزشک ماهر تجویز کرده، استفاده کنند. لذا هر گاه جامعه اسلامی بخواهد از این ذلت و بیماری اجتماعی خلاصی یابد، لازم است اسلام اصیل را شناخته و به مرحله اجرا درآورد. همچنین لازم است کشورهای اسلامی در سایه وحدت، امکانات مادی و معنوی خود را در راه اعتلای اسلام و عزّت مسلمین به کار گرفته و بر سر ریاست و حکومت با هم درگیر نشوند، تا آن که عزت و کرامت شایسته خود را به دست آورند.

واژه «ظِلالْ» جمع واژه «ظِلَّ» به معنى سايه است. البته این واژه به عنوان كنايه در مورد عزّت، قدرت، و رفاه و آسايش نيز اطلاق مى‌ شود.

«عفو و گذشت» آثار شگفت انگیز مادی و معنوی فراوانی دارد. این کار، دشمنی را به دوستی بدل مى سازد به ویژه زمانى كه بدی با خوبی پاسخ داده شود و با کاستن از دشمنی ها سبب بقاء حكومتها می شود. پیامبر(ص) می فرماید: «عفو پادشاهان سبب بقاء حكومت است». علاوه بر اینکه سدی در برابر كينه ورزی و خشونت بوده و سبب عزت، آبرو، سلامت روح و طول عمر می باشد. پیامبر(ص) می فرماید: «كسى كه عفوش افزون گردد، عمرش طولانى مى شود». امام على(ع) می فرماید: «عفو و گذشت به هنگام قدرت، سپرى در برابر عذاب الهی است». و ... .

روایات اهل بیت(ع) نشان مى دهد که آنان قرآن موجود در میان مسلمانان را همان کتاب خدا مى دانستند که بر پیامبرش نازل شده است، بدون افزایش و کاهش. مثلا امام علی(ع) می فرماید: «کتاب خدا (بدون تحریف) میان شماست و گویاست و زبان قرآن کُند و ناتوان نمى شود». و امام جواد(ع) می فرماید: «حروف قرآن را برپاداشتند ولی حدود آن را تحریف کردند».

«ريح» در اصل به معنى «باد» است اما کنایه از «قدرت و قوّت و غلبه» است؛ زیرا وزيدن باد به پرچم قوم و ملّتى، كنايه از قوّت و قدرت آنها است و چنانچه اختلاف كنید قدرت، قوّت و عظمت شما از بين خواهد رفت. در پاره اى از موارد، «ريح» به معنى رائحه و بوى خوش است، مانند: آیه 94 سوره يوسف، بر این اساس، عزت و شوکت افراد و اقوام با نفوذ رائحه آنها در جهان پخش مى شود، لکن با اختلاف، نفوذ و قدرت خود را از دست خواهند داد.

طبق آیات قرآن گسترش جهل در جامعه مضرات و مفاسد اجتماعی زیادی را در بر دارد؛ جهل موجب پراكندگى و اختلاف است. جهل عامل سوء ظن و بدبينى است. جهل سرچشمه بى ادبى است. جهل عامل مصائب اجتماعى و ندامت هاست. جهل موجب دگرگون شدن ارزش هاست و ... .

ملکوت به معناى حاكميت، مالكيت، عزّت، سلطنت، مملكت و به معناى حكومت عظيم است.