اولا حکم بیان شده فقط مخصوص به زنانی است که در قبال وظایف زناشویی خود کوتاهی و از تمکین به آن سرکشی و طغیان می کنند و شامل تمامی زنان نمی گردد. ثانیا جواز چنین برخوردی با زن بعد از آن است که ابتدا مرد همسرش را موعظه کند و در مرحله دوم از او دوری کند. بنابراین اگر زن در یکی از همان دو مرحله اول از سرکشی خود دست بردارد، همسرش حق تعدی و دست درازی به او را ندارد. ثالثا جواز چنین برخوردی بنابر برخی روایات و سخنان فقها باید بسیار ملایم باشد؛ یعنی اگر موجب کبودی یا آسیب شود، زن حق قصاص دارد. رابعا توسل به خشونت و زور برای اجبار شخص به انجام وظایفش در همه نظام های حقوقی دنیا امری مشروع است. خامسا مردان نیز اگر از ادای وظایف خود در قبال همسران خویش کوتاهی کنند، زنان حق دارند با توسل به زور - که معمولا به خاطر ضعف آنها با مراجعه به حاکم شرع اعمال می شود - آنها را مجبور به ادای مسئولیت‌های شان بکنند و تبعیضی در این بین علیه زنان وجود ندارد.

امام علی(ع) درباره گذشت از خطاهای مردم به مالك اشتر می فرمايد: «[و بدان] از مردم لغزش هايی سر مى زند و مشكلاتى به آنها دست مى دهد [كه آنها را از انجام وظيفه باز مى دارد] و به دست آنان از روى عمد يا خطا، كارهاى [خلافى] ظاهر مى شود [در اين گونه موارد] از گذشت خود آن قدر به آنها عطا كن كه دوست دارى خداوند از عفوش به تو عطا كند؛ زيرا تو فوق آنها هستى و پيشوايت فوق توست و خداوند فوق كسى است كه تو را زمامدار آنها قرار داده و تدبير امور آنها را از تو خواسته و به وسيله آنان تو را آزمايش مى كند».

این آیه می فرماید: «وَ إِن تَعْفُواْ وَ تَصْفَحُواْ وَ تَغْفِرُواْ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»؛ (اگر عفو كنيد و چشم بپوشيد و ببخشيد، [خدا شما را مى‏ بخشد] چرا كه خداوند بخشنده و مهربان است). عفو گام نخست و به معنى گذشت و ترك انتقام است، و صفح گام دوم و به معنى ناديده گرفتن و فراموش کردن می باشد، و غفران به معنى پوشانيدن آثار خطا و گناه است، كه مردم هم آن را به فراموشى بسپارند. اين آخرين مرحله و برترين مقامات انسان هاى با ايمان در برابر خطاهاى ديگران می باشد.

فضیلت عفو و گذشت، نباید سبب جرأت مجرمان شود، بلکه احتمال مجازات به عنوان اهرمی برای حفظ نظم جامعه و پيش گيرى از تكرار جرم، باید همیشه وجود داشته باشد. امام علی(ع) در این رابطه می فرماید: «عفو درباره كسى است كه به گناه خود اعتراف دارد نه در مورد كسى كه بر گناه اصرار دارد». در اینجا دو مطلب قابل توجه است: اولا: نبايد به بهانه اين كه عفو و گذشت سبب جرات مجرمان می شود، به انتقام جويى پرداخت. ثانیا: اجراى حدود و تعزيرات شرعيه از واجبات است و عفو جز در موارد منصوص روایات جایز نیست.

«عفو و گذشت» آثار شگفت انگیز مادی و معنوی فراوانی دارد. این کار، دشمنی را به دوستی بدل مى سازد به ویژه زمانى كه بدی با خوبی پاسخ داده شود و با کاستن از دشمنی ها سبب بقاء حكومتها می شود. پیامبر(ص) می فرماید: «عفو پادشاهان سبب بقاء حكومت است». علاوه بر اینکه سدی در برابر كينه ورزی و خشونت بوده و سبب عزت، آبرو، سلامت روح و طول عمر می باشد. پیامبر(ص) می فرماید: «كسى كه عفوش افزون گردد، عمرش طولانى مى شود». امام على(ع) می فرماید: «عفو و گذشت به هنگام قدرت، سپرى در برابر عذاب الهی است». و ... .

اولین راهکار درمان رذيله انتقام جويى و رسیدن به فضيلت عفو و گذشت، تفكر درباره پيامدهاى اين دو صفت می باشد. انسان با مشاهده برکات عفو و گذشت در دنيا و آخرت و مقایسه آن با آثار و خطرات انتقام جویی براى جان، مال، آبرو و بنیان زندگى خویش، به يقين عفو و گذشت را بر انتقام جويى ترجيح می دهد. و این فضیلت آرام آرام به ملكه اخلاقى او تبدیل می شود. از سویی با شناخت ريشه هاى انتقام جويى و تلاش برای نابودی آنها، انتقام جويى، جاى خود را به عفو و گذشت خواهد داد.

گذشت در هنگام توانایی، یکی از بزرگ ترین فضائل اخلاقی است، بسيارى از مردم با مخفی ساختن كينه ها، در انتظار فرصتی هستند تا چندين برابر از دشمنشان انتقام گیرند. تاريخ جهان سرشار از انتقام جويى های بى رحمانه سلاطین، امرا، قبائل، اقوام و ملت ها است. اما سيره انبياء، عفو و گذشت در هنگام پيروزى بود، در واقع هدف آنان تربيت بوده نه انتقام، و این هدف افرادى است كه در پرتو ايمان و تقوا تربيت شده و بر نفس خویش تسلط دارند، داستان فتح «مكه» و عفو عمومى پيامبر(ص) از دشمنان سرسخت شان، گواه بسيار زنده و خوبى براى اين معنى است.

خداوند در آيه 40 سوره «شوری» مقابله به مثل را حق مؤمنين مى شمرد تا دشمنان و افراد خطاكار خود را در امنيت نبينند. لکن با اشاره به مسأله عفو و گذشت و ترك انتقام جويى، می فرماید: «كيفر بدى مجازاتى همانند آن است و هر كس عفو و اصلاح كند اجر و پاداش او با خدا است». آیه 22 سوره نور نیز می فرماید: «بايد عفو و گذشت نمايند، آيا دوست نمى داريد خداوند شما را بيامرزد [حال كه چشم اميد به رحمت خدا داريد شما هم به ديگران رحم كنيد]».

خداوند خطاب به پیامبر(ص) می فرماید: «عفو را سرلوحه کارت قرار ده و مردم را به كارهاى نيك دستور بده، و از جاهلان روى بگردان [و با آنها ستيزه جويى مكن]»، جبرئیل در توضیح این آیه عرض می کند: «خداوند به تو دستور مى دهد كسى را كه به تو ستم كرده عفو كنى، و كسى كه تو را محروم كرده مشمول عطاى خود سازى، و با كسى كه از تو بريده، ارتباط برقرار کنی». خداوند در آیه ای که به مومنان اجازه قصاص می دهد، می فرماید: «به مقدارى كه تعدى شده بسنده كنيد، ولى اگر شكيبايى پيشه كنيد، بهتر است».

خداوند در آيه 96 سوره «مومنون» و آيه 34 سوره «فصلت» می فرماید: «بدى را با نيكى پاسخ ده»، و در آيه 22 سوره «رعد» درباره اوصاف خردمندان می گوید: «آنها بدى را به بدى پاسخ نمى گويند». از اين سه آيه به خوبى استفاده مى شود كه پيامبر(ص) و كسانى كه پيرو راستين او بوده و هستند، مأموريت دارند از مرحله عفو فراتر رفته و بدى را با نيكى پاسخ دهند، كارى كه تحمل آن براى هر كس ميسّر نيست، به همين دليل در آيه 23 سوره «رعد» مى فرمايد: «فقط کسانی که صبر و استقامت بالا و تقوا و ایمان قوی دارند به این مرحله می رسند».