مفهوم «ید الله»؟
منظور از «ید الله» چیست؟ مگر خداوند بدنی دارد که دست داشته باشد؟! چرا در آیات زیادی مثل «يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ»، «يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ» و «أَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ»، از «دست داشتن خدا» سخن به میان آمده است؟! چرا خداوند در ماجرای سجده نکردن ابلیس به آدم می فرماید: (ای ابلیس! چه چيز تو را از سجده کردن در برابر آنچه من با دو دست خود آفريده ام، منع کرد)؛ «ما مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ»؟!
هر چند واژه «ید» به معناى دست است امّا از باب «استعاره» در معانی دیگری مانند: قدرت، كمال، سلطنت، حاکمیت، مالکیت، انفاق و سخاوت بکار می رود. در آیاتی از قرآن که این واژه به خداوند متعال منتسب شده، به فراخور حال و شأن نزول آیه به یکی از همین معانی دلالت دارد. برخی از بزرگان اهل لغت گفته اند: از آن جایی که غالبا إعمال قدرت توسط دست انجام می گیرد و این عضو به عنوان نماد قدرت شناخته می شود. بنابراین، همه معانی کنایی واژه «ید» نهایتا به یک معنای مشترک و جامع برمی گردند و آن همین معنای «قدرت و تسلّط» است.
