نزول قرآن به زبان «عربی»

چرا قرآن کریم به زبان «عربی» نازل شده است؟

زبان، ساده ترين ابزارى است كه آدمى مى تواند در حيات اجتماعى، معانى متصوّره خويش را مورد تبادل و تفاهم قرار دهد؛ از این رو شرايع الهى كه براى هدايت انسانها آمده و با آنان سخن گفته، از همين شيوه معمولى و متعارف بهره جسته است و چون روى سخن با مردم است، بايد با زبانى قابل فهم براي ايشان باشد. «قرآن» در ميان قوم عرب نازل گرديد و با زبان عربيِ رسا و آشكار بر آنان عرضه شده است. در واقع زبان قرآن، زبان مردمی است كه مورد خطاب قرار گرفته اند كه سهل و آسان و بدون پيچيدگى در بيان بر آنان عرضه شده است.

ویژگی هايِ منحصر به فرد «قرآن»

«قرآن مجيد» این کتاب رستگاری چه ویژگی هايِ منحصر به فردی دارد؟

«قرآن مجيد» خصوصیاتی دارد که آن را از تمام كتابها متمايز و جدا مى سازد از جمله اینکه: 1. «قرآن» دارای طراوت و تازگی است و به فرموده امام صادق(ع) برای همیشه و برای همه مردم تا روز قيامت، جديد و با طراوت است. 2. «قرآن» اختصاص به قشر خاصی از مردم ندارد؛ بلکه فراگیر و برای همه مردم است و هر کس به اندازه درک خود از آن استفاده می کند. 3. همه آیات و کلمات قرآنی دارای نکته و مطلب علمی و اخلاقی و اعتقادی است.

گستره «تقوی» از زبان امام علي(ع)

امام علي(ع) در خطبه 167 نهج البلاغه، گستره «تقوی» را در چه ابعادي بيان فرموده است؟

امام علي(ع) در خطبه 167 «نهج البلاغه»، درباره گستره «تقوی» مي فرمايد: «تقواى الهى پيشه كنيد؛ هم در مورد بندگان خدا، و هم شهرها و آبادى ها؛ چرا كه شما [در برابر همه اينها] حتى سرزمين ها و چهارپايان مسئوليد، خدا را اطاعت كنيد و از عصيان او بپرهيزيد. هنگامى كه امر نيكى را مشاهده كرديد، آن را انجام دهيد و هنگامى كه شرّ و بدى را يافتيد، از آن روي گردان شويد!».

«امر به معروف و نهى از منكر» توسط انسان گنهکار

آيا عامل بودنِ شخصِ آمر و ناهى از شرايط لازم براى «امر به معروف و نهى از منكر» است؟

گرچه عامل بودنِ شخصِ آمر و ناهى از شرايط لازم براى «امر به معروف و نهى از منكر» نيست؛ اما به يقين اگر گوينده، پيش از ديگران به آنچه مى گويد عمل كند؛ تأثير كلام او فوق العاده خواهد بود؛ زيرا تأثيرِ عميقِ سخن، هنگامى است كه از دل برآيد؛ در اين صورت، لاجرم بر دل نشيند. شنونده هنگامى باور مى كند كه سخن گوينده از دل برآمده كه آن را در اعمال وى مشاهده كند؛ به همين دليل پيشوايان بزرگ دين؛ پيامبر(ص) و امامان معصوم(ع) و پويندگان راه آنها هميشه از اين روش پيروى مى كردند.

دلیل «سوگندهای» خداوند در «قرآن»

چرا خداوند در «قرآن» برای بیان برخی از مطالب «قسم» یاد كرده است؟

خداوند به دو علت در قرآن «سوگند» خورده است: 1. تاکید مطلبی که خدا می خواهد بیان کند. مثلا خداوند براي اهميّت خودسازي و جهاد با نفس در سوره «شمس»، شش بار قسم خورده است. 2. براى اينكه فكر مردم را متوجّه به امور مهمّى كه به آن سوگند مى خورد بكند.

«انذار» در کنار «بشارت»

چرا پیامبران براي دعوت و هدايت مردم از «انذار» همراه با «بشارت» استفاده می کردند؟

پیامبران(ص) برای هدایت مردم علاوه بر «بشارت» از «انذار» هم استفاده می کردند. براى هدايت بايد هم تشويق كرد هم توبيخ؛ كه هر كدام بدون ديگرى و به تنهايى كارآيى لازم را ندارد. اينكه گفته مى شود بچّه ها را فقط تشويق كنيد اشتباه است بايد با انجام كارهاى پسنديده تشويق، و با ارتكاب كارهاى ناپسند سرزنش شوند. حضرت نوح(ع) نيز مردم را هم «بشارت» داد و هم «انذار». گرچه ایشان پنج بشارت به قومش دادند؛ ولی این قوم لجوج هر بار که حضرت نوح(ع) آنها را دعوت می کرد، انگشت در گوش های خود می کردند تا سخنش را نشنوند.

تجليل امام علي(ع) از پیامبر(ص)

امام علي(ع) در خطبه 161 «نهج البلاغه» با چه اوصافي از پیامبر اكرم(ص) تجليل مي كند؟

ایشان می فرماید: «خاندانِ پیامبر(ص) بهترين خاندانها، شجره فاميل او [بنى هاشم] بهترين شجره ها، شاخه هايش موزون و ميوه هايش در دسترس همگان قرار داشت. زادگاهش مكّه [مركز خانه خدا] و هجرت گاهش، مدينه طيّبه [مركز جمعى از پاكبازان] بود. آوازه اش از آن شهر برخاست و صدايش از آنجا به همه رسيد، خداوند او را با دليل كافى و اندرز شافى و دعوت اصلاح گرانه، فرستاد، خداوند به وسيله او احكام ناشناخته [الهى] را آشكار ساخت و بدعت هايى كه به نام دين در شريعت الهى وارد شده بود ريشه كن كرد و احكامى را كه اكنون نزد ما روشن است بيان داشت».

شرح صفت «خالقیت» خداوند

امام علي(ع) در خطبه 163 نهج البلاغه، کدامیک از «صفات فعل» خداوند را شرح می دهد؟

امام علي(ع) در بخشی از خطبه 163 «نهج البلاغه»، درباره یکی از «صفات فعل» خداوند، یعنی آفرینش جهان هستی و عجایب و شگفتی های آن، مي فرمايد: «ستايش، مخصوص خداوندى است كه آفريدگار بندگان است؛ خداوندى كه گستراننده زمين، جارى كننده سيل در رودخانه ها و روياننده گياهان بر كوهها و تپه هاست». حضرت پس از اشاره به آفرینش انسان که شاهکار بزرگ آفرینش است، به سه موضوع محل سکونت و آب و مواد غذایی اشاره نموده تا حس شکرگزاری بندگان را برانگیزد و برای معرفت خداوند آماده سازد؛ چرا که این «صفت فعل» برای همه مردم قابل درک و معرفت آفرین است.

مهمترين «صفات ذات» پروردگار از زبان امام علي(ع)

امام علي(ع) در خطبه 163 «نهج البلاغه» از كداميك از «صفات ذات» پروردگار ياد كرده است؟

ایشان می فرماید: «نه براى اوّل بودن او آغازيست و نه براى ازليتش پايانى. آغازى است كه همواره بوده و پايانى است كه سرآمدى ندارد، پيشانى ها در برابر عظمتش به خاك افتاده و لبها به يگانگي اش گشوده شده، افكار و انديشه ها هرگز نمى تواند با حدود و حركات و نه با اعضاء و ابزار، اندازه و حدّى براى او تعيين كند، هرگز درباره او نمى توان گفت: «كِى» [به وجود آمد]؟ و برايش سرآمدى نيست كه گفته شود «تا كى» [باقى است]؟ آشكارى است كه درباره اش نتوان گفت: از چه چيز عيان شده و مخفى است كه نمى توان گفت: در چه چيز پنهان شده؟ و ...».

شگفتی هاي خلقت «پرندگان» از زبان امام علي(ع)

امام علي(ع) درباره شگفتی هاي خلقت «پرندگان» چه فرموده است؟

امام علي(ع) درباره شگفتی هاي خلقت «پرندگان» مي فرمايد: «خداوند اشكال گوناگونى از پرندگان را آفريد و آنها را در شكاف هاى زمين و بريدگى درّه ها و قلّه كوه ها مسكن داد، آنها داراى بال هاى مختلف و شكل هاى گوناگون اند، و با بال هاى خويش در هواى گسترده و در فضاى پهناور به پرواز در مى آيند، ... بعضى را به سبب سنگينى جسمشان از اينكه به آسانى در هوا پرواز كنند باز داشت و چنان قرار داد كه بتوانند بال و پري بزنند، خداوند با آفرينش دقیق خويش، پرندگان را به رنگ هاى گوناگونى رنگ آميزى كرد: بعضى تنها يك رنگ دارند ... بعضى از آنها تمام بدنشان يك رنگ دارد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام) :

مَنْ حَجَّ يُرِيدُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لا يُرِيدُ بِهِ رِيَاءً وَ لا سُمْعَةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الْبَتَّةَ

کسى که حجّ انجام دهد و خدا را اراده کند و قصد ريا و شهرت طلبى نداشته باشد قطعاً خداوند او را خواهد بخشيد

وسائل الشيعة: 11/109