اسامى سوره ها مانند تعداد آيات هر سوره، «توقيفي» است، و با صلاح ديد شخص پيامبر(ص) نام گذارى شده است. بيشترِ سوره ها يك نام دارد و برخى دو يا چند نام. اين نام گذارى‌ها، طبق شيوه عرب با كوچك ترين مناسبت انجام مى گرفته است. مانند: سوره حمد با نام هاي «فاتحة الكتاب»، «امّ الكتاب» و «السّبع المثانى» نام گذاری شده است. «جلال الدين سيوطى» بيش از بيست نام براى اين سوره آورده است. از سویی نام هر يك از سوره ها براى آن سوره عَلَم شده، و اگر با يكى ديگر از اسباب منع صرف جمع شود «غير منصرف» خواهد بود.

در برخي از روايات، سوره «نصر» و در برخي ديگر، سوره «برائت» به عنوان آخرين سوره ای نام برده شده که بر پیامبر(ص) نازل شده است. راه جمع ميان اين روايات اين است كه بگوييم: آخرين سوره كامل سوره «نصر» است كه در عام الفتح نازل شد و آخرين سوره به اعتبار آيات نخستين آن، سوره «برائت» است، و آخرين آيه كه پايان كار رسالت را خبر مى دهد، «آيه اِكمال» است. گرچه ممكن است به اعتبار آيات ‌الاحكام، آخرين آيه: «وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللهِ» باشد كه در سوره «بقره» ضبط و ثبت شده است.

امام علی(ع) درباره کثرت فرشتگان مى فرمايد: «در تمام آسمانها به قدر جاى پوست حيوانى نتوان يافت جز اينكه فرشته اى در آنجا به سجده افتاده، يا ملكى تلاشگر و سريع و چابك، مشغول كار است؛ فرشتگانى كه طاعت فراوان آنها بر يقين و معرفتشان نسبت به پروردگار مى افزايد و عزّت خداوند را در قلوبشان فزونى مى بخشد». این تعبیرات امام(ع) نشان مي دهد هم عدد فرشتگان الهى زياد و گسترده است و هم به خاطر طول اطاعت شان روز به روز بر علم و معرفتشان افزوده شده و به عظمت پروردگارشان آشناتر مى شوند.

امام علي(ع) درباره شگفتی هاي خلقت «پرندگان» مي فرمايد: «خداوند اشكال گوناگونى از پرندگان را آفريد و آنها را در شكاف هاى زمين و بريدگى درّه ها و قلّه كوه ها مسكن داد، آنها داراى بال هاى مختلف و شكل هاى گوناگون اند، و با بال هاى خويش در هواى گسترده و در فضاى پهناور به پرواز در مى آيند، ... بعضى را به سبب سنگينى جسمشان از اينكه به آسانى در هوا پرواز كنند باز داشت و چنان قرار داد كه بتوانند بال و پري بزنند، خداوند با آفرينش دقیق خويش، پرندگان را به رنگ هاى گوناگونى رنگ آميزى كرد: بعضى تنها يك رنگ دارند ... بعضى از آنها تمام بدنشان يك رنگ دارد».

امام علي(ع) در خطبه 155 «نهج البلاغه»، با اشاره به بال های منحصر به فرد و نحوه فرزندپروری «خفّاش»، می فرماید: «خداوند برای او از گوشت بدنش بال هایی آفریده؛ گویی این بال ها مانند لاله های گوشند؛ بال هایی بدون پر! و بدون نی هایی در میان آن. او پرواز مى كند، در حالى كه نوزادش به او چسبيده و از او جدا نمى شود تا اعضاى پيكرش محكم گردد و راه زندگى را بياموزد». سپس می فرماید: «پاك و منزه است آفريننده همه اشيا، كه از هيچ نمونه و الگويى كه از ديگرى به جاى مانده باشد پيروى نكرده است».

پاسخ اين است كه: زبان وحى به ويژه قرآن، بر حسب موضوع سخن، مختلف است كه اجمالا بر چهار بخش تقسيم مي شود: 1. احكام و تكاليف. 2. اَمْثال و حِكَم. 3. سخن از سراي غيب. 4. معارف و اصول شناخت. در گزاره هاى كتب آسمانى درباره مفاهيم غيبى، از استعاره و تشبيه و مجاز و كنايه استفاده شده تا به گونه تقريبى و از باب تشبيه نامحسوس به محسوس گزارش كنند. اين شيوه متعارفى است كه در اين گونه تشبيه ها، به تقريب بسنده شده و بيان يا درك تحقيقى ـ با اين وصف ـ امكان پذير نيست.

- جمعى معتقدند كه همه ذرات موجودات اين جهان اعم از آنچه ما آن را عاقل مى شماريم يا بى جان و غيرعاقل، همه داراى نوعی «درک» و شعورند و با «زبان قال» تسبيح و حمد خدا مى گويند. هر چند ما قادر نيستيم به نحوه درک و احساس آنها پى ببريم و زمزمه حمد و تسبيح آنها را بشنويم.
- جمعی دیگر معتقدند كه تسبيح و حمد پدیده های بی جان و غیرعاقل همان چيزى است كه ما آن را «زبان حال» مى ناميم. چنین تسبیحی حقيقى است نه مجازى؛ ولى به زبان حال است نه قال. تسبیح به زبان حال، یا تسبیح تکوینی نیز به این معناست که هر مخلوقى به ذات خود بر وجود خالق دلالت دارد. هر مصنوعى بر وجود صانع و هر فعلى بر وجود فاعل و بر علم و قدرت او دلالت می کند.
- بعضى از مفسّران نیز احتمال داده اند كه حمد و تسبيح عمومى موجودات در اينجا تركيبى از زبان «حال» و «قال» يا به تعبير ديگر «تسبيح تكوينى» و «تشريعى» باشد؛ چرا كه بسيارى از انسان ها و همه فرشتگان از روى درک و شعور حمد و ثناى الهی مى گويند و همگى ذرات موجودات نيز با زبان حالشان از عظمت و بزرگى خالق بحث مى كنند. گرچه اين دو نوع حمد و تسبيح با هم متفاوت است ولى در «قدر جامع» يعنى مفهوم وسيع حمد و تسبيح، مشترک مى باشند.

امام علی(ع) در مقام «حمد و ستايش خدا» می فرماید: «ستايش ويژه خداوندى است كه حمد و ثنايش همه آفريده ها را فرا گرفته و سپاهش پيروز و مجد و عظمتش متعالى است»، سپس انگشت بر نعمت هاى مادّى و معنوى خداوند گذارده و در برابر آنها حمد خدا گفته و می فرماید: «او را به سبب نعمت هاى به هم پيوسته و بركات و فيض عظيمش مى ستايم، همان خداوندى كه حلمش عظيم است و به همين دليل [از خطاكاران] در مى گذرد و در آنچه حكم كرده و فرمان داده دادگر است و از آينده و گذشته با خبر، خداوندى كه به علم خود آفريدگان را ابداع كرده، و با حكمش آنها را ايجاد نموده است».

امام علی(ع) در ارتباط با اهمیت و آثار «نماز» می فرماید: «برنامه نماز را به خوبى مراقبت كنيد و در محافظت آن بكوشيد؛ زيرا نماز بر همه مؤمنان در اوقات مخصوص واجب است، به عنوان فريضه واجب بر مؤمنان مقرّر شده است، آيا پاسخ دوزخيان را در برابر اين سؤال كه چه چيز شما را به دوزخ كشانيد؟ نمى شنويد كه مى گويند: ما از نمازگزاران نبوديم، گناهان را فرو مى ريزد؛ همچون فرو ريختن برگ از درختان و طناب هاى معاصى را از گردن ها مى گشايد، پيامبر(ص) نماز را به چشمه آب گرمى تشبيه فرمود كه بر در خانه انسان باشد و او هر شبانه روز پنج مرتبه خود را در آن شستشو دهد كه بى شكّ چرك در بدنش باقى نخواهد ماند و ...».

از ديدگاه امام علي(ع)، آفرينش فرشتگان داراي ويژگي هاي مهمي است: «خداوند آنها را به صورت هاى مختلف و اندازه هاى گوناگون آفريد؛ در حالى كه داراى بال و پرهاى متعددى هستند [و از نظر قدرت، يكسان نيستند] و همواره تسبيح جلال و عزّت او مى گويند، گروهى از آنان [آن قدر عظيم و بزرگند كه] پاهايشان در طبقات پايين زمين، ثابت و گردن هايشان از آسمانِ بالا، گذشته است ...، آنها هرگز، اسرار شگفت انگيز آفرينش مخلوقات را به خود نسبت نمى دهند [هر چند خود به فرمان خدا واسطه در خلق باشند] و هيچ گاه ادّعا نمى كنند كه در آفرينش چيزى، با او شراكت دارند».