قرآن آمد تا تأثيرگذار باشد و با عادات و رسوم فرسوده جاهلى مبارزه كند، نه آنكه در برابر عُرف حاكم كرنش نشان دهد و تأثير بپذيرد. عمده دليل کسانی که این شبهه را مطرح می کنند «تكلّم به لسان قوم» است، كه لازمه آن پذيرش بار محتوايى واژگانى است كه به كار گرفته مى شود؛ زيرا الفاظ و كلمات كاربردى هر قومى، حامل فرهنگ آن قوم مى باشد و به كار گرفتن آن از سوى هركه باشد، به معناى پذيرفت فرهنگ حاكم بر آن جامعه است. و حال آنكه واژگان كاربُردى رايج در عُرف هر لغتى، تنها به عنوان ذكر نام و نشان براى مفاهيمى است كه ميان گوينده و شنونده ردّ و بدل مى شود و هرگز نمى تواند نشانگر پذيرش انگيزه واضع اصل لغت باشد.

قرآن با تعبيرات مختلف تاكيد كرده كه باغ هاى بهشتى متعدد و گوناگون است و مراتب و مقامات آن به گونه اي است كه هر گروه از بهشتيان طبق لياقت هايشان در آن باغ ها جايگزين مى شوند. در يكي از اين آيات مي خوانيم: «دو باغ بهشتى از طلا براى مقربان و دو باغ بهشتى از نقره براى اصحاب يمين است». در روايتي از ابن عباس نيز آمده كه باغ هاى بهشتى هشت عدد به نام هاي «جنة المأوى»، «دار الجلال»، «دار القرار»، «دار السلام»، «جَنَّةُ عدن»، «جنة الخُلد»، «جنة الفردوس» و «جنة النعيم» است. بنابراين بهشت داراي باغها و مقامات متعدد است.

يكى از بهترين لذّات معنوى و روحانى، بهره گيرى از محضر دوستانِ باصفاست، يارانى كه به نور ايمان و صفات انسانى آراسته باشند و عشق و محبت در وجودشان موج زند و بهشتيان نيز از اين ويژگيِ باارزش برخوردارند. آنها در كنار يارانِ باصفا مى نشينند و با هم سخن مى گويند. آرى دوستانِ بهشتى كه بافضيلت ترين افراد جهانند پيامبران بزرگ الهى، پيروان ويژه آنان، راستگويان، شهيدان و صالحان هستند.

اگر در احاديث آمده كه بهشت هشت درب دارد به این دلیل است که بگويند راه های وصول به سعادت از راه های سقوط در دامان بدبختى بيشتر است و رحمت الهى بر غضبش پيشى گرفته است. از بعضى از اين درها صدّيقان وارد مى شوند و از بعضى شهداء و صالحان و از بعضى شيعيان و محبّان اهل بيت(ع). برخي روايات عدد درهاى بهشت را هفتاد و يك در دانسته كه ممكن است اشاره به عددهاى تكثيرى باشد كه كثرت فوق العاده درها را نشان دهد.

كتيبه ها در هر ساختمانی بيانگر اهداف و نیات سازندگان آن است. درب هاى بهشتى كتيبه هايى دارد که بر روی آن نوشته است: «معبودى جز الله نيست، محمد رسول خدا(ص) و على(ع) برادر رسول الله(ص) است». در روايتي ديگر ‌آمده كه: «بر در بهشت نوشته شده است بخشش در راه خدا ده برابر پاداش دارد و وام دادن هجده برابر». در حديث ديگرى مي خوانيم: پيامبر(ص) فرمود: «بر هشت در بهشت، چهار كلمه نوشته شده است كه از تمام دنيا و آنچه در دنياست براى كسى كه بداند و عمل كند بهتر است».

به تصريح آيات «قرآن» بهشت و جهنّم آفريده شده اند. در سوره «آل عمران» آمده: «بهشت براى پرهيزكاران آماده شده است». در سوره «بقره» سخن از وجود فعلى «دوزخ» به ميان آمده، مى فرمايد: «از آتشى بترسيد كه هيزم آن انسان ها و سنگ هاست و براى كافران آماده شده است». در جاي ديگر «قرآن» منكرانِ قيامت را مخاطب ساخته مى فرمايد: «اين چنين نيست كه شما مى پنداريد، اگر علم اليقين داشتيد، قطعاً دوزخ را مى ديديد».

قرآن وعده بهشت و لباس هاى حرير بهشتى را به صابران داده است. فرشتگان نيز به هنگام ورودشان به بهشت به آن ها به خاطر صبر و استقامتى كه داشتند درود مي فرستند. در آيه 12 سوره «دهر» از ميان تمام نعمت هاى بهشتى روى مسئله لباس هاى پر ارزش و زيبا تكيه شده و اين يا به خاطر آن است كه اين صابران علاوه بر دادن غذاهاى خود به گرسنگان، لباس هاى خويش را نيز به آنها مى بخشيدند و به لباس ساده قناعت مى كردند يا اينكه جمال ظاهر انسان با لباس است همان گونه كه جمال باطن با تقوى است كه قرآن نيز به «لباس تقوى» تعبير كرده است.

يكي از عوامل ورود به بهشت، «اطاعت» از فرمان خدا و پيامبر(ص) است. قرآن در اين باره مي فرمايد: «هركس اطاعت خدا و رسولش را كند، او را در باغ هايى از بهشت وارد مى سازد كه همواره از زير درختانش نهرها جارى است، در آن جاودانه مى ماند و اين پيروزى بزرگى است». در اين آيه از تعدد باغ هاى بهشت، خرّمى و سر سبزى آنها و نهايت لطف و زيبايى آنها به عنوان پاداش هايي براي اطاعت كنندگان از خدا و پيامبرش(ص) نام برده شده است.

«قرآن» اشاره سربسته اى به «مسكن بهشتيان» كرده است. در يك جا مي فرمايد: «و مسكن هاى پاكيزه اى در باغ هاى جاويدان بهشت». اين به خاطر آن است كه از مهمترين اسباب آرامش و آسايش انسان، مسئله «مسكن» است آن هم مسكن پاك و پاكيزه از هر گونه آلودگى ظاهرى و باطنى و امن و امان كه انسان با فكر راحت در آن بيارامد. در آيه ديگر از غرفه هاي بهشتي ياد كرده است. «غرفه» ممكن است اشاره به برترين منزلگاه ها و درجات عالى بهشت باشد؛ چراكه غرفه ها هوايى لطيف تر، مناظرى بهتر و محلى آرامتر براى سُكنى هستند.

خداوند نعمت ها را بر اهل بهشت تمام كرده است و همه چيز به آنها داده و از جمله آنها خدمتكارانى است كه از بهشتيان به عالى ترين كيفيت پذيرائى مى كنند و ساقيانى كه گرداگرد آنها مى گردند و آنها را از شراب هاى طهور بهشتى سيراب مى سازند. حُسن ظاهر و لطف باطن آنها و خُلق و خوي نيكوى آنان، چنان بهشتيان را مجذوب خود مى سازد كه همه درد و رنج هايى را كه در دنيا در مسير اطاعت حقّ ديدند و كشيدند فراموش مى كنند. خدمتكارانِ بهشتى آنقدر زيبا و سفيد چهره و با صفا هستند كه گويى مرواريدهاى در صدف يا تازه بيرون آمده از صدف هستند.