یاد شدن از عدالت به عنوان تسکین دهنده قلب ها در بیانات دیگر معصومین نیز مسبوق به سابقه است. این عدالت در زمینه خانواده زمینه شکل گیری احسان و درستکاری زن و مرد در حق هم را پدید می آورد، در حوزه اقتصاد موجب کاهش فاصله طبقاتی و تبعیض و ظلم در حق مردم و در سایر حوزه های اجتماعی و عمرانی زمینه ساز افزایش برکات و پدید آمدن آبادانی و اصلاح کار خلق و... می گردد و همه این موارد موجب اطمینان خاطر و تسکین دل ها می گردد.

امام مهدى(عج) پديدآورنده «امنيت اجتماعى» است؛ امنیت در بُعد اقتصادى، سياسى، دفاعى، فرهنگى و غيره که شرط لازم رشد و تكامل فرد و جامعه است. بنابراین بشريت دارای امنیتی می شود که در تمام دوران تاريخ مانند آن را به خود نديده است.

مقصود از امر به معروف و نهى از منکر که دو رکن بزرگ اجتماعى اسلام به شمار مى روند، همان دعوت و راهنمایى افراد به کارهاى نیک و سودمند، و بازداشتن آنان از کارهاى زشت و مبارزه با انواع انحراف هاى اجتماعى و اخلاقى است. در شیوه زندگى دسته جمعى و با وجود سرنوشت مشترک، مبارزه با فساد و دعوت مردم به کارهاى نیک، یک وظیفه خطیر اجتناب ناپذیر است. در چنین اجتماعى تمام افراد، در سود و زیان اعمال یکدیگر کاملا سهیم بوده و در نتیجه عمل یک فرد دامنگیر همه افراد شده و دود آن به چشم همه افراد جامعه می رود.

ایمان به آفریدگارى توانا و یگانه، در زندگى فردى و اجتماعى انسان آثار فراوانى دارد. انسان با ایمان به هنگام حوادث سخت، ایمان به خدا به یارى او شتافته و به او نیرو مى دهد و نور امید را در دل ها زنده نگه مى دارد. انسان با ایمان، وظیفه شناس، نیکوکار و با گذشت است. روان شناسان بر این باورند که، احساس نگرانی یکی از عوامل بیماریهای امروز است، نگرانی از حوادث آینده، مرگ، جنگ و فقر و...، همچنین معتقدند ایمان به خدا این نگرانیها را از روح انسان دور می کند.

کتاب «عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه» که یکی از مصادر و منابع معتبر حدیثی شیعه است، توسط محمد بن علی بن ابراهیم بن حسین بن ابی جمهور احسائی (840 ق- بعد از 910 ق) تالیف شده است. ابن ابی الجمهور احسائی که از دانشمندان بسیار مهم و ملقب به جامع المنقول و المعقول در قرن نهم هجری بود این کتاب را با رویکردی اجتماعی، اخلاقی، عرفانی، فقهی و تاریخی تدوین کرده و جنبه عملی و کاربردی مسائل را در نظر داشته است.

کتاب «العقد الفرید» توسط شهاب الدین ابوعمر احمد بن محمد بن عبد ربه ابن حبیب ابن حدیر بن سالم قرطبى اندلسى (246ـ328ق) تالیف شده است که از مهم ترین کتاب هاى اهل سنت در زمینه مسائل اعتقادى، اجتماعى، سیاسى، و تاریخى اسلام به شمار مى رود. این کتاب با توجه به عناوین موضوعات آن، یکى از مهم ترین منابع دائره المعارف در تاریخ اسلام به شمار مى رود و در ردیف آثار ابن اثیر، سمعانى، یاقوت حموى و به ویژه جاحظ قرار دارد. ابن عبد ربه در تالیف و تدوین این کتاب از کتاب عیون الاخبار ابن قتیبه دینورى متاثر گشته است به گونه اى که حتى ترتیب مطالب این دو کتاب نیز مشابهت فراوانى دارد. و البته علاوه بر آثار ابن قتیبه، از آثار فراوان دیگرى مثل آثار جاحظ نیز بهره برده است. او مطالب و احادیث فراوانى از على بن ابى طالب(ع) و فضائل آن حضرت نقل کرده است. او بر خلاف سایر نویسندگان سنّى پیش از خود لقب «امیر المومنین» را فقط براى على بن ابى طالب(ع) به کار برده است.

امام علی(ع) در خطبه ای دو مکتب مختلف در فعالیتهاى اجتماعى و نظامى و سیاسى را معرفی می کند: گروه اول که مرد سخنند و اهل حرف، و به هنگام عمل جز سستى و ناکامى بهره اى ندارند، مانند طلحه و زبیر که در آغاز جنگ جمل، همچون رعد و برق بی باران قال و غوغایى به راه انداختند ولى سرانجام، کارى از پیش نبرده و مفتضحانه شکست خوردند. گروهى دیگر که اهل کردار و عملند، سخن کم مى گویند امّا عمل بسیار دارند و در میدان نبرد وقتی رجز می خوانند درپی آن جنگ نمایانی دارند، مانند: امام علی(ع) و یاران با وفایش.

در آيه 31 سوره حجّ، شرک به سقوط از آسمان تشبیه شده که یا طعمه پرندگان می شود یا اسیر تندباد شده و به دوردست پرت می شود. پرنده شکاری اشاره به صفات زشت درونی و گروه های منحرف است که در کمین انسان است و تندباد اشاره به شیطان یا طوفان های اجتماعی و فتنه های سیاسی می باشد. در آیات دیگر هم شرک در رأس محرمات بیان شده و خدا و پیامبر(ص) از مشرک بیزار است و مشرک در ردیف زناکار قرار داده شده و ازدواج با آنها حرام است.

مسائل اخلاقى در ميان آنها در منحط ترين سطح خود بود و عداوت شديد و كينه هايى كه از اسلاف براى اخلاف به يادگار مى ماند، بر آنها حكومت مى كرد كه نه تنها اخلاق، بلكه همه چيز اجتماع آنها قربانى آن مى شد. شراب و قمار و ازلام (نوعى بخت آزمايى) در ميان آنها چنان حاكم بود، كه با نهى اوّل، جلوگيرى از آنها در همان مرحله واقع نشد؛ لذا تحريم شراب در چند مرحله صورت گرفت. يكى از بزرگترين مفاسد اخلاقى و اجتماعى، مسأله پايمال شدن حقوق زن  و زنده به گور کردن دختران در جامعه عرب جاهلى بود.

اجتماعی که به اصول اخلاق و ایمان پایبند نیست، صحنه مبارزه قدرت هاى مادّى و تلاش برای کسب سود بیشتر است. در نتیجه، اجتماع، میدانی برای تنازع بقا خواهد شد. اما در مقابل، اجتماعی که در آن ایمان و اخلاق حکومت مى کند، تنازع بقا، جای خود را به همکاری می دهد و افراد می توانند از حداکثر آزادی برای رشد فکری، اخلاقی و علمی استفاده کنند.