آيات مُوهم «تناقض» در قرآن؟!

نسبت به كدام يك از آيات قرآن گمان «تناقض» می‌رود؟

در ابتداي امر گمان می رود كه در ده آيه از آيات قرآن (مانند آیه 185 سوره بقره) تناقض وجود دارد؛ اما با بررسی دقيق متوجه می شويم كه در آيات قرآن هيچ اختلاف و تنافی وجود ندارد.

اهمیت «ذکر خدا» در آیات و روایات

اهمیت ذکر و یاد خدا در آیات و روایات چگونه منعکس شده است؟

«ذكر» سه مرحله دارد: قلبی، زبانی و عملی که در هر مرحله دارای مصاديقی متفاوت است. در قرآن معانى مختلفى برای «ذكر» بیان شده ولى همه در يك چیز مشترکند و آن چيزى است كه انسان را به سوى خدا مى برد. از قلب بر زبان جارى شده و از زبان به تمام اعمال انسان گسترش مى يابد. در روايات اسلامى نيز مسئله ذكر و ذاكران بازتاب گسترده اى دارد؛ امام صادق(ع) مى فرماید: «هر چيزى حد و اندازه اى دارد جز ذكر خدا كه هيچ حدّى براى آن متصوّر نيست».

ماجراي هجرت به حبشه

ماجراى هجرت مسلمانان به حبشه چه بود؟

گروهی از مسلمانان مکّه بر اثر ظلم مشرکان، به حبشه مهاجرت کردند. مشرکان نمایندگانی را به همراه هدایای بسیار به حبشه فرستادند و از نجاشی خواستند پناهندگان را تحویل دهد. نجاشی، برای شنیدن سخن مسلمانان، دستور داد آنان را حاضر کنند. جعفربن ابیطالب در حضور نجاشی و دانشمندان مسیحی، به بیان ویژگی های اسلام و دین پدران خود پرداخت و با قرائت آیاتی از قرآن، به داستان حضرت مریم و تولد حضرت عیسی(ع) پرداخت. این آیات، نجاشی و روحانیون مسیحی را تحت تاثیر قرار داد و از بازگرداندن مسلمانان امتناع کردند.

منظور از اخباریون و اصولیون؟

اخباریون و اصولیون چه کسانی هستند؟

به طور کلی نگرشی را که در استنباط احکام شرعی به احادیث و آیات تفسیر شده با احادیث اکتفا می کند و عقل و اجماع را با دلایل خاص خود به کناری می نهد، «اخباری گری» و در مقابل نگرشی را که در دستیابی به احکام شرعی از هر چهار منبع قرآن، سنت، عقل و اجماع استفاده می کند، «اصولی گری» می نامند. این دو نگرش تقابلات تاریخی مختلف داشته و نیز اختلافات مبنایی عمیقی در چگونگی استنباط احکام از قرآن، پذیرش احادیث، تقلید، اجتهاد، اعتبار ظن در استنباطات فقهی و جایگاه مجامع حدیثی دارند.

اثبات وجود خدا برای یک کافر

چگونه وجود خدا را برای يک كافر اثبات كنيم؟

می توان با توجه دادن او به ندای فطرت و نظم حاکم بر جهان و دعوت کردن او به تأمل در پدیده های مرگ و حیات، در کنار ادله عقلی صرف، با او بحث و گفتگو کرد.
امور فطرى همواره در طول تاريخ ثابت است و نوعى خداباوری در نهاد و فطرت هر فردی وجود دارد.
همچنین نظم در هر مجموعه ای، حکایت از شعور، طرح و هدف می کند و انسان هر کجا نظم و قوانین ثابتی دید، مبداء آن را جست و جو کرد.
هر انسانی اعتراف مى كند كه حیاتش از خودش نیست و همه مى ميرند؛ اينجا نيز جاى تفكر و انديشه است؛ اگر هستى آنها از خودشان بود، بايد جاودانه می بودند!
طبق برهان عقلی «امکان و وجوب» نیز جهان و موجوداتش همه از ممکنات اند که برای وجودشان نیازمند موجود و علّتی می باشند که وجودش ذاتی است و نیازمند به علتی نیست.

ایمان به خدای نادیده!

چگونه به خدای نادیده ایمان بیاورم؛ در حالی چنین خدایی قابل شناخت نیست؟! از طرفی فردی مثل علی بن ابی طالب می گوید: «من‌ آنچنان‌ نیستم كه‌ عبادت‌ كنم‌ كسي‌ را كه‌ نديده‌ ام»! اگر خداوند دیده نمی شود، پس منظور از این سخن چیست؟!

اولا: دایره هستی منحصر به «محسوسات» نیست و در جهان هستی امور بسیار زیادی وجود دارند که از قلمرو دید و حس ما بیرون اند ولی کسی منکر وجود آنها نیست.
ثانیا: منظور امام علی(ع) نمی تواند «رؤیت جسمانی» خدا باشد؛ زیرا خود تصریح می کند که: «او را چشم ها با مشاهده ديدگان‌ نمي بينند وليكن‌ دل ها به‌ حقائق‌ ايمان‌ مي‌ بينند».
طبق «منطق معنوی» خداباوران، انسان با بندگی و تقوا می تواند به مرحله ای برسد که هیچ شکی نسبت به حقایق نداشته باشد، به گونه ای که گویا حقایق را با چشم می بیند.
ثالثا: ابزار شناخت خداوند، «براهین عقلی و فلسفی» و نظر به آیات و نشانه های او در جهان و اندیشه در نظم موجود در آفرینش است؛ هر كس مى‏ تواند با نظر به «آثار خداوند» در جهان به طور اجمال از وجود ذات و صفات پروردگار آگاه شود.

منظور از «آیات آفاقى» و «آیات انفسى»

منظور از «آیات آفاقى» و «آیات انفسى» چیست؟

خداوند در ارتباط با آیات و نشانه های خود می فرماید: «ما به زودى آیات خود را در آفاق و اطراف جهان، و همچنین در درون جان خود آنها، به آنان، نشان مى دهیم، تا براى آنها روشن شود که خداوند حق است». از این رو آیات خداوند به «آیات آفاقى و انفسی» تقسیم می شود. «آیات آفاقی» مثل  آفرینش خورشید، ستارگان، جانداران و گیاهان، کوهها و دریاها، با نظام دقیقى که بر آنها حاکم است و «آیات انفسى» همچون آفرینش انسان، و شگفتى هایی که بر روح انسان حاکم است، نشانه هایی است از معرفت پروردگار و خالق جهان.

قرائت ترتیل در قرآن

منظور از ترتیل در قرائت قرآن چیست؟

«ترتيل» به معنى «منظم بودن و مرتب بودن» است. ازپيامبر(ص) در مورد ترتيل قرآن نقل شده: «حروف و کلمات آن را کاملاً روشن ادا کنيد آن را با سرعت پشت سر هم نخوانيد، به هنگام برخورد با عجائب قرآن توقف کنيد و بينديشيد و دل ها را با آن تکان دهيد». و از ائمه نيز نقل شده: «آيات را با تأنّى و صداى زيبا بخوانيد و هنگام آيات دوزخ به خدا پناه بريد و هنگام آيات بهشت از خدا بهشت را بطلبيد».

محتواى سوره الرحمن

سوره «الرحمن» حاوى چه مطالبى مى باشد؟

سوره الرحمن به طور کلى، بیانگر نعمتهاى مختلف «معنوى» و «مادى» خداوند است؛ اما مى توان محتواى آن را به پنج بخش تقسیم کرد: آغاز سوره از برخی نعمتهاى الهی سخن مى گوید؛ سپس چگونگى آفرینش انس و جن را بیان می کند؛ بخش بعد بیانگر نشانه ها و آیات خداوند در زمین و آسمان است؛ سپس از نعمتهاى دنیوى فراتر رفته و نعمتهاى جهان دیگر را بیان می کند؛ در پایان اشاره کوتاهى به سرنوشت مجرمان و قسمتى از مجازاتهاى دردناک آنها آمده است.

منظور از واژه محکم

واژه حکم به چه معناست؟

واژه محکم از ریشه حکم بر وزن (قفل) است که دارای معانی متعددی است اما همه آن ها، به معنای منع و جلوگیری است. آيات محكمات را، از اين نظر محكمات گفته اند كه صراحت و وضوح آنها از هرگونه تفسير و تأويل نادرست، جلوگيرى مى كند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

استَفْرِغْ جُهدَکَ لمَعادِک تُصْلِحْ مَثْواکَ

تمام کوشش خود را براى معاد خويش به کار گير، قرارگاهت درست مى شود

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58