منظور از کرسی و عرش الهی؟

در آیات قرآن بیش از 20 مرتبه به «عرش الهی» اشاره شده است؛ همچنین در آیه 255 سوره بقره، سخن از «کرسی» به میان آمده است. منظور از «عرش» و «کرسی» در این آیات چیست؟ مگر خداوند بلندمرتبه منزه از جا و مکان نمی باشد؟!

با توجّه به معنای لغوی «عرش» و مناسبتی که با «عظمت و قدرت» پیدا می کند، شایسته ترین معنای «عرش الهی» همان «حاکمیّت و قدرت» بی پایان و مطلق خداوند یا «مجموع جهان هستی» است که با تدبیر خداوند به وجود و حیات خود ادامه می دهد.
کرسی نیز به معنایی همچون «منطقه قلمرو حكومت» و یا «منطقه نفوذ علم الهی» و یا وجودی وسيع تر از تمام آسمان ها و زمين و محیط بر آنها تفسیر شده است.
بدیهی است هیچ کدام از این معانی عرش و کرسی موجب «جسم انگاری» خدا نمی شود.

علّت بلند کردن دست ها به سوی آسمان، در دعا؟!

چرا هنگام دعا دست ها را به سوی آسمان بلند می کنیم؟ مگر خداوند در آسمان است؟!

طبق روایات اسلامی، بندگان باید هنگام دعا دستها را به سوى آسمان بلند کنند؛ چرا كه معدن «رزق» آنجا است و باید روزی را از محلّش طلب کرد.
همچنین این عمل، نوعی اظهار نخضوع و تذلّل» در پيشگاه خداوند است.
البته اگر این عمل به پندار اینکه خداوند در آسمان جا و مکانی دارد انجام شود، نه تنها ارزشی ندارد بلکه عملی جاهلانه است.

نفی جسمانیّت خدا در قرآن

نظر قرآن کریم دربارۀ جسمیت خداوند چیست؟

قرآن به صراحت، سعه وجودی خداوند و بودن او در هر مکان را بیان می کند و کسى که چنین شأنى دارد، نمى تواند جسم یا حلول کننده در محلّى باشد؛ چون جسم احتياج به مکان دارد و با وجودش در مکانى، مکان ديگر از او خالى است درحالي که خدا به همه جا محيط و بر همه چيز داناست. اگر خداوند جسم بود، بايد همانند ساير اجسام و شبيه آن ها و مرکب از اجزا، و ظاهرش غير باطنش بود و در انتها اگر خداوند جسم بود چرا ديده ها او را ادراک نمي کنند؟!

ادله امامیه و معتزله بر نفی رؤیت خداوند

ادله امامیه و معتزله بر نفی رؤیت خداوند چیست؟

شیعه امامیه و معتزله با دلایل عقلی و نقلی معتقد به نفی رویت خداوند هستند. دلیل عقلى: دیدن با چشم تنها وقتی است که شىء مرئى در جهت و مکان خاصى مقابل بیننده قرار گیرد، و حال آن که این مسأله در مورد خداوند متعال محال است. دلیل نقلى: خداوند در قرآن مى فرماید: «او را هیچ چشمى درک نمى کند و حال آن که او بینندگان را مشاهده مى کند». «حضرت موسى(ع) عرض کرد: خدایا! خودت را بر من بنمایان که تو را ببینم؛ خداوند در پاسخ فرمود: مرا تا ابد نخواهى دید». و آیات و روایات دیگر.

ریا و بطلان عمل انسان

ریا در چه صورتی عمل انسان را باطل می کند؟

بعضى از بزرگان، در باره صورتهای مختلف ریا که عمل انسان را باطل می کند، چنین فرموده اند: 1- انگيزه او فقط ارائه به مردم باشد كه قطعاً عمل او باطل است. 2- هدفش هم خدا باشد و هم ريا. 3- تنها در بعضى از اجزاءِ واجبِ عملِ خود، قصد ريا كند. 4- در بعضى از اجزاء مستحبّ ريا كند. 5- درباره مکان عمل ریا می کند.6- درمورد زمان عمل ريا مى كند. 7- در مورد بعضى از ويژگيها ی عمل قصد ريا می کند. 8 - اصل عمل به نيّت خداست امّا مقدّمات آن جنبه ريائى دارد. همه این موارد موجب بطلان عمل مى شود.

پیروی از معصوم علی رغم اختلاف بسیار زمانی و مکانی!

با توجه به تفاوت های بسیار زیاد زمانی و مکانی بین ما و معصومین(علیهم السلام) چگونه می توان در زندگی به ایشان تأسی کرد و از ایشان پیروی نمود؟

در مورد شبهه مطرح شده می گوییم: در زمینه باورها و ارزش ها، با توجه به این که آن ها می توانند ثابت باشند و شرایط زمانی و مکانی و اقلیمی در آن ها تغییری پدید نمی آورد می توانیم در این دو ساحت از وحی و حاملان و مبلّغان آن یعنی پیامبر(ص) و ائمه(ع) تقلید کنیم. امّا در زمینه راه کارها و روش ها و یا ابزار و آلات و نوع پوشش و آرایش و امثال ذلک که در آن ها تغییر رخ می دهد و متناسب با تغییر شرایط، راه کارهای جدیدی باید اتّخاذ گردد، در این مورد گرچه دست ما از معصومین کوتاه است ولی می توانیم از جانشین های عام او که فقها هستند پیروی کنیم.

تنوع در معجزات پیامبران الهی

چرا معجزات پیامبران الهی بسیار متنوع و مختلف است؟

خداوند حکیم، معجزات انبیاء را چنان قرار مى داده که هر کدام از معجزات در آن شرایط زمانى و مکانى، قوى ترین اثر را داشته باشد؛ و به همین دلیل معجزات پیامبران در طول تاریخ با یکدیگر متفاوت بوده است.

دلیل مکان نداشتن خداوند

آیا لازمه «سؤال از مکان در مورد ذات الهی» محدود دانستن خداوند است؟

علی(ع) در خطبه اول نهج البلاغه، در مورد نامحدود بودن ذات الهی از نظر مکان، مى فرماید: «کسانى که سؤال کنند و بگویند خدا در چیست او را در ضمن موجودات پنداشته اند». در حالی که تمام دلایل توحید نشان مى دهد که ذات او نامحدود از هر جهت است و محدود به ظرف نیست. همچنین«اگر کسى سؤال کند که خدا بر چه چیز قرار دارد؟ او نیز خدا را محدود شمرده، چرا که مناطق دیگر را از او خالى پنداشته است».

ایمان به خداى نادیده

چگونه به خداى نادیده ایمان بیاوریم؟

ساده ترین ایراد مادّى ها به خداپرستان این است که چگونه مى توانیم به موجودى که با حواسّ خود درک نکرده ایم، ایمان بیاوریم؛ خدایى که نه جسم دارد، نه مکان، نه زمان، نه رنگ و نه ... . اما امروزه آنان ایراد خود را با عبارات علمى چنین بیان مى کنند: ما به چیزى اعتراف مى کنیم که علم براى ما ثابت کند؛ موجودات ماوراى طبیعت را علم ثابت نکرده و ما چیزى را که علم ثابت نکند قبول نداریم. در حالی که می دانیم ماورای طبیعت را همانگونه که از نامش پیداست، نمی توان با ابزار محدود طبیعی اثبات کرد.

نيازهاي متغيّر انسان و قوانين ثابت اسلام

چگونه ممكن است با توجه به دگرگونى دائمى زندگى اجتماعى انسان ها، قوانين ثابت و تغيّر ناپذير اسلام جوابگوی این نیاز انسان ها باشند؟

آيين اسلام يك آيين ابدى است و از طرفی نیازهای انسان دائما در حال تغییر است. در این صورت این سؤال پیش می آید که قوانین ثابت چگونه پاسخگوی نیازهای متغیّر است؟ اما از آن جا که قوانین اسلام دارای دوبخش قوانین کلی و قوانین جزئی می باشد، این مشکل قابل حلّ است. چون قوانین کلی گرچه ثابت هستند، اما  مصادیق آن ها با گذشت زمان تحوّل مى يابد. 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

الصوم جنة من النار

روزه سپري در برابر آتش است

ميزان الحکمة 6 / 392