در سوره «کهف» به داستان حضرت موسی(ع) و حضرت خضر(ع) اشاره شده است. در این داستان حضرت موسى(ع) براى فراگرفتن علوم تازه اى نزد حضرت خضر(ع) آمد و از او تقاضا كرد تا از علومى كه خدا در اختيارش گذارده چيزى به ايشان بياموزد، ولی ناشکیبایی و بی صبری حضرت موسی(ع) سبب شد که تنها سه نکته مهم را در اين زمينه بياموزد، در حالى كه اگر صبر و حوصله بيشترى داشت هزاران نكته از اسرار علم برايش فاش مى شد.

اولا: اصل مسأله «مجاز بودن یا نبودن قضاوت برای زنان»، جزو «امور مسلم، اجماعی و ضروریات دینی» نیست که با پذیرش یکی از دو طرف «جواز و عدم جواز» در مسیر و سرنوشت کلی جامعه اسلامی تغییر عمیق و محسوسی روی دهد. ثانیا: دلایل «موافقین ممنوعیت قضاوت زنان»، منحصر در مسأله «احساسات گرایی» نیست. ثالثا: تهدید «قضاوت صحیح» توسط «احساس گرایی زنان»، مشکلی نیست که بتوان به راحتی و با ساختارهای نظارتی به کلی آن را مرتفع ساخت.

خداوند در سوره اعلی می فرماید: «همان کس که اندازه گیرى کرد و هدایت نمود»، در حقیقت مقصود از هدایت، هدایت تکوینی است که خداوند آن را به صورت انگیزه ها و قوانین، بر موجودات حاکم ساخته، همانند شیر مادر و عاطفه شدید مادری؛ و از سوی دیگر، انگیزه ای که طفل را به سوی پستان می کشاند. این آمادگی و هدایت، نشان از ربوبیت پروردگار دارد. انسان علاوه بر هدایت تکوینی نیازمند هدایت تشریعی نیز می باشد که از طریق وحی و ارسال انبیاء صورت می پذیرد.

مادّى ها بر این باورند که با اعتراف به تأثیر علل و قوانین طبیعى، نمى توان به موجودى مافوق آن، یعنی به نام خداوند معتقد بود.  در جواب باید گفت: خداوند در جهان طبیعت، براى هر پدیده، سببى و نتیجه اى قرار داده و از طریق اسباب طبیعى، آثارى را به وجود مى آورد، نه این که جداى از علل و اسباب طبیعى و بر هم زننده آن ها باشد، زیرا قبول قوانین و سنن طبیعى نه تنها با قبول چنین خدایى منافات ندارد، بلکه بهترین وسیله براى اثبات وجود او مى باشد.

آيين اسلام يك آيين ابدى است و از طرفی نیازهای انسان دائما در حال تغییر است. در این صورت این سؤال پیش می آید که قوانین ثابت چگونه پاسخگوی نیازهای متغیّر است؟ اما از آن جا که قوانین اسلام دارای دوبخش قوانین کلی و قوانین جزئی می باشد، این مشکل قابل حلّ است. چون قوانین کلی گرچه ثابت هستند، اما  مصادیق آن ها با گذشت زمان تحوّل مى يابد. 

«اخلاق» جمع «خُلْق» و «خُلُق» مى باشد. خُلْق به معنى قوا و سجايا و صفات درونى است كه با چشم دل ديده مى شود. در اصطللاح «اخلاق مجموعه صفات روحى و باطنى انسان است» یا «علمى است كه از ملكات و صفات خوب و بد و ريشه ها و آثار آن سخن مى گويد». غربي ها هم از علم اخلاق تعاریف مختلفی ارائه داده اند، مثلا «علم اخلاق عبارت است از تحقيق در رفتار آدمى به آن گونه كه بايد باشد.» یا «مجموع قوانين رفتار كه انسان به واسطه مراعات آن مى تواند به هدفش برسد».
 

در قرآن سه نوع «ضمانت اجرايى» برای قوانین در نظر گرفته شده است: 1- ضمانت اجرايى به وسيله حكومت اسلامى. یعنی حكومت اسلامى موظف است، با هرگونه تخلّف از قانون قاطعانه برخورد كند. 2- ضمانت اجرايى به وسيله نظارت عمومى. یعنی فرد فرد امت اسلامى را طبق برنامه امر به معروف و نهى از منكر موظف به نظارت بر اجراى قوانين الهى كرده. 3- ضمانت درون ذاتى يا به تعبير ديگر، ايمان و اعتقاد به مبانى اسلام و مسائل اخلاقى و عاطفى.

در تطبیق مسائل علوم با قرآن سه نظریه وجود دارد: برخی راه افراط را پیموده و به بهانه خدمت به قرآن، آیات آن را با کم ترین تناسب، بر فرضیات علمی تطبیق دادند. این کار نه تنها خدمت به قرآن نیست بلکه مایه بی اعتباری آن است. دسته دوم راه تفریط را پیموده و معتقدند حتی در مسلماتی که با برخی از آیات هماهنگ باشند نیز نباید تطبیقی صورت گیرد. اما راه صحیح حد وسط است که می گوید: در مسلمات علمی که با دلالت صریح آیات قرآن هماهنگ است این توافق نشانه عظمت قرآن است.

هر آدم با انصافى قبول دارد که قوانین بشرى این قدرت را ندارد تا سرنوشت آینده میلیون ها نفر را تعیین کند و احتیاجات اجتماعى را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. بارها مشاهده شده است که قانون گزاران دنیا، قانونى وضع مى کنند امّا روز دیگر که به نواقص فراوان آن برخورد کردند، با الحاق تبصره ها، آن را وصله مى کنند. برخى مواقع تبصره ها هم مشکل را حل نکرده و مجبور شده اند آن را کنار بگذارند.

اسلام براى احیاى ارزش هاى انسانى و الهى، گام به میدان گذارده و در مسیر احیاى شخصیت زن، راه های گوناگونی را به کار گرفته، که عبارتند از: 1- موعظه و آموزش هاى فرهنگى. 2- وضع قوانین به نفع زنان. اسلام جایگاه زنان و مردان را  در مسیر زندگى، و در راه رسیدن به ارزش هاى انسانى، دوش به دوش یکدیگر ترسیم کرده، از این رو، اسلام حقّ بزرگی بر زنان جهان دارد، زیرا آنان می توانند با عمل به دستورات اسلام، از سیطره ظالمان رهایی یابند.