موجودات جهان ذیل نظمی منسجم مراحل زنجیره غذایی یکدیگر را می سازند و در این نظام این گونه نیست که همیشه انسان نقش مصرف کننده را داشته باشد؛ بلکه حتی بدن او هم بعداز مرگ خوراک باکتری ها و قارچ ها و حشرات می گردد. هر گونه خلل وارد کردن به این نظام به بهانه رنج برخی از آنها از کشته و خورده شدن، حرکت طبیعی و کارآمدی آن را مختل می کند. از آن گذشته در فرهنگ دینی کشتن و خوردن حیوانات، فقط به اندازه رفع نیاز و تامین انرژی مجاز شمرده شده است و رنج دادن حیوانات بیش از آن امری مذموم و ناپسند است.

 زنبور عسل هنگامی که شیره گیاهان را می مکد، قسمتی از بدنش در گل قرار می گیرد. وقتی از این گل برمی خیزد تا سراغ گل دیگری رود، بدنش از گرد زرد رنگ گل پوشیده می شود و آن را به گل دیگری منتقل می کند. اینگونه تخمدان میوه درختان بسیاری مانند گلابی و بادام و سیب، و... تبدیل به میوه می شود. حدود 80 درصد لقاح ها به وسیله زنبور انجام می شود و به گفته یکی از دانشمندان اگر زنبورها نبودند 100000 نوع از گیاهان از بین می رفتند.

اجزاى اين عالم چنان به هم پيوسته است كه همگى يك واحد را تشكيل مى دهد. تمام كرات منظومه شمسى در آغاز يك واحد به هم پيوسته بودند و تدريجاً از هم جدا شدند و در عين جدايى به هم مربوط اند. منظومه شمسى خود جزيى از يك كهكشان بزرگ است كه به ضميمه كهكشان هاى ديگر مجموعه واحدى را تشكيل مى دهند كه قانون جاذبه همچون زنجيرى آنها را به هم پيوسته است. قوانين مختلفى كه بر جهان حكومت مى كند، مانند: قانون جاذبه و سرعت نور و قوانين حركت و ...، همه جا يكسان است. اين هماهنگى دليل روشنى بر وحدت آفريدگار جهان است.

دانشمندان با مطالعه ساختمان بدن و شیوه زندگی حشرات، به نتایج شگفت انگیزی رسیده اند، این نتایج ما را به مبدأ بزرگ هستى که تمام این شگفتى ها از علم و قدرت بى پایان او سرچشمه گرفته، راهنمایى مى کند. درس هاى توحیدى که از کاوش در زندگی حشرات کوچک مى توان گرفت، از مطالعه در عالم پهناور آسمان ها واضح تر است، زیرا هر اندازه موجود کوچک تر باشد، به همان اندازه، ایجاد شرایط حیات و بقا در آن مشکل تر و پیچیده تر است و احتمال تصادفی بودن آن را به صفر خواهد رساند.

آیات قرآن، مسأله تقدیر و هدایت تکوینی موجودات را از مظاهر ربوبیت پروردگار بر می شمارد. اکتشافات علمى، حقایق شگفت آوری از تقدیر و هدایت را آشکار می سازد. نویسنده کتاب راز آفرینش در این رابطه می گوید: پرندگان مهاجر، و زنبوران عسل هرگز آشیانه خود را گم نمى کنند، در حالى که انسان براى بازگشت به وطن احتیاج به آدرس دقیق دارد. حشرات، چشم هاى میکروسکوپى (ذره بینی) دارند، در حالى که بازهای شکارى داراى چشم هاى تلسکوپى (دوربینی) هستد و همه این ها نشان از برنامه ریزى دقیق، و هدایت پروردگار است.

حسّاس ترین عمل حیاتى گیاهان یعنى عملِ لقاح به کمک حشرات انجام مى گیرد؛ دانشمندان می گویند: گیاهان و گل ها در نیمه دوم دوران دوم زمین شناسى به وجود آمده اند و عجیب این که در همین دوران، حشرات نیز پیدا شدند و این دو همیشه در طول تاریخ پرماجراى آفرینش به صورت دو دوست صمیمى و باوفا زندگى کرده و مکمل وجود یکدیگر بوده اند. آیا کسی مى تواند باور کند که این هماهنگی و همزیستی ها بدون نقشه و طرح قبلى صورت گرفته؟ و قوانین بى شعور طبیعى خود به خود این صحنه هاى حیرت انگیز را به وجود آورده است؟

طبق آیه 2 سوره سبأ خداى متعال از آنچه در زمین فرو می رود و آنچه از آن خارج می شود، اعم از قطرات باران، دانه های گیاهان، حشرات و گازها و...، و از آنچه از آسمان نازل مى شود و یا به آسمان بالا مى رود، اعم از باران و نور و شهاب و... یا فرشتگان و شیاطین و حتی آهى که از دل مظلوم به آسمان صعود مى کند، باخبر است وعلم همه دانشمندان بشر به گوشه اى از این معلومات، احاطه پیدا نمى کند.

به راستى طرز روزى رساندن خداوند به موجودات مختلف، حیرت انگیز است. از جنینى که در شکم مادر قرار گرفته تا حشرات و جانوران گوناگونى که در اعماق تاریک زمین، و لانه هاى پرپیچ و خم، و لابلاى درختان و بر فراز کوه ها و در قعر دریا ها و دره ها زندگى می کنند، هیچ کدام از دیدگاه علم او هرگز مخفى و پنهان نیستند. و این خود نشانه ای از عظمت خداوند است.

هر کس سوره حشر را تلاوت کند بهشت، دوزخ، عرش، کرسى، حجاب، آسمانها و زمینهاى هفتگانه و حشرات و بادها و پرندگان و درختان و جنبندگان و خورشید و ماه و فرشتگان، همگى بر او رحمت مى فرستند و برای او استغفار می کنند و اگر در آن روز یا شب بمیرد شهید مرده و اگر هنگام غروب بخواند خداوند فرشته ای را تا صبح مأمور محافظت از خانه اش می کند.

این سوره در«مکّه» نازل شده است. محتواى این سوره از نظر اعتقادى بیشتر روى مبدأ و معاد تکیه مى کند و از نظر مسائل عملى و اخلاقى، بخش قابل ملاحظه اى از سرگذشت پنج پیامبر بزرگ الهى را بحث مى کند. یکى از امتیازات این سوره، بیان بخش مهمى از داستان«سلیمان» و«ملکه سبا» و چگونگى ایمان آوردن او به توحید و سخن گفتن پرندگانى همچون هدهد و حشراتى همچون مورچه با سلیمان است.