پاسخ اجمالی:
زنبور عسل هنگامی که شیره گیاهان را می مکد، قسمتی از بدنش در گل قرار می گیرد. وقتی از این گل برمی خیزد تا سراغ گل دیگری رود، بدنش از گرد زرد رنگ گل پوشیده می شود و آن را به گل دیگری منتقل می کند. اینگونه تخمدان میوه درختان بسیاری مانند گلابی و بادام و سیب، و... تبدیل به میوه می شود. حدود 80 درصد لقاح ها به وسیله زنبور انجام می شود و به گفته یکی از دانشمندان اگر زنبورها نبودند 100000 نوع از گیاهان از بین می رفتند.
پاسخ تفصیلی:
مسأله «تلقيح» و بارور ساختن گل ها، يكى ديگر از مهم ترين كارهاى زنبوران عسل است. يكى از دانشمندان مى گويد: «بى وجود حشرات، سبدهاى ما از ميوه خالى مى شود؛ زيرا حشراتى كه با گل سر و كار دارند بهتر از هر عاملى مى توانند گرد گل را به گل تلقيح كنند. هنگامى كه يكى از حشرات گل دوست، خرطوم خود را در گلى فرو مى برد يا چنان كه اغلب پيش مى آيد، قسمتى از بدن خود را در حقه گل داخل مى كند هنگام خروج تنش از گرد زرد رنگى كه همان گرد گل است پوشيده مى شود و بلافاصله آن را به گل ديگرى منتقل مى كند و چنانكه مى دانيم گرد گل عامل مؤثّرى است كه بى وجود آن نه تخم تبديل به دانه، و نه تخمدان بدل به ميوه مى شود.
اين نكته از نظر فلسفى قابل توجّه است كه حشرات گل دوست از بدو پيدايش با گل سر و كار داشتهاند... هر دو به موازات هم توسعه و تكامل يافته و امروز به مرحله اى رسيده اند كه بى وجود هم نمى توانند زندگى كنند. مهم ترين حشرات گل دوست كه لابد شما هم مى شناسيد عبارتند از: پروانه و زنبور عسل و زنبور طلائى... اما در ميان اين حشرات گل دوست زنبوران عسل براى بيرون كشيدن گرد و شيره گل از همه مجهّزترند».(1)
توجّه به اين نكته نيز ضرورت دارد كه درختانى كه داراى گل هاى نر و مادّه اند دو دستهاند: درختان نازا كه قادر به بارور ساختن تخم هاى گل خود نمى باشند و درختان زاينده كه اين قدرت را دارند. براى بارور ساختن دسته اوّل يك واسطه لازم است كه اين واسطه زنبور عسل مى باشد و ثابت شده كه حدود هشتاد درصد از عمل لقاح گل ها به وسيله زنبوران عسل صورت مى گيرد و براى مزيد اطلاع درباره نقش زنبوران عسل بايد توجّه داشت كه همه انواع درختان سيب، گلابى، گيلاس و بادام و مانند آنها، جزء درختان نازا هستند!
كوشش هايى كه در مورد امكان لقاح از طرق شيميائى و ميكانيكى و مصنوعى به جاى زنبور عسل شده، به شكست انجاميده است و از اينجا نقش زنبوران عسل روشن تر مى شود.(2) بعضى از دانشمندان مى گويند: «در برابر يك هزار تومان عسل و موم كه زنبور براى ما درست مى كند دست كم دويست هزار تومان در كار زراعت به ما كمك مى كند!».(3)
اين سخن را با جمله عجيبى از «مترلينگ» دانشمند زيست شناس به پايان مى بريم. او مى گويد: «همين امروز اگر زنبور عسل (اعم از وحشى و اهلى) از بين برود، يكصد هزار نوع از گياهان و گل ها و ميوه ها از بين خواهد رفت و از كجا كه اصولا تمدّن ما از بين نرود!».(4)،(5)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.