یکی از شگفتی های خلقت زنبور عسل، ساختار چشم این موجود است که به گفته دانشمندان از 2500 صفحه کوچک تشکیل شده و قادر است با تأثیرپذیری از شعاع های ماوراءبنفش، از مکان قرارگرفتن آفتاب پشت ابر مطلع شود و با بهره گیری از همین نور ماوراء بنفش زنبورها گیاهان را با زیبایی بیشتری می بینند. امام صادق(ع) نیز ضمن حدیثی شگفتی خلقت این موجود را ناشی از حکمت خالقش می داند.

 زنبور عسل هنگامی که شیره گیاهان را می مکد، قسمتی از بدنش در گل قرار می گیرد. وقتی از این گل برمی خیزد تا سراغ گل دیگری رود، بدنش از گرد زرد رنگ گل پوشیده می شود و آن را به گل دیگری منتقل می کند. اینگونه تخمدان میوه درختان بسیاری مانند گلابی و بادام و سیب، و... تبدیل به میوه می شود. حدود 80 درصد لقاح ها به وسیله زنبور انجام می شود و به گفته یکی از دانشمندان اگر زنبورها نبودند 100000 نوع از گیاهان از بین می رفتند.

«نَحْل» نام زنبور عسل است و «نِحْلَة» به معنى بخشش بلاعوض است. گاه احتمال داده شده كه ريشه اصلى «نحل» همان «نحله» به معنى بخشش باشد و اگر به زنبور عسل «نَحل» گفته مى‌ شود به خاطر آن است كه عطيه و بخشش شيرينى براى عالم انسانيت به همراه مى‌ آورد.

مطالعات نوین طبیعت شناسی با بررسی نظم کندوهای عسل به این نتیجه رسیده که این نظم نمی تواند بدون يك شعور طبيعى پدید آمده باشد. شعور آگاهانه ای که با قوانینی خاص، وظیفه هر کدام از اعضای کندوی عسل را بر اساس استعدادش مشخص می کند. برخی طبیعت شناسان نام این شعور طبیعی را «روح کندو» می نامند ولی ما از قرآن آموخته ایم که این نظم معلول الهام الهی به زنبورها است. الهامی که در شکل خانه سازی زنبورها نیز تبلور می یابد تا خانه های این مخلوقات با استفاده از کم ترین مصالح با استحکام بسیار زیاد ساخته شود.

فرآوری «عسل» پدیده ای حیرت انگیز است که در قرآن نیز به آن اشاره شده است. برای درک این شگفتی همین بس که پژوهشگران می گویند: برای تولید یک کیلو عسل نیاز به فعالیت 50,000 زنبور و مکیدن 5,700,000 گل است. فرآوری 400 گرم عسل نیاز به 80,000 بار رفت و برگشت زنبور از کندو به طبیعت و طی مسافتی به اندازه دو برابر محیط کره زمین است. علاوه بر اینها زنبور ماده ای به نام «پولن» که مملو از ویتامین ها و مواد معدنی است را از گلها استخراج و با عسل می آمیزد.

دانشمندان رمز و راز تعبیر قرآن در «شفا» دانستن عسل را ناشی از ویژگیهایی مانند: فاسد نشدن و آلوده نشدن به میکروب، گردآوردن خواص گیاهان و گلها به صورت یکجا، دارا بودن ویتامین ها و مواد معدنی موثر در خون سازی، رفع خستگی و فشردگی عضلات، تقویت دستگاه گوارش و قلب، درمان معده و ... می دانند. همچنین فيثاغورث به شاگردان خود توصيه مى كرد "تا مى ‌توانيد عسل و نان بخوريد" و بقراط مى ‌گفت: «اگر مى خواهيد عمر طولانى داشته باشيد بايد عسل بخوريد».

عسل داراى بسیارى از خواص درمانى گلها و گیاهان روى زمین به طور زنده است. دانشمندان، براى عسل، خواص بسیار زیادى ذکر کرده اند که، جنبه درمانى، پیشگیرى و نیروبخشى دارد .عسل، زود جذب خون شده و به همین جهت نیروبخش است و در خونسازى فوق العاده مؤثر است. عسل، از ایجاد عفونت در معده و روده جلوگیرى کرده و برطرف کننده یبوست است و به خاطر خاصیت میکروب کشى اش براى مبتلایان به اسهال مفید است. از سویی عسل، اگر به زنان باردار داده شود، شبکه عصبى فرزندانشان قوى خواهد شد، و ...  .

زنبورها برای ساختن عسل، شیره گلها را به بعضى از حفره هاى درون بدن خود که زنبور شناسان به آن، چینه دان مى گویند مى فرستند، و در آنجا که حکم یک کارخانه کوچک مواد شیمیایى دارد تغییر و تحول هاى مختلفى پیدا کرده، و شهد گلها به عسل تبدیل مى گردد، و مجدداً زنبور، عسل ساخته شده را، از بدن خود بیرون مى فرستد. عجیب اینکه داستان زنبور عسل که در سوره نحل آمده مکی است و این سرزمین، فاقد گل و گیاه و زنبور است.

زندگى زنبوران عسل پر از شگفتی است. خانه سازى، شیوه جمع آورى شيره گلها، ساختن و ذخيره كردن عسل و پرورش نوزادان و كشف مناطق پرگل و دادن آدرس به ساير زنبورها و پيدا كردن كندو از ميان صدها يا هزاران كندو، همگى نشانه هوش فوق العاده اين حشره است. قرآن مجید نیز با نامیدن سوره ای به نام «نحل»؛ (زنبور) به برخی از شگفتی های این موجود اشاره می کند.