قرآن مجيد مى گويد: بنی اسرائیل از روی جاه طلبی و سرکشی از حضرت موسی(ع) خواستند که خداوند را به آنها نشان دهد، این درخواست منجر شد گرفتار صاعقه وحشتناكى شوند و اگر لطف خداوند نبود، نابود شده بودند. اين نوع تعابير نشان از وجود روح جاه طلبی، تعصّب و لجاجت در بین آنان دارد؛ و اين صفات رذيله اكنون نيز در بسیاری از آنان وجود دارد، آنان خود را نژادى برتر مى دانند و قصد دارند جهان را در تحت سیطره خود در آورند. در سوره بقره، آیه 55 و سوره نساء، آيه 153 به این حادثه اشاره شده است.

داستان مقتول بنى اسرائيل، نمونه اي عينى از احياى مردگان در اين جهان است؛ در اين ماجرا يك نفر سرشناس از بني اسرائيل به طرز مرموزى كشته مي شود و براى پيدا كردن قاتل اختلاف بالا مي گيرد. ادامه اين دعوا ممكن بود منجر به فتنه عظيمى شود، لذا مردم دست به دامن موسى(ع) شدند. او هم با استمداد از الطاف الهى دستور داد گاوى را سر ببرند كه سربريدن آن گاو با بهانه جويي آنها به عقب افتاد، سرانجام گاوى را با اوصاف خاصّى سر بريدند و قسمتى از بدن آن را بر مقتول زدند، که به فرمان خدا چند لحظه زنده شد و قاتل خود را معرفى كرد.

در سوره «اسراء»، به دو انحراف اجتماعى بنى اسرائیل، و به دنبال آن، مجازات سخت آن ها توسط مردانی نیرومند اشاره شده است. درباره این فسادها و مجازات کنندگان تفاسیری شده است از جمله: 1- ابتدا فسادی که موجب تسلط بخت النصر پادشاه بابل و دیگری موجب حمله ی قیصر روم به آنهاست. 2- این دو حادثه تشکیل حزب «صهیونیسم» بعد از جنگ جهانى دوم است. منظور از انتقام اولى پس گرفتن بیت المقدس و قسمتى از «فلسطین» توسط مسلمانان است و منظور از فساد دوم، هجوم «اسرائیل» و اشغال بیت المقدس و مسجد الاقصى است.

بعد از اینکه حضرت موسی(ع) به کوه طور رفت، خداوند قومش را مورد آزمایش قرار داد و آنها به دست شخصی به نام سامری که گوساله ی طلایی ای ساخته بود و گفت این خدای شماست گمراه شدند. تلاشهای حضرت هارون نیز نه تنها به جایی نرسید بلکه نزدیک بود ایشان را بکشند. هنگامی که حضرت موسی(ع) بازگشت آنها را سخت مجازات کرد و بت شان را سوزانده و به دریا افکند.

با تلاش حضرت موسی(ع)، قوم يهود از دست فرعون نجات يافت و به عظمت رسيد؛ اما به خاطر غرور از فلسطينيان شكست خورد و دچار اختلاف شد. سالها بعد، اشموئيل نبي(ع) به دادشان رسيد و «طالوت» را به پادشاهي آنان برگزيد. آنها نشانه اى خدائي بر اين انتخاب خواستند. ظاهر شدن «صندوق عهد» كه از يادگارهاى مهم انبياء بنى اسرائيل(ع) بود نشانه اين انتخاب شد. طالوت هم در راس سپاه عظيمي به جنگ جالوت رفت و پس از كشته شدن او به دست داود توانست بر دشمن غلبه كند.

به گفته مفسّران، آنها گروهى از بنى اسرائيل بودند كه به خاطر فرار از وبا و يا طاعون از ديار خود گريختند؛ ولى چيزى نگذشت كه به همان بيمارى مردند. يكى از پيامبران بنى اسرائيل به نام «حزقيل» كه از آنجا عبور مي كرد از خدا خواست آنها را زنده كند و خداوند به عنوان نمونه اى از احياى مردگان در برابر منكران معاد آنها را زنده كرد ...

یهودیان نه فقط در این دنیا براى خود برترى قائلند، بلکه معتقدند: این امتیاز نژادى در آخرت نیز به کمک آنها مى شتابد و گنهکارانشان بر خلاف افراد دیگر تنها مجازات کوتاه مدت و خفیفى خواهند دید. و همین پندارهاى غلط آنها را آلوده به انواع جنایات، بدبختى ها و سیه روزى ها کرده. آیه 80 سوره بقره مى فرماید: «آنها گفتند: هرگز آتش دوزخ، جز چند روزى به ما نخواهد رسید. بگو آیا پیمانى نزد خدا بسته اید که هرگز خداوند از پیمانش تخلف نخواهد کرد؟ یا این که چیزى را به خدا نسبت مى دهید که نمى دانید؟!».
 

«اسرائیل» یکى از نام هاى حضرت یعقوب(ع) مى باشد، درباره ی علت این نامگذارى مورخان غیر مسلمان، مطالبى گفته اند: که با خرافات آمیخته است. چنان که «قاموس کتاب مقدس» با اشاره به کشتی گرفتن او با فرشته ی خداوند مى نویسد: «اسرائیل به معنى کسى است که بر خدا مظفر گشت». ولى دانشمندان ما مانند مفسر معروف «طبرسى» در «مجمع البیان» در این باره چنین مى نویسد: «اسر» به معنى «عبد» و «ئیل» به معنى «اللّه» است، و این کلمه مجموعاً معنى «عبداللّه» را مى بخشد.

هنگامی که بنی اسرائیل از گوساله پرستی توبه کردند، خداوند فرمان اعدام دسته جمعی آنان به دست خودشان را داد. این حکم به این دلیل صادر شد که  ملتى که بعد از مشاهده آن همه آیات خدا و معجزات، با یک غیبت کوتاه پیامبرشان به کلى اصل اساسى توحید و آئین خدا را زیر پا گذارده، بت پرست شوند، اگر این موضوع براى همیشه از مغز آنها ریشه کن نشود وضع خطرناکى به وجود خواهد آمد، و بعد از هر فرصتى مخصوصاً بعد از مرگ موسى(ع)، ممکن است تمام آیات دعوت او از میان برود، لذا این فرمان شدید از طرف خداوند، صادر شد.

در بنی اسرائیل شخصی به طور مرموز کشته می شود و این کار به درگیری بین طوایف می انجامد، آنها برای حل و فصل قضیه نزد حضرت موسی(ع) می روند و ایشان با استمداد از لطف پروردگار از طریق اعجاز آمیزى به حل این مشکل مى پردازد. برای این کار دستور می دهد گوساله ای را بکشند، اما بنی اسرائیل هر بار با بهانه گیری درخواست می کنند که توضیح بیشتری از خداوند بخواهد تا اینکه دیگر بهانه ای برایشان نماند، سپس گاو را با هر زحمتى بود به دست آوردند و آن را سر بریدند، ولى مایل نبودند این کار را انجام دهند.