بعضي ها از «عصمت» چنين برداشت كرده اند كه اين نيروى مرموزِ خدادادى، انسان را در برابر هر نوع گناه و خطا مصونيت مي بخشد. اگر اين باشد، اين كه مايه افتخار نيست؛ چون خدا به هر كس اين نيرو را بدهد، چنين حالى پيدا مي كند. پس ترك گناه براى پيامبران فصيلتى نيست، آنها به اراده خدا در برابر گناه بيمه شده اند و ديگر مزد و ثوابى ندارند! زيرا آنها نمى توانند گناه كنند تا ترك گناه براى آنها افتخارى باشد. در جواب بايد گفت: ايراد كنندگانِ اين شبهه، مصونيت پيامبران از گناه و خطا را «مصونيت غيرِ ارادى و غيرِ اختيارى» پنداشته اند؛ در حالي آن مصونيت، يك حالت كاملا ارادى و اختيارى است.

در نقد دلايل عصمت پيامبران بايد گفت: دليل اول (محكوميت عوامل گناه در وجود پيامبران) تنها عصمت آنها را بعد از عصمت و نسبت به گناهان عمدى اثبات مى كند. 2. دليل دوم (جلب اطمينان عمومى) مى تواند لزوم عصمت را نسبت به گناهان عمدى و سهوى در قبل و بعد از زمان بعثت اثبات كند. 3. دليل سوم (بى نتيجه ماندن هدف بعثت پيامبر در صورت معصوم نبودن) نيز مانند دليل اول موضوع عصمت از گناهان را بعد از بعثت اثبات مى كند و دلالت آن بر موضوع عصمت از گناهان سهوى نيز قابل بحث است.

اسلام هرگونه کار ثمربخش را جهاد دانسته و کارگران را به عنوان مجاهدان راه خدا و گاهی برتر دانسته است. از این رو امام رضا(ع) می فرماید: «آن کس که برای تامین زندگی خویش تلاش می کند و مواهب الهی را در پرتو کار می طلبد از مجاهدان راه خدا گرانقدرتر است»؛ زیرا مجاهدان، حافظ وضع موجود جامعه هستند؛ اما کارگران در مسیر توسعه امروز و فردای جامعه تلاش می کنند. از سویی هیچ نظام سیاسی بدون پشتوانه یک اقتصاد قوی و شکوفا باقی نمی ماند. لذا پیامبر(ص) دستِ پینه بسته «سعد انصاری» را بوسیده و فرمودند: «این دستی است که آتش دوزخ به آن نخواهد رسید».

بعضى از نويسندگان اسلامى که تحت تأثير منطق مادّیون قرار گرفته اند، بى ميل نيستند كه با مادّى ها در موضوع انكار معجزات هم صدا شوند و از آيات قرآن مجيد نيز شاهدى براى مقصود خود بياورند! آنها مى گويند: «هنگامى كه مشركان عرب از پيامبر اسلام(ص) تقاضاى معجزات گوناگونى كردند، آن حضرت سريعاً به عجز خود اعتراف نمود و دست ردّ به سينه آنها گذارد ...»! در پاسخ بايد گفت: اولاً: بسيارى از خواسته هاى مخالفان پيامبر(ص)، منطبق با شرائط معجزه نبوده است. ثانياً: از آيات قرآن به خوبى بر مى آيد كه مخالفان پيامبر(ص)، مردمى لجوج، معاند و بى منطق بوده اند و حتى با ديدن معجزات آشكار باز هم حاضر نبودند در برابر حقيقت تسليم شوند.

بسيارى از خواسته هاى مخالفان پيامبر(ص) منطبق با شرائط معجزه نبوده است؛ مثل درخواست آوردن خدا و فرشتگان به نزد خود، فرود آوردن آسمان بر سر، داشتن باغي از خرما يا انگور يا خانه اي از طلا و ... اينها نشان مى دهد كه هدف تقاضاكنندگان استفاده از معجزه و هدايت يافتن نبوده بلكه هوى و هوس هاى ديگرى در سر داشته اند؛ چراكه به تصريح قرآن، آنها مردمى لجوج، معاند و بى منطق بوده اند و حتى با ديدن معجزات آشكار باز هم حاضر نبوده اند در برابر حقيقت تسليم شوند.

«عصمت پيامبران» از سه راه ثابت مي شود: 1. محكوميت عوامل گناه در وجود پيامبران دلیلی محکم بر لزوم عصمت ایشان است. 2. جلب اعتماد عمومى تنها از راه عصمت ممکن است. 3. بى نتيجه ماندن اهدافِ بعثت در صورت معصوم نبودن پیامبران ...

طبق آیه 11 سورا اسراء انسان به خاطر دستپاچگی و عدم مطالعه کافی و هوی و هوس و... در کارها عجله می کند و ذاتا عجول است. در روایات هم عجله باعث ندامت و هلاکت، و با تأنی و تفکر انجام دادن کار موجب سلامت دانسته شده. از طرفی هم به تعجیل در کار خیر سفارش شده. در نتیجه عجله مذموم آن است که: در بررسى و مطالعه جوانب کار عجله شود، اما عجله ممدوح آن است که: بعد از تصمیم گیرى لازم، در اجرای کار خیر درنگ نشود.

مذمت «دنیا» در آیات قرآن و سخنان معصومین(ع) تنها شامل گروهی از انسان ها می شود که دنیا را برای هوی و هوس و استثمار دیگران می خواهند. همانند سخن پیامبر(ص) که می فرماید: «كسى كه درهم و دينار را بپرستد، رانده شده از راه خداست» اما تلاش برای فراهم آوردن امكانات جهت خدمت به ديگران و تقویت اقتصاد جامعه اسلامی، عبادتی کم نظیر است. از این رو امام على(ع) افتخار مى كند كه در دوران حكومت او تمام مردم كوفه از زندگانى مطلوب و قابل قبولى برخوردار بودند.

زندگی افرادی که خلقت و آفرینش را هدفمند می دانند، دارای ویژگی هایی است که اولین آن شناخت موقعیت خویشتن در جهان هستی و التزام در تکامل شخصیت انسانی است. از سویی زندگی هدفدار می تواند چهره واقعی حیات را آشکار ساخته و انسان را به سعادت و نور رهنمون سازد. از سوی دیگر زندگی دارای هدف، زنجیر گرانباری که در جریان کارزار ماده و حیات در وجود ما تعبیه شده، از گردن روح باز کرده و با بستن دست و پای هوی و هوس، انسان را به آزادی می رساند.

امام علی(ع) در خطبه 95، درباره وضعيّتِ عصرِ جاهلیّت می فرماید: «خداوند پیامبر(ص) را زمانی مبعوث کرد که مردم در حیرت و سرگردانی بودند و جاهلیّتِ شدید، آنها را سبک مغز ساخته بود، هوی و هوس های سرکش آنها را به خود جلب كرده و تكبّر و خودبرتربينى آنها را به پرتگاه افكنده بود». با دقت در بیانات امام(ع) متوجه می شویم که ریشه اصلی بدبختی مردم عصر جاهلیّت، جهل و گمراهى و هوی پرستى و فتنه گرى و تكّبر بود؛ صفات زشت و ناپسندى كه هر يك از آنها برای سقوط جامعه اى كافى است.