گستره عدل الهی در جهان هستی با وجود تفاوت ها از منظر آیات و روایات

از منظر آیات و روایات، وجود تفاوت ها و مظاهر ظالمانه در گستره جهان چگونه قابل انطباق با عدل الهی است؟!

مهمترین علت بوجودن آمدن چنین سؤالی این است که سؤال کننده در اینجا مفهوم عدل را به معنی یکسان بودن همه مخلوقات گرفته است، در حالی که همیشه یکسان بودن عادلانه نیست. بخش مهمی از تفاوت های موجود در جهان، طبیعی و لازمه آفرینش است و اگر این تفاوت ها نبود امکان زندگی وجود نداشت. براى به وجود آمدن يك «جامعه كامل» و یک «جهان پایدار» نياز به استعدادها و ذوق‏ها و ساختمانهاى مختلف بدنى و فكرى است. به عبارت ديگر تفاوت ساختمان روحى و جسمى در آن قسمتهايى كه طبيعى است، مقتضاى «حكمت» پروردگار است و عدالت هيچگاه نمى ‏تواند از حكمت جدا باشد.
بخش دیگری از تفاوت های بین مخلوقات تحمیلی است که غالبا حاصل ظلم و ستم موجودات مختاری مثل انسان و يا سهل‏ انگاری هاى فردى است؛ این گونه تفاوت ها هيچ گونه ارتباطى به دستگاه آفرينش ندارد. اين گونه اختلافها را بايد «اختلافهاى ساختگى و بى‏ دليل» دانست كه با از بين رفتن نظام طبقاتى و تعميم عدالت اجتماعى از ميان خواهد رفت، و هيچگاه اسلام و قرآن بر اين گونه تفاوتها صحه نگذاشته است.
در حقیقت تجلي عدل الهی را مي توان در جريان پايدار و متعادل آفرينش جهان(عدل تکوينی)، وضع احکام شرعی برای رسیدن به عدالت اجتماعی بندگان(عدل تشريعی) و دادرسي الهی بین آنها(عدل جزايی) مشاهده نمود. خداوند علاوه بر اینکه مخلوقات را به نحو احسن خلق کرده است برای ایجاد بهترین شرایط زندگی نیز قوانین عادلانه ای وضع کرده است.

وجود بیماری های روحی در انسان

آیا روح انسان هم مانند جسم او بیمار می شود؟

روح انسان نیز مثل جسمش دچار بيمارى مى شود کما اینکه قرآن منافقان را بیمار دل می داند. در مقابل در آیات و روایات، «قرآن» شفاء و رحمت برای مؤمنان معرفی شده است و حتی در برخی موارد شفاء برای جسم هم می باشد. امام علی(ع) در معرفي پیامبر(ص) می فرمايد: «طبیب سیاری که برای هر دردی مرهمی و داغی آماده کرده است؛ ولی برخی از بیماردلان که مثل چهار پایان نادان و مانند سنگ سخت می باشند از داروی او بهره نمی برند».

تاثیر ولایت تکوینی در تهذیب نفوس

ولایت تکوینی اولیای الهی چه تاثیری در تهذیب نفوس انسان ها دارد؟

اولیای الهی به منزله خورشيد درخشانى هستند كه اگر ابرهاى تيره و تار كبر و غرور و خود بينى و هواى نفس كنار برود، تابش آفتاب وجود آنان به شاخسار ارواح آدميان، سبب رشد و نموّ آنها مى گردد. قرآن مجيد درسوره احزاب، آيات 45 و 46 مى گويد: «اى پيغمبر! ما تو را گواه فرستاديم و بشارت دهنده و انذار كننده، و تو را دعوت كننده به سوى خدا به فرمان او قرار داديم، و چراغى پرفروغ و روشنى بخش».

مفهوم حقيقی «انتظار»؟

مفهوم حقيقی «انتظار» چیست؟

«انتظار» معمولا به حالت كسى گفته مى شود كه از وضع موجود ناراحت است و براى ايجاد وضع بهترى تلاش مى كند. مسئله انتظار حكومت حق در واقع مركب از دو عنصر نفى و اثبات است؛ عنصر نفى، همان بيگانگى با وضع موجود و عنصر اثبات، خواهان وضع بهتري بودن است. اگر اين دو جنبه در روح انسان به صورت ريشه دار حلول كند هم باعث ترك هر گونه همكارى با عوامل ظلم و فساد مي شود و هم باعث خودسازى و جلب آمادگى هاى جسمى و روحى براى شكل گرفتن آن حكومت واحد جهانى مي ‌شود.

سفارش به «كم خوردن» در تعاليم اسلامي

آیا تعاليم اسلامي نسبت به مقدار و میزان خوردن و آشامیدن انسان نیز بیانی دارد؟

حالت تعادل در هر كارى و به خصوص در غذا خوردن پسنديده است؛ زیرا بى خوراكى، انسان را به سستى و ضعف مى كشاند و پرخورى علاوه بر اینکه اسراف است موجب بیماری های جسمی و روحی مى گردد. امیرالمؤمنین(ع) کم غذایی را از نشانه های متقین بر می شمارد؛ چرا که یکی از نتایج آن، صفای باطن و نورانیت قلب است و پیامبر(ص) پرهیز در خوراک را اصل و اساس در درمان جسم می دانند.

فوائد «كم خوري»

روایات اسلامی چه آثار و فوایدی را برای «كم خوري» برشمرده اند؟

فوائد «کم خوری» عبارت است از: 1. موجب سلامتى و اعتدال جسمى و روحى مى شود. 2. مايه بيدارى و استفاده از فرصتها است. 3. موجب صفاى روح و نشاط روان است. 4. زاينده حكمت و دانش در قلب است. 5. موجب عدم اسراف و تبذير است. 6. سبب توفيق در انجام عبادات است. 7. اشتياق و علاقه ملائكه را به دنبال دارد. 8. موجب تداوم حياتِ قلب است. 9. موجب ورود به مقامات عالى است. 10. موجب رقّت قلب و تأثير موعظه در آن مى گردد. 11. مايه نزول رحمت خداوند می شود. 12. مايه انديشه و فكر مستقيم و صحيح مى گردد و ...

اثرات سازنده انتظار ظهور؟

عقیده به ظهور مهدى(عج) چه آثارى در زندگى فردى و اجتماعى افراد دارد؟

در روایات میان مسأله «انتظار» و«جهاد» یک نوع رابطه و تشابه وجود دارد و از آن به عنوان بالاترین عبادت یاد شده است. انتظار حکومت جهانی حق مرکب از دو عنصر«نفى» که همان بیگانگى با وضع موجود و عنصر «اثبات» که خواهان وضع بهترى بودن است، می باشد. و اگر این دو جنبه در روح انسان حلول کند، سرچشمه دو رفتار خواهد شد: 1- ترک هر گونه همکارى با عوامل ظلم و مبارزه با آنها. 2- خودسازى و جلب آمادگى هاى جسمى و روحى و مادى و معنوى براى شکل گرفتن آن حکومت واحد جهانى.

حضرت ابراهیم (ع) و پاکی از دروغ

آیا طبق نقل قرآن در سوره انبیاء حضرت ابراهیم (ع) دروغ گفته است؟

اشکال می کنند که حضرت ابراهیم(ع) در حال سلامت کامل گفت: «من بیمارم» و همچنین شکستن بتها را به گردن بت بزرگ انداخت. این سخنان دروغ نبود چراکه اوّلا: چه بسا بیمارى مختصری در جسم او وجود داشته ثانیاً: سُقْم و سَقَمْ گاهی به معناى ناراحتى هاى روحى نیز به کار مى رود. در مورد شکستن بتها هم عبارت ایشان یک جمله شرطیه است یعنی اگر بتها سخن بگویند این کار را کرده اند. و سخن ابراهیم(ع) نوعى کنایه است که به این وسیله خرافى بودن عقائد بت پرستان را به رخ آنها بکشد.

مراد از رجس در آیه تطهیر

مراد از رجس در آیة تطهیر چیست؟

رجس عبارت است از: هر پلیدی ظاهری مثل خون و گوشت خوک، یا پلیدی باطنی و روحی مانند زشتی های اخلاقی، و صفات بد و رفتار زشت، شرک، نفاق و بی ایمانی و... . لذا با توجه به این معنی و به نص آیه تطهیر عصمت اهل بیت ثابت می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

طوبي لمن ظمأ أو جاء لله

خوشا کسي که در راه خدا گرسنگي يا تشنگي کشد

ميزان الحکمة 6 / 399