خداوند با اشاره به حرمت مردار و ذبح حيوانات بدون ذکر نام خدا، مي فرمايد: «شياطين به دوستان خود القا مى كنند تا با شما به مجادله برخيزند». به عقیده برخی از مفسرین، آنان در مجادله می گفتند: «حيوان مردار را خدا كشته، و بهتر از حيوانى است كه ما مى كشيم، در واقع تحريم، بى اعتنايى به كار خدا است». روايات اين توجيه باطل را از تعاليم مجوس به مشركان قريش می داند.
در احادیث پیامدهای پرخوری این طور بیان شده است؛ پرخوری دل را می میراند؛ علم و دانش را از او بيرون مى كند؛ بر قلب علامت قساوت مى گذارد و اعضا را از اطاعت حق باز مى دارد و عقل را از شنيدن موعظه باز می دارد؛ صفا و نورانیت فکر را می گیرد؛ پرخوری باعث سستی و پرهیز از آن باعث مقاوم شدن انسان است و ...
فوائد «کم خوری» عبارت است از: 1. موجب سلامتى و اعتدال جسمى و روحى مى شود. 2. مايه بيدارى و استفاده از فرصتها است. 3. موجب صفاى روح و نشاط روان است. 4. زاينده حكمت و دانش در قلب است. 5. موجب عدم اسراف و تبذير است. 6. سبب توفيق در انجام عبادات است. 7. اشتياق و علاقه ملائكه را به دنبال دارد. 8. موجب تداوم حياتِ قلب است. 9. موجب ورود به مقامات عالى است. 10. موجب رقّت قلب و تأثير موعظه در آن مى گردد. 11. مايه نزول رحمت خداوند می شود. 12. مايه انديشه و فكر مستقيم و صحيح مى گردد و ...
«گرسنگىِ معده» فوائد زيادى دارد؛ از جمله: صفاى قلب، لذّت بردن از عبادت، ترحم بر فقراء، ياد گرسنگى قيامت، شكستن شهوات، خفيف المؤونه بودن، صحت بدن و دفع امراض و ...
در بحث «صيد و ذباحه» حيوانات دو قسم اند: اول: حيواناتى كه ذاتاً ناپاك هستند و به هيچ وسيله اى نمى توان آنها را پاك نمود، مانند سگ و خوك. دوم: حيواناتى كه ذاتاً پاكند، مانند همه حيوانات غير از سگ و خوک. قسم دوم اگر بدون تزكيه شرعى بميرد هم نجس است و هم حرام، و اگر تزكيه شود پاك است؛ ولى گوشت آن در صورتى حلال است كه از حيوانات درنده و وحشى نباشد. از نظر شيعه اصل اولى در حيواناتى كه خون جهنده دارند اين است كه با مردن نجس شده و خوردن گوشت شان حرام مي شود.
از منظر فقه شیعه تمام حيوانات دريايى حرام هستند به استثناى ماهى فلس دار، تخم اين حيوانات هم تابع آنهاست. از حيوانات زمينى فقط شتر، گاو، گوسفند، گاو وحشى، قوچ كوهى، آهو و گورخر، حلال گوشت و گوشت اسب و استر و الاغ مكروه مى باشد. قاعده كلى درباره خوردنی ها و آشامیدنیها اين است كه هر چيزِ نجس، هر نوع غذا و آشاميدنىِ غصبى، زيان بخش و هر چيز «خبيث» كه طبع از آن تنفر دارد حرام است. از كثيف ترين و بدترين مايعات حرام، بول است و از آن بدتر مشروبات الكلى است.
بر اساس آیات قرآن، نشانه های روشنی از تاثیر تغذیه در روحیه، اخلاق و ملکات نفسانی وجود دارد، زیرا رابطه بسيار نزديك و تنگاتنگى بین جسم و روح آدمى وجود دارد. از این رو خداوند در توصیف یهودیانی که حقایق کتب آسمانی را تحریف می کردند، می فرماید: «آنها به سخنان تو گوش فرا مى دهند تا آن را تکذیب کنند و بسیار مال حرام مى خورند». هم چنین می فرماید: «شیطان می خواهد بوسیله شراب و قمار، عداوت ایجاد کنند». بر این اساس غذا و نوشیدنى حرام مى تواند در شکل گیرى رذایل اخلاقى همانند پرخاشگرى و عداوت موثر باشد.
بر اساس روایات، تغذيه می تواند در اخلاق و روحيّات و ملكات انسان تاثیر گذار باشد، زیرا بین جسم و روح آدمی رابطه نزدیک و تنگاتنگی وجود دارد. از این رو پیامبر(ص) می فرماید: « کسى که دوست دارد دعایش مستجاب شود، طعام و کسب خود را از حرامپاک کند «. هم چنین امام صادق(ع) مى فرماید: «خداوند دعایى را که از قلب قساوتمند برخیزد مستجاب نمى کند!». در واقع غذاى ناپاک و حرام، قلب را تاریک و قساوتمند مى کند؛ و به همین دلیل، دعاى حرامخواران مستجاب نمى شود.
حالت تعادل در هر كارى و به خصوص در غذا خوردن پسنديده است؛ زیرا بى خوراكى، انسان را به سستى و ضعف مى كشاند و پرخورى علاوه بر اینکه اسراف است موجب بیماری های جسمی و روحی مى گردد. امیرالمؤمنین(ع) کم غذایی را از نشانه های متقین بر می شمارد؛ چرا که یکی از نتایج آن، صفای باطن و نورانیت قلب است و پیامبر(ص) پرهیز در خوراک را اصل و اساس در درمان جسم می دانند.
پیامبر(ص) می فرماید: «انسان باید در غذا خوردن حساب كند چند لقمه بخورد كه توانائى او حفظ شود و هنگام خوردن معده را سه قسمت كند؛ يك قسمت براى غذا، يك قسمت براى نوشيدن و يك قسمت براى تنفس» اما اگر به اندازه اى زياد بخورد كه ضرر داشته باشد اسراف و شكم پرستى می باشد.
الإمام علىٌّ(عليه السلام)
کيفَ يَعْملُ للآخِرةِ المَشْغولُ بالدُّنيا؟!
کسى که سرگرم دنياست، چگونه مى تواند براى آخرت کار کند؟
ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58