مفهوم سوء ظن آن است که كارهایی را که قابليت تفسير صحيح و نادرست دارند، به صورت نادرست تفسير كنيم. مثلا، هنگامى كه شخصى اقدام به ساختن بنای خیری مى كند، به مقتضى سوء ظن، هدفش را رياكارى و یا اغفال مردم بدانیم، در حالى كه بر اساس حسن ظن، اين عمل همراه با انگيزه الهى و نيت خيرخواهانه تفسیر می گردد. پر واضح است كه دائره حسن ظن و سوء ظن، نه تنها عبادات بلكه مسائل اجتماعى، اخلاقى، اقتصادى و سياسى را نيز شامل مى شود.

برخی از امتیازات حكومت واحد جهانى اسلامى از این قرار است: این حكومت تحت رهبرى افراد صالح و وارسته و معصوم از خطا اداره مى شود، بر محور توسعه اخلاقى، اجتماعى، امنيتى استوار است، ولايى است و مشروعيت خود را از خدا دارد و از ناحيه مردم نيز مورد پذيرش است، بر مبناى حاكميت عقل است و ...

رجس عبارت است از: هر پلیدی ظاهری مثل خون و گوشت خوک، یا پلیدی باطنی و روحی مانند زشتی های اخلاقی، و صفات بد و رفتار زشت، شرک، نفاق و بی ایمانی و... . لذا با توجه به این معنی و به نص آیه تطهیر عصمت اهل بیت ثابت می شود.

در هر زمان و در ميان هر قوم و ملّتى، از مفاهيم صحيح و سازنده سوء استفاده هائى شده است و مسأله رهبرى اخلاقى و لزوم استفاده از اساتيد عمومى و خصوصى براى بهتر پيمودن راه تهذيب نفس و سير و سلوك الى اللّه نيز از اين قاعده كلّى مستثنا نبوده است. گروهى از صوفيّه خود را به عنوان «مرشد»، «شيخ»، «پير طريقت» و «قطب» عنوان كرده و افراد را به پيروى بى قيد و شرط از خود دعوت مى كنند، و حتی گفته اند اگر از پير طريقت كارهايى بر خلاف شرع دیدی خرده نگير، چرا كه این کار با روح تسليم در برابر او مخالفت دارد!.

آگاهى هاى برخواسته از فطرت و وجدان شاخه هاى مختلفى دارد كه عمده آن چهار شاخه زير است، و جالب اين كه آياتى که در قرآن آمده است بر آن ها دلالت دارد: 1- درك حسن و قبح و زيبايى ها و زشتى هاى اخلاقى. 2- درك بديهيات عقلى كه پايه استدلال هاى نظرى است. 3- فطرت مذهبى که يك سلسله مسائل عقيدتى را بدون نياز به معلّم و استاد مى داند. 4- محكمه وجدان در درون وجود انسان که دادگاهى عجيب است و مى توان آن را قيامت صغرى ناميد.

کتاب «عیون اخبار الرضا علیه السلام» توسط شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن علی بن موسی بابویه قمی (م 381 ق) تالیف شده است. این کتاب حدیثی را درباره تاریخ زندگانی، شخصیت و سخنان نورانی حضرت رضا(ع) در زمینه مسائل مخلتف تاریخی، فقهی، اخلاقی و عقیدتی به نگارش درآورده است. این کتاب در شصت و نه باب از «وجه نامگذاری امام رضا علیه السلام» تا «معجزات مربوط به بقعه مبارکه ایشان» تنظیم شده است.

یکی از ابعاد مبارزاتی امام سجاد(ع)، نشر احکام اسلام و تبیین مباحث تربیتی و اخلاقی در برابر مفاسد عصر خویش بود. رسالة الحقوق، مجموعه ای از تعالیم تربیتی واخلاقی است که وظایف گوناگون انسان را در برابر خداوند، نسبت به خویش و دیگران بیان نموده است. همانند: حقّ خدا، حقّ شکم، حقّ صدقه، حقّ فرزند و ... .

«قذف» به معنی متهم ساختن کسى به یک اتهام ناموسى است. هر گاه قذف با لفظ صریح انجام گیرد، به هر زبان و به هر شکل بوده باشد، مجازات آن «هشتاد تازیانه» و اگر صراحت نداشته باشد مشمول حکم «تعزیر» است. هدف از این حکم حفظ آبرو و حیثیت انسان ها و جلوگیرى از مفاسد اجتماعى و اخلاقى است؛ چرا که اگر افراد فاسد آزاد باشند هر دشنام و هر نسبت ناروائى به هر کس بدهند و از مجازات مصون بمانند، موجودیت خانواده به خطر افتاده و محیطى از سوء ظن و بدبینى بر جامعه حکم فرما مى شود.

جهان هستی بر مدار عدالت و قانون بنا شده، از سویی انسان نیز در مسیر تعالی و تکامل معنوی و اخلاقی، دارای «آزادى اراده و اختیار» است. اما از آنجا که ممکن است انسان از این آزادى سوء استفاده کرده و به ظلم و فساد و گناه دست بزند، لازم است دادگاه و محکمه اى تعیین شود که همگان بدون استثنا در آن حضور یابند و به جزاى اعمال خود برسند. والا اگر هر کس هر کاری خواست بکند و هیچ جوابی هم به کسی ندهد، قانون عدالت پروردگار که بر جهان هستى حاکم است نقض خواهد شد.