هنگامى كه دو واژه حسن ظن و سوء ظن، درباره خداوند به كار رود، منظور از حسن ظن، امید به وعده هاى الهى است؛ وعده رزق و روزى، وعده يارى كردن يارانش، وعده پيروزى مجاهدان، وعده آمرزش گناهان و مانند اينها. و معنى سوء ظن آن است كه به هنگام بروز مشكلات نسبت به وعده هاى الهى متزلزل شود، و هنگام بروز امتحانات دشوار در مسائل مالى و غير آن، وعده هاى خداوند را فراموش كرده و به گناه رو آورد.

مفهوم سوء ظن آن است که كارهایی را که قابليت تفسير صحيح و نادرست دارند، به صورت نادرست تفسير كنيم. مثلا، هنگامى كه شخصى اقدام به ساختن بنای خیری مى كند، به مقتضى سوء ظن، هدفش را رياكارى و یا اغفال مردم بدانیم، در حالى كه بر اساس حسن ظن، اين عمل همراه با انگيزه الهى و نيت خيرخواهانه تفسیر می گردد. پر واضح است كه دائره حسن ظن و سوء ظن، نه تنها عبادات بلكه مسائل اجتماعى، اخلاقى، اقتصادى و سياسى را نيز شامل مى شود.

همان اندازه كه سوء ظن مايه ويرانى جامعه، تشتّت كارها و ناراحتى روح و جسم است، حسن ظن و خوش بینی مايه آرامش و وحدت است؛ از این رو در کلام معصومين(ع) مورد تاکيد قرار گرفته است. امام علی(ع) در این رابطه می فرمايند: «حسن ظن از بهترين صفات انسانى و پربارترين مواهب الهى است». همچنین می فرمایند: «حسن ظن اندوه را سبك کرده و از گناه رهايى مى بخشد». ایشان همچنین می فرمایند: «حسن ظن مايه آرامش قلب و سلامت دين است».

احاديث بسياری در رابطه با حسن ظن نسبت به خدا وجود دارد. پيامبر(ص) در این رابطه می فرمايد: «سوگند به خداوند، هيچ فرد با ايمانى به خير دنيا و آخرت نمى رسد مگر با حسن ظن به خداوند». همچنین می فرماید: «خداوند كريم است و حيا مى كند از اين كه بنده مؤمنش حسن ظن به او داشته باشد، ولی او را ناامید كند». امام صادق(ع) می فرماید: « حسن ظن به خداوند اين است كه تنها به خدا اميد داشته باشى و جز از گناهت نترسى».