امام زين العابدين(ع) از «غیبت امام زمان(عج)» خبر داده است. آن حضرت در حديثي مي فرمايد: «آن گاه غيبت ولى خداى عزوجل، دوازدهمين نفر از اوصياى رسول خدا و امامان بعد از او، امتداد مى يابد، اى ابا خالد همانا اهل زمان غيبت او كه به امامتش قائلند و منتظر ظهور او مى باشند افضل از اهل هر زمان هستند. زيرا خداوند تبارك و تعالى به آنها چنان عقل و فهم و معرفتى داده كه غيبت نزد آنان به منزله حضور و مشاهده است ...».

شبراوى مى نويسد: امام سجاد(ع)، در مدينه با سمّى که به او خورانده شد، از دنيا رحلت نمود؛ ابن صباغ نیز مى نويسد: آن حضرت را مسموم کردند و آن کسى که به آن حضرت سم داد وليد بن عبدالملک بود.

اهل بيت امام حسين(ع) را وارد مجلس يزيد كردند. او با ریاکاری تلاش داشت پیروزی ظاهری اش را لطف خداوند معرفی کند وآن را علامت حقانيّت و درستى راه خود بداند. امام(ع) فرمودند: واى بر تو اى يزيد! اگر مى دانستى كه چه كردى و چه جنايتى را در حق پدر و برادر و عموها و خاندانم مرتكب شدى، به يقين (از وحشت) به كوهها فرار مى كردى و بر روى خاكستر مى نشستى و فرياد ناله و غم سر مى دادى، از اين كه چرا سر پدرم، حسين پسر فاطمه و على(ع) را بر سر دروازه شهرتان آويخته ايد، با آن كه او امانت رسول خدا(ص) ميان شما بود.

حضرت پس از معرفی خود به عنوان فرزند رسول خدا(ص) و علی مرتضی(ع) به معرفی بیشتر امیرمومنان(ع) پرداخت، ایشان همچنان به معرفى خود مى پرداخت، تا آنجا كه صداى مردم به گريه و ناله بلند شد و يزيد از آشوب و شورش مردم ترسيد، از اين رو به مؤذّن دستور داد كه سخن آن حضرت را قطع كند و اذان بگويد. هنگامى كه مؤذّن گفت: «أَشهد أَنَّ محمَّدا رسول الله» امام سجاد(ع) رو به يزيد كرد و فرمود: اى يزيد! اين محمد جدّ من است يا جدّ تو؟ اگر بگويى جدّ توست كه دروغ گفته اى، و اگر جدّ من است پس چرا فرزندانش را به قتل رساندى؟

با رعب و اختناق  و با كنترل و تسلط شديدى كه حكومت جبار اموى بر قرار ساخته بود، هر گونه حركت مسلحانه پيشاپيش محكوم به شكست بود و كوچكترين حركت امام سجاد(ع) حتی اقدامات شخصی و خصوصی امام(ع) نیز از ديد جاسوسان حكومت اموى پنهان نمى ماند.
در چنين شرائطى امام(ع) ژرف اندیشانه، ترجیح داد به جای قیامی برخاسته از شور انقلابی که احتمال شکستش نیز بسیار زیاد بود، جان خود و تعداد بسيار معدود ياران قابل اتكاى خود را حراست نمايد و در جبهه سازندگى افراد صالح به مبارزه ‏اى بى امان ولى پنهان مشغول باشد.

اهميت و ضرورت ارشادهاى امام سجاد(ع) به خاطر انحطاط اخلاقى امت در زمان حكومت عبدالملك و پسرش وليد و متروك شدن سنت ها و آداب و تعاليم اسلامى در آن عصر بسیار قابل توجه است. انحطاط اخلاقی و اشرافیت و تجمل گرایی در زمان خلافت يزيد آن چنان گسترش يافت كه دو شهر مقدس مكه و مدينه نيز از اين آلودگي ها محفوظ نماند. اين وضع در زمان عبدالملك نيز همچنان ادامه يافت، گويى مکه و مدینه را براى خنياگران ساخته بودند، تا آن جا كه نه تنها مردمان عادى، بلكه فقيهان و زاهدان نيز به مجالس آنان مى ‏شتافتند.
 

برابر مبانى اعتقادى شيعه، متولى كفن و دفن هر امامى، امام بعد از اوست؛ و لذا شیعه معتقد است امام سجاد(ع) به قدرت خداوند برای دفن پیکر پدر گرامی شان حاضر شدند.

امام سجاد(ع) بعد از معرفی خود فرمودند: «شما پدرم را دعوت کردید ولی آنگاه او را تنها گذاشته و با وى پيكار كرديد... در پیشگاه رسول خدا چه جوابی دارید؟» مردم با سخنان ایشان از کرده ی خود سخت پشیمان شدند و اعلام کردند حاضرند در رکاب حضرت بجنگند. امام(ع) كه مى دانست آنها بى وفايى خود را بارها نشان داده اند و سست تر از آن هستند كه قيام همه جانبه اى بر ضدّ جانيان بنى اميه كنند، سخنان آنها را ردّ كرد و فرمود: «به اين بسنده مى كنم كه بر ضدّ ما گامى بر نداريد كه به خير شما اميدى نيست اى سياه رويان!».

امام سجاد(ع) در پاسخ ابن زياد  که پرسيد: «تو كيستى؟» فرمودند: «من على بن الحسين هستم». ابن زياد گفت: مگر على بن الحسين را خداوند (در كربلا) نكشت؟ امام(ع) فرمود: من برادرى به نام على بن الحسين داشتم كه مردم (ستمگر) او را به قتل رساندند. ابن زیاد از سخنان امام(ع) غضبناک شد و دستور قتل ایشان را صادر کرد، اما با ممانعت حضرت زینب(ص) مجبور شد از آن صرف نظر کند.

پیرمردی شامی  به امام سجاد(ع) گفت: خدا را سپاس كه شما را كشت و نابود كرد و شهرها را از مردان شما آسوده ساخت و يزيد را بر شما پيروز نمود. حضرت در جوابش آیه تطهیر و مودت را که لزوم محبت اهل بیت(ع) را بیان می کند قرائت فرمودند و بیان داشتند اهل بیت و ذوی القربی ما هستیم. او نیز از کرده اش توبه کرد. وقتی یزید از این واقعه اطلاع پیدا کرد، دستور قتل او را صادر کرد.