آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مفهوم سوء ظن آن است که كارهایی را که قابليت تفسير صحيح و نادرست دارند، به صورت نادرست تفسير كنيم. مثلا، هنگامى كه شخصى اقدام به ساختن بنای خیری مى كند، به مقتضى سوء ظن، هدفش را رياكارى و یا اغفال مردم بدانیم، در حالى كه بر اساس حسن ظن، اين عمل همراه با انگيزه الهى و نيت خيرخواهانه تفسیر می گردد. پر واضح است كه دائره حسن ظن و سوء ظن، نه تنها عبادات بلكه مسائل اجتماعى، اخلاقى، اقتصادى و سياسى را نيز شامل مى شود.

کاربرد دو واژه «حسن ظن» و «سوء ظن» در مورد مردم، مفهوم روشنى دارد؛ مفهوم سوء ظن آن است كه كارى از كسى سر بزند كه قابلیت تفسير صحيح و نادرست را داشته باشد، لکن آن را به صورت نادرستى تفسير كنيم. مثلا هنگام مشاهده مردى با زن ناشناس، فكر كند آن زن نامحرم است و نيت آنها ارتكاب اعمال خلاف مى باشد، در حالى كه بر اساس حسن ظن، حتماً آن زن محرم يا همسر او است. يا هنگامى كه شخصى اقدام به ساختن مسجد يا بناى خير ديگرى مى كند، به مقتضى سوء ظن، هدفش رياكارى يا اغفال مردم است، در حالى كه حسن ظن مى گويد اين عمل را با انگيزه الهى و نيت خيرخواهانه انجام می دهد. پر واضح است كه دائره حسن ظن و سوء ظن بسيار وسيع و گسترده است و نه تنها در عبادات بلكه در مسائل اجتماعى، اخلاقى، اقتصادى و سياسى نيز جارى مى شود.(1)