«اعجاز علمى قرآن» مربوط به اشاراتى است كه از گوشه هاى سخن خداوند آشکار شده و هدف اصلى نبوده؛ زيرا قرآن كتاب هدايت است و هدف اصلى آن جهت بخشيدن به زندگى انسان و آموختن راه سعادت است. اما برخی، قرآن را علاوه بر يك كتاب تشريعى، كتاب علمى نيز می دانند، و نکته دیگر اینکه، آيا قرآن در هنگام تحدّي، به این اشارات علمی نیز نظر داشته است؟ برخى معتقدند، اين گونه اشارات علمى دليل بر اعجاز می باشد؛ زیرا چنين سخنی در آن روزگار، جز از پروردگار جهان امكان صدور نداشته، لذا مسئله اعجاز علمى قرآن مطرح گرديده است!

پیدایش «کوهها» نقش مؤثّرى در حیات انسانها دارد؛ زیرا كوهها عامل موثّرى براى پیشگیرى از لرزش زمین بر اثر فشار درونى، عامل مؤثّرى براى پیشگیرى از ناآرامى زمین بر اثر فشار بیرونى، پناهگاهى در مقابل طوفان ها، وسیله اى براى متوقّف ساختن ابرها و نزول بارانها، عاملى براى ذخیره کردن آبها، محلى براى ذخیره آب هاى درونى، مانع برخورد شدید هوا بر قشر جامد زمین، فراهم ساختن محیط براى پرورش انواع مختلف گیاهان و محصولات، مرکز معادن عظیم و تأمين كننده بخش مهمّى از مصالح ساختمانى بناهاى مهم و محکم و ... هستند.

طبق آیه 46 سوره روم، یکی از نشانه های عظمت خدا بادها هستند که پیشاپیش باران حرکت مى کنند و قطعات پراکنده ابر را با خود برداشته به هم مى پیوندند و به سوى سرزمین هاى خشک و تشنه مى برند. صفحه آسمان را مى پوشانند و با دگرگون ساختن درجه حرارت جوّ، ابرها را آماده ریزش باران مى کنند. همچنین گرما و سرماى هوا را تعدیل مى کنند، هوا را تصفیه مى کنند. از فشار حرارت خورشید مى کاهند. اکسیژن را براى انسان ها می برند و گاز کربن را براى گیاهان هدیه مى برند و در تلقیح بسیارى از گیاهان نقش دارند و... .

دستگاه تنفّس به عنوان پالایشگاه بدن، همکارى صمیمانه، و شگفت آورى با قلب دارد. خون حامل اکسیژن از بطن چپ با فشار به سوى دورترین نقاط بدن حرکت مى کند، و پس از تحویل اکسیژن به سلّول ها، گازکربنیک را گرفته  و از بطن راست قلب به ریه ها تحویل مى دهد. نیاز بدن به اکسیژن، بیش از احتیاج آن به موادّ غذایى است. در دو حفره بینى، موهایى قرار دارد که به تصفیه هوا می پردازد، از سوی دیگر، لوله های بینى که به واسطه ترشّح غدّه ای خاص، همواره گرم و مرطوب است، از ورود هواى سرد و خشک به ریه ها جلوگیری می کند.

واژه «نَفْس» به گفته «راغب» به معنى روح است، و گاه به معنى ذات شىء مى ‌آيد، همچنین «نَفَس» (بر وزن قفس) به معنى هوائى است كه از طريق دهان در بدن انسان داخل يا خارج مى ‌شود. از سویی «نَفْس» بر خون نيز اطلاق شده، چرا كه اگر خون زیادی از بدن انسان خارج شود، روح از او جدا مى ‌شود؛ و گاه اين واژه به تمام وجود انسان نيز اطلاق مى شود. اما يكى از معانى معروف «نَفْس» همان روح است كه در قرآن مراتبى براى آن ذكر شده است؛ مانند: «نفس امّارة»، «نفس لَوّامة» و «نفس مطمئنة».

هميشه مشاهده آسمان‌ ها و زمين، براى انسان‌ تفكّرانگيز بوده؛ لکن با پیشرفت علم و دانش، عظمت جهان اسرارآميز بالا نیز در نظر انسان بيشتر شده است. در واقع ما در برابر جهانی قرار گرفته ‌ايم که عظمت آن از يك سو و نظم حاكم بر آن از سوى ديگر، پرده از قدرت و علم بى ‌انتهاي آفریننده آن بر مى ‌دارد. از این رو قرآن می فرماید: «به یقین در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و شد شب و روز، نشانه هاى [روشنى] براى خردمندان است». همچنین می فرماید: «آیا در خدایى که آسمانها و زمین را آفریده، شک و تردیدى است». و... .

رعد و برق که شاید به نظر بعضی شوخی طبیعت باشد دارای فواید فراوانی است: 1- با سوزاندن هوا باعث کم شدن فشار آن و بارش باران می شود. 2- با ایجاد حرارت بالا سبب تولید آب اکسیژنه شده و تخم آفات و بیمارى هاى گیاهى را از میان مى برد. 3- قطرات باران که بر اثر برق و حرارت شدید و ترکیب، یک حالت اسید کربنى پیدا مى کند، هنگام پاشیده شدن به زمین ها و ترکیب با آنها، یک نوع کود مؤثر گیاهى مى سازد.

بادها گیاهان را بارور می کنند و کشتی ها را به حرکت درمی آورند. هم چنین در تعدیل هوای گرم و سرد و تصفیه هوای مسموم شهرها نقش مهمی را ایفا می کنند. به خاطر چنین ویژگی هایی است که وزش بادها از نشانه های حکمت خدا شمرده شده است.

سماوات سبع را برخی به سیارات هفتگانه و برخی به طبقات متراکم هوای اطراف زمین و برخی به کرات فراوان عالم بالا تفسیر کرده اند، برخی هم عدد هفت را دال بر کثرت دانسته اند، اما عدد سبع در اینجا اشاره به همان عدد مخصوص است نه به معنی تکثیر. منتها از آیات قرآن استفاده مى شود تمام کرات و سیاراتى را که دیده می شود همگی جزء آسمان اول است و شش عالم دیگر از دسترس دید ما بیرون است و مجموع آنها هفت آسمان را تشکیل مى دهد.