آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبق آیه 46 سوره روم، یکی از نشانه های عظمت خدا بادها هستند که پیشاپیش باران حرکت مى کنند و قطعات پراکنده ابر را با خود برداشته به هم مى پیوندند و به سوى سرزمین هاى خشک و تشنه مى برند. صفحه آسمان را مى پوشانند و با دگرگون ساختن درجه حرارت جوّ، ابرها را آماده ریزش باران مى کنند. همچنین گرما و سرماى هوا را تعدیل مى کنند، هوا را تصفیه مى کنند. از فشار حرارت خورشید مى کاهند. اکسیژن را براى انسان ها می برند و گاز کربن را براى گیاهان هدیه مى برند و در تلقیح بسیارى از گیاهان نقش دارند و... .

خداى متعال در آیه 46 سوره «روم» وجود بادها را از جمله دلایل وجود خویش برشمرده مى فرماید: (از آیات عظمت و قدرت خدا این است که بادها را به عنوان بشارت گرانى مى فرستد)؛ «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّرات».
آنها پیشاپیش باران حرکت مى کنند، قطعات پراکنده ابر را با خود برداشته، به هم مى پیوندند، و به سوى سرزمین هاى خشک و تشنه مى برند، صفحه آسمان را مى پوشانند و با دگرگون ساختن درجه حرارت جوّ، ابرها را آماده ریزش باران مى کنند.
ممکن است اهمیت قدوم این بشارت گران براى شهرنشینان متنعم چندان روشن نباشد، اما بیابانگردان تشنه کامى که نیاز به قطراتى از باران دارند، همین که بادها به حرکت در مى آیند، و ابرها را همراه خود جابه جا مى کنند، و از لابلاى نسیم، عطر مخصوص بارانى که بر گیاهان در نقطه دیگرى باریده، به مشامشان مى رسد، برق امید در دلهایشان جستن مى کند.
گرچه در آیات قرآن، بیشتر روى بشارتگرى «باد»، نسبت به نزول باران تکیه شده، اما کلمه «مُبَشِّرات» را نمى توان در آن محدود ساخت، چرا که بادها بشارت هاى فراوان دیگرى نیز با خود دارد.
بادها، گرما و سرماى هوا را تعدیل مى کنند.
بادها، عفونت ها را در فضاى بزرگ، مستهلک کرده و هوا را تصفیه مى کنند.
بادها، از فشار حرارت خورشید، روى برگها و گیاهان مى کاهند و جلو آفتاب سوختگى را مى گیرند.
بادها، اکسیژن تولید شده به وسیله برگهاى درختان را براى انسان ها به ارمغان مى آورند، و گاز کربن تولید شده به وسیله بازدم انسان را، براى گیاهان هدیه مى برند.
بادها، بسیارى از گیاهان را تلقیح مى کنند، و نطفه هاى نر و ماده را در جهان نباتات به هم پیوند مى دهند.
بادها، وسیله اى براى حرکت آسیاب ها، و عاملى براى تصفیه خرمن ها هستند.
بادها، بذرها را از نقاطى که در آن بذر فراوان موجود است حرکت مى دهند، و همچون باغبانى دلسوز در سرتاسر بیابان مى گسترانند.
و بادها، کشتى هاى بادبانى را با مسافران و بار زیاد به نقاط مختلف مى برند، و حتى امروز که وسائل ماشینى جانشین نیروى باد شده، باز هم وزش بادهاى مخالف یا موافق در پیشرفت یا کندى کار کشتى ها بسیار مؤثر است.
آرى، آنها بشارت دهندگانى هستند در جهات مختلف.
لذا در دنباله آیه مى خوانیم: (خدا مى خواهد بدین سبب شما را از رحمت خود بچشاند، و کشتى ها به فرمانش حرکت کنند، و شما از فضل و رحمت او بهره گیرید، شاید شکرگزارى کنید)؛ «وَ لِیُذِیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ».
آرى بادها، هم وسیله تولید نعمت هاى فراوان در زمینه کشاورزى و دامدارى هستند، و هم وسیله حمل و نقل، و سرانجام سبب رونق امر تجارت که با جمله «لِیُذِیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ» به اولى اشاره شده، و با جمله «لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ» به دوم، و با جمله «لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ» به سومى.
جالب این که، همه این «برکات» مولود «حرکت» است، حرکتى در ذرات هوا در محیط مجاور زمین!
اما هیچ نعمتى تا از انسان سلب نشود، قدر آن معلوم نخواهد شد، این بادها و نسیم ها نیز تا متوقف نشوند، انسان نمى داند چه بلائى بر سر او مى آید، توقف هوا، زندگى را در بهترین باغ ها همچون زندگى در سیاه چال هاى زندان مى کند، و اگر نسیمى در سلول هاى زندان هاى انفرادى بوزد آن را همچون فضاى باز مى کند، و اصولاً یکى از عوامل شکنجه در زندان ها، همان توقف هواى آنها است.
حتى در سطح اقیانوس ها اگر بادها متوقف شود، و امواج خاموش گردد، زندگى جانداران دریاها بر اثر کمبود اکسیژن هوا، به مخاطره خواهد افتاد، و دریا تبدیل به مرداب و باتلاق متعفن وحشتناکى خواهد شد.
«فخر رازى» مى گوید: جمله «وَ لِیُذِیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ»؛ (تا شما را از رحمت خود بچشاند) با توجه به این که: چشانیدن در مورد «شىء قلیل» گفته مى شود، اشاره به این است که تمام دنیا و نعمت دنیا رحمت اندکى بیش نیست، و رحمت واسعه الهى، مخصوص جهان دیگر است. (1)