اعتراض برخی صحابه به تقسیم غنائم یمن که نشانه حسد و نفاق آنها نیز می باشد مربوط به سال 8 هجری و قبل از حجة الوداع می باشد و در آنجا نیز پیامبر(ص) فضائل امام علی(ع) و امامت ایشان بعد از خود را مطرح کردند. اما ماجرای غدیر بعد از حجة الوداع بود و ربطی به آن ماجرا ندارد. چه مساله اى جز تعیین جانشین پیامبر(ص) آنقدر اهمیت دارد که آیه 67 سوره مائده با آنهمه تاکید درباره آن نازل شود و پیامبر(ص) هزاران نفر را در صحرای داغ غدیر نگه دارد و خطبه طولانی قرائت کند و تاکید کند به غائبین هم این خبر را برسانید؟!

آیات 29 تا 32 سوره «طه» از قول حضرت موسى(ع) می گوید: «خداوندا وزيرى از خاندانم براى من قرار ده، برادرم هارون را، با او پشتم را محكم كن و او را در كارم شريك ساز». در ذيل اين آيات روايات متعددى در منابع معروف اهل سنت ديده مى شود كه حكايت از اين دارد كه پيامبر(ص) براى پيشبرد اهداف رسالتش همين خواسته را از خداوند تقاضا كرد. با اين تفاوت كه به جاى نام هارون نام على(ع) را گذاشت.

فطرت خداشناسی با لحن های مختلفی در روایات بیان شده: در بعضى مسأله توحيد و در بعضی خداشناسی به عنوان يك امر فطرى معرّفى شده؛ در بعضى هم تمام اصول اسلام به عنوان يك امر فطرى معرّفى شده و در بعضى هم روى مسأله ولايت تكيه شده و نشان می دهد فطرت توحيد نمى تواند از بقيه اصول اعتقادى جدا باشد.

پس از گذشت سه سال از بعثت پیامبر اسلام (ص)، با نزول آیه 214 سوره شعراء: «و اَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْاَقْرَبِينَ»، موظف شد آشكارا مردم را به اسلام دعوت كند. رسول اسلام با اعلام آشكاراى دعوت خود، بر بالاى كوه صفا و دعوت به مهمانى بستگان خود كارش را شروع كرد و تا اين روز جمعيت مسلمان بسيار اندك و انگشت شمار بود، و در دو جلسه مهمانى كه ترتيب داد اولى را ابولهب مهلت نداد پيامبر سخن بگويد و دومى را پس از شنيدن سخنانش خنده اى كردند و رو به ابوطالب گفتند: «به تو فرمان داد كه از پسرت بشنوى و اطاعت كنى».

یکی از نتایج سقیفه، تبدیل خلافت الهی، که اعتبارش از نصّ و تعیین مستقیم خدا و رسولش نشأت می گرفت، به یک امر عادی بشری بود. در نظام اجتماعی، اگر قانونی شکسته شد، تضمینی وجود ندارد که اصل های دیگر، شکسته نشود. به همین دلیل، پس از سقیفه، انتخاب خلیفه از هیچ قانونی پیروی نکرد. روزی در بین مشاجره انصار و چند نفر از قریش، روزی با وصیت خلیفه اول، روزی با شورای شش نفری و روزی هم معاویه برای یزید بیعت گرفت. این محصول نهال شومی است که در سقیفه غرس شده بود.

قاضى ابن قادوس در مدح على(ع)چنين سروده: «تو امام پسنديده و شفيع ما در روز محشرى، و تو جانشين برگزيده خدا احمد، و پدر شبير و شبّر هستى، حائز رتبه هاى بلند در روز درخشان غدير هستى ...».

در حجة الوداع، جمعيت بسيار حاجيان به همراه پیامبر(ص) به سرزمين غدير خم رسيدند. پيامبر(ص) که مأمور ابلاغ پيام مهمي بود، علی رغم گرمای شدید هوا، دستور دادند حاجيان پيش افتاده برگشته و منتظر عقب افتادگان شوند. بعد منبری از جهاز شتران برای پيامبر(ص) فراهم شد و ايشان بعد از حمد و ثنای الهی از دو نعمت گران قدر، قرآن و عترت برای امت گفتند و سپس علي(ع) را بعنوان رهبر و جانشين بعد از خود معرفی نمودند. بعد اصحاب از جمله عمر و ابوبکر اين منصب الهی را به علی(ع) تبريک گفتند.

آیه اول درباره عمر نازل شد، آنجا که پیامبر(ص) وقتی می خواست به خیبر برود فردی را به عنوان جانشین انتخاب کرد اما عمر فرد دیگری را پیشنهاد کرد. یا درباره برخی از مسلمانان نازل شد که اعمال را پیش از موقع انجام می دادند  یا آرزو داشتند تا آیاتی راجع به آنها نازل شود. آیه دوم درباره گروهی از قبیله بنی تمیم نازل شد که وقتی وارد مسجد شدند، با سر و صدا و کلمات بی ادبانه پیامبر(ص) را صدا زدند و گفتند: بیا با هم مفاخره کنیم.

از روایات فهمیده می شود که شیعیان عصر امام هادی و امام عسکری(ع) برای تشخیص امام به حق و راستین، راهی جز امتحان ایشان از طریق علم غیب و امور خارق العاده نداشتند و در ماجرای امامت حضرت حجت (عج) نیز، طبق حدیث  «ابوالأديان» از همین راه پی به امامت ایشان بردند.

عمر در سقیفه لباس خلافت را بر تن ابوبکر کرد و او هم به موقع پاداش وى را داد. او در حال احتضار، به عثمان گفت وصیّت او را نسبت به عمر بنویسد و گفت: بنویس: بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم... ولی بیهوش شد. عثمان از جانب خودش نوشت: «من عمر بن خطاب را خلیفه بر شما قرار دادم...». ابوبکر به هوش آمد و گفت: چه نوشتی؟ او خواند. ابوبکر تکبیر گفت و در حقّ او دعا کرد. آری عثمان این خدمت بزرگ را به عمر کرد، بنابراین جاى تعجّب نیست که عمر شورایى با چنان ترکیب، تنظیم کند که محصول آن خلافت عثمان باشد.