صدور حدیث غدیر برای رفع کدورت از علی(ع)، نه برای اعلام ولایت ایشان!

آیا صحیح است که حقیقت حدیث غدیر برای رفع کدورت سپاه یمن از علی(ع) بود نه برای اعلام ولایت ایشان؟!

اعتراض برخی صحابه به تقسیم غنائم یمن که نشانه حسد و نفاق آنها نیز می باشد مربوط به سال 8 هجری و قبل از حجة الوداع می باشد و در آنجا نیز پیامبر(ص) فضائل امام علی(ع) و امامت ایشان بعد از خود را مطرح کردند. اما ماجرای غدیر بعد از حجة الوداع بود و ربطی به آن ماجرا ندارد. چه مساله اى جز تعیین جانشین پیامبر(ص) آنقدر اهمیت دارد که آیه 67 سوره مائده با آنهمه تاکید درباره آن نازل شود و پیامبر(ص) هزاران نفر را در صحرای داغ غدیر نگه دارد و خطبه طولانی قرائت کند و تاکید کند به غائبین هم این خبر را برسانید؟!

بحث از «غدیر» بحثی عبث و بی فایده!

با توجه به اینکه علی(ع) در زمان ما حضور نداردند و زمان حکومت مطرح شده در حدیث غدیر گذشته است، آیا اثبات حق حکومت و خلافت بلافصل و بحث کردن از ماجرای غدیر فایده ای دارد؟!

اولا: ابلاغ پیام غدیر به آیندگان، دستور پیامبر است و شیعه از دستور پیامبر پیروی می کند.

ثانیا: شناخت امام مانند شناخت پیامبر اهمیت دارد و اگر کسی پیام غدیر را قبول کند از مکتب و تفسیر و روایت امام علی(ع) و سایر امامان اهل بیت(ع) تبعیت خواهد کرد.

ثالثا: بحث از غدیر نه تنها اختلاف آور نیست، بلکه حل کننده اختلاف است و مشخص می شود شیعه برای عقاید خود دلیل دارد و از دشمنی هایی که به خاطر تهمت مخالفان وحدت ناشی شده کاسته می شود.

رابعا: اگر این بحث فایده ای ندارد، پس دلیلی برای نگرانی علمای اهل سنّت از ذکر داستان غدیر وجود ندارد!

ماجراي «غدير خم» در روايات اسلامي

ماجراي «غدير خم» در روايات اسلامي چگونه مطرح شده است؟

از مجموعه روايات استفاده مى شود: در بازگشت از حجة الوداع مسلمانان به دستور پیامبر(ص) در سرزمين «غدير خم» توقف كردند. ایشان در خطبه ای مفصل فرمود: من به زودى از ميان شما مى روم لکن دو چيز به يادگار مي‌گذارم، اوّل كتاب خدا و ديگري خاندانم. سپس دست علي(ع) را بلند كرد و فرمود: هر كس من رهبر او هستم على(ع) رهبر اوست، و اين سخن را 3 يا 4 بار تكرار كرد و فرمود: همه وظيفه دارند اين خبر را به غائبان برسانند؛ و در اين هنگام، آيه اكمال دين نازل شد.

تفسير عبارت «مولي» در حديث «غدير»

علما و دانشمندان شیعه و اهل تسنن چه معنایی برای عبارت «مولی» در این حدیث ارائه داده اند؟

اگرچه بسيارى از نويسندگان اهل سنّت اصرار دارند كه عبارت «مولى» را در جمله معروف پيامبر(ص) در حدیث غدیر که فرمودند: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىُّ مَوْلاهُ»، به معنى دوست و يار و ياور تفسير كنند؛ زيرا يكى از معانى معروف «مولى» همين است و ما هم قبول داريم كه يكى از معانى «مولى» دوست و يار و ياور است؛ ولى قرائن متعدّدى در كار است كه نشان مى دهد «مولى» در حديث بالا به معنى ولى و سرپرست و رهبر مى باشد.

سوره «معارج» شاهدی بر ماجرای «غدیر»

آيا قرآن ماجراي «غدير خم» را تنها با آيه «تبليغ» تایید می کند یا این واقعه در آیات دیگر قرآن نیز منعکس شده است؟

بسيارى از مفسّران و راويان حديث در ذيل آيات آغاز سوره «معارج» شأن نزولى نقل كرده اند كه وقتی پيامبر(ص) امام على(ع) را در غدير خم به خلافت منصوب كرد؛ چيزى نگذشت كه خبر آن در اطراف پيچيد. نعمان بن حارث فهرى كه از منافقان بود نزد ایشان آمد و با اعتراض به این حکم درخواست عذاب الهی کرد و خداوند او را بواسطه سنگی عذاب نمود.

نیامدن حدیث غدیر در صحیح بخاری و مسلم، دلیل بی اعتباری آن!

حدیث غدیر در کتاب های معتبر و درجه اول اهل سنت مانند صحیح بخاری و مسلم نیامده است، آیا این مسأله نشانه بی اعتباری آن نیست؟

نویسندگان این دو کتاب ادعا نکرده اند که فقط احادیثی که ما نقل کرده ایم صحیح است؛ بلکه طبق اعتراف خود آنها روایات صحیحی که نیاورده اند بیشتر از روایات نقل شده بوده است. حتّی اگر حدیث غدیر در این دو کتاب می آمد باز هم پذیرفته نمی شد؛ چنانکه دلالت «حدیث منزلت» را که در این دو کتاب آمده پذیرفته نشده است! بخاری معاصر امام صادق(ع) بود؛ امّا از ایشان حدیثی نقل نکرده است! این رفتار نشان می دهد انگیزه های سیاسی و طایفی می تواند باعث بی اعتنایی به حق باشد.

تعدد بیان «حديث ثقلين» توسط پيامبر(ص)

«حديث ثقلين» در چه مواردي توسط پيامبر اسلام(ص) تكرار شده است؟

پيامبر(ص) «حديث ثقلين» را در موارد مختلف و به مناسبتهاى گوناگون در مدينه، ايام حج، روز عرفه، مسجد خيف (در ايام منى)، در وسط راه مكه و مدينه و در موارد ديگر بیان نموده اند. این تکرارها دليلى است روشن بر اينكه تمسك به اين دو وجود گرانمايه، مسأله اى سرنوشت ساز است که باید مسلمانان به اهميت آن آگاه شوند تا گمراه نشوند.

ارتباط آيه «تبليغ» به ماجرای «غدير خم»

اگر آيه «تبليغ» در ارتباط با ماجراي «غدير» نازل شده پس چرا در بین آياتی آمده که در مورد اهل كتاب است؟

در جواب این اشكال بايد گفت: چون آيات قرآن تدريجاً و به مناسبت هاى مختلف نازل شده، اشكالي ندارد كه يك سوره درباره مسائل مختلفى سخن بگويد. در سوره «نور» از توحيد و معاد گرفته تا اجراى حدّ زنا و داستان اِفْك و ... بحث شده است. هر چند در ميان مجموعه اجزاء سوره يك پيوند كلّى و عام وجود دارد. سوره «مائده» نیز مانند آن هم درباره اهل كتاب و هم داستان غدير بحث كرده است.

اختصاص شان نزول آيه «تبليغ» به ولايت اميرالمومنين(ع)

آيا براي آيه «تبليغ»، شأن نزول ديگري غير از ولايت اميرالمومنين(علیه السلام) نقل كرده‌اند؟

آيه «تبليغ» ناظر به سه ويژگى مهم است؛ 1- عدم ابلاغ آن برابر است با عدم رسالت الهی. 2- آيه درسوره «مائده» است كه آخرين سوره اى است كه بر پيامبر(ص) نازل شده، زمانی که تمام اركان مهم اسلام تبيين شده بود. 3- بعضي در برابر آن، موضع گيرى سختى داشته اند تا جايي كه امكان خطر جاني براي پيامبر(ص) بود؛ لذا قرآن تاكيد مي كند كه تو را از خطرات احتمالى مردم حفظ مى كنيم. با توجه به اين سه ويژگي، منظور آيه تنها ابلاغ خلافت و جانشينى پيامبر(ص) است و هر تفسير ديگرى بي تناسب است.

منابعی برای تحقیق درباره روایات و اسناد روایات شأن نزول آیه تبلیغ و ماجرای غدیر

در چه منابعی از روایات و اسناد روایات شأن نزول آیه تبلیغ و ماجرای غدیر بحث شده است؟

روايات فراوانى داريم كه با صراحت مى گويد: اين آيه در جريان غدير خم و خطبه پيامبر(ص) و معرفى على(ع) به عنوان وصىّ و ولىّ نقل شده است. در اين باره مي توان به كتابهايي مانند: الغدير، احقاق الحقّ، المراجعات، عبقات الانوار و دلائل الصدق مراجعه كرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال ابي عبدالله (عليه السلام)

مَنْ نَظَرَ إِلَى الْکَعْبَةِ لَمْ يَزَلْ تُکْتَبُ لَهُ حَسَنَةٌ، وَتُمْحَى عَنْهُ سَيِّئَةٌ، حَتَّى يَنْصَرِفَ بِبَصَرِهِ عَنْهَا.

هرکس به کعبه نگاه کند پيوسته براى او حسنه نوشته و گناهى از او پاک مى شود تا آن که چشم خود را از کعبه بگرداند.

کافى: 4/240/4