احترامات ويژه بهشتيان از همان آغاز ورود در بهشت شروع مى شود و خازنان بهشت نخستين تبريك پر معنا را به آنها مى گويند: «سلام بر شما گوارا باد اين نعمت ها برايتان، وارد شويد و جاودانه در آن بمانيد». از اين تعبير استفاده مى شود كه خازنان بهشت مشتاقانه بر درهاى بهشت انتظار پرهيزكاران را مى كشند، درهاى بهشت را قبلا براى آنها گشوده اند و به محض اينكه به بهشت مى رسند با بهترين تحيّات و احترامات به استقبال آنها مى شتابند و با تعبيراتى چنين زيبا آنها را به بهشت و زندگى جاويدان در آن فرا مى خوانند.

«سوء خلق»، که از آن به بدزبانی و خشونت تعبیر می شود، سبب نفرت و انزوای شخص در جامعه می شود که روايات تکان دهنده ای در این زمینه وجود دارد. پيامبر(ص) فرمودند: «از سوء خلق بپرهيزيد كه سرانجام آن آتش دوزخ است»، هم چنین می فرمایند: «خداوند از پذيرش توبه افراد بد اخلاق ابا دارد». امام علی(ع) می فرمایند: «انسان بد اخلاق زندگى ندارد»، چرا كه اطرافيان او در عذاب اند، هم چنین ایشان سوء خلق را شديدترين مصيبت می داند.

امام علي(ع) دراین باره می فرماید: «آنان براى مدتى كوتاه در اين جهان صبر كردند و به دنبال آن آسايشى طولانى نصيبشان شد. اين تجارت پر سود را پروردگار براى آنها فراهم ساخت». بنابراين «صبر» از صفات برجسته پرهيزكاران است که با لطف الهی فراهم می شود و بدون آن هيچ كس به اهداف خود نمى رسد و حتی ايمان و آبروى انسان به خطر نيز خواهد افتاد.

امام علی(ع) در رابطه با شیوه برخورد «متّقین» با حوادث ناگوار می فرماید: «در برابر حوادث سخت استوار، و در حوادث ناگوار شكيبا، و به هنگام فراوانيِ نعمت شكرگزار اند». بر اساس سخن امام(ع)، متّقین در حوادث، سينه سپر کرده و با شجاعت براى نجات جامعه تلاش می کنند، از سوی دیگر آنان در ميدان شکیبایی در مصائب و حوادث نیز سربلندند، و به هنگام فزونى نعمت شکرگزار بوده که منشأ آن، تواضع متّقین در برابر خدا و خلق اوست.

خداوند در قرآن، و در مذمت انسانهای فاقد ایمان، که ناسپاسی درون آنها نهادینه گردیده، به گروهی اشاره مى كند كه به هنگام مصيبت با تمام وجود، خدا را مى خوانند اما همين كه طوفان بلا فرو نشست همه چيز را فراموش كرده و ناسپاسى مى کنند. لذا می فرماید: «هنگامى كه در دريا ناراحتى به شما برسد همه كس را جز خدا فراموش مى كنيد، اما هنگامى كه شما را به خشكى مى رساند روى برمى گردانيد ...» سپس در آیه دیگر می فرماید: «چگونه ناسپاسى کرده و مغرور مى شويد، و آن كس كه مى تواند شما را در دريا غرق كند، می تواند در خشكى نيز شما را در اعماق زمين فرو ببرد».

برخی از راهکارهای درمان ناسپاسی و تقویت روح شکرگزاری در انسان عبارتند از: 1- افزایش تفکر و شناخت انواع نعمت های ظاهری و باطنی خداوند، که سبب تقویت حس شکرگزاری در انسان می شود. 2- دقت در روند زندگی افرادی که در سطح پایین تری از انسان قرار دارند. 3- در هر مصیبتی انسان به بدتر از آن هم بیندیشد، و خدا را سپاسگزار باشد که گرفتار بدتر از آن نشده است.

در آیه 153 سوره «بقره» خداوند به همه مؤمنان، توصیه می کند که در مشكلات از نيروى «صبر» و «نماز» كمك بگيرند. در واقع اين آيه داراى مفهوم وسيعى است و هر گونه صبر و استقامت را شامل مى شود، خواه صبر به اطاعت يا بر معصيت يا بر مصيبت باشد. بنابراين، براى انجام هر كار مهمى بايد از شاخه هاى مختلف صبر كه متناسب با آن كار است، يارى جست.

بزرگان اخلاق با استناد به روایات، «صبر» را به 3 شاخه تقسیم کرده اند: 1- «صبر بر اطاعت» که ايستادگى در برابر دشواری های اطاعت از فرمان خداست. همچون نماز و روزه و حج و جهاد و اداى واجبات مالى و ... . 2- «صبر بر معصيت» که ايستادگى در برابر شعله هاى سركش شهوات و هيجان هاى برخاسته از هوا و هوس است. 3- «صبر بر مصيبت» و منظور از آن این است كه انسان در طول زندگى، در برابر حوادث دردناكى مانند از دست دادن عزيزان، خسارت هاى عظيم مالى و ... صبر و شكيبايى را از دست ندهد.

طرفداران فرضیه «جبر استعماری» معتقدند رضایت نسبت به وضع موجود و تسلیم در برابر هرگونه شرایط باعث می شود که انسان در برابر دنیا پرستان کنار بیاید؛ ولی در پاسخ می گوییم: از منابع اسلامی استفاده می شود که منظور از رضا و تسلیم، تسلیم بودن در مقابل دستورات الهی است نه تن دادن به ذلّت در مقابل استعمارگران. بنابراین فلسفه قضا و قدر عبارت است از اجراى دستورها و قوانين اسلامى، اجراى حقّ و عدالت، ايستادگى در برابر مشكلات و ناملايمات و مقاومت در برابر مصائب و حوادث دردناك.

امام علی(ع) درباره نشانه های ناراحتی از «قضای الهی» می فرماید: «كسى كه براى دنيا غمگين باشد از قضاى الهى ناخشنود است». در حقیقت گاه ضررهایی به انسان می رسد که بر اثر ندانم كارى هاى خود اوست که بايد خود را ملامت كند و گاه بر اثر امورى خارج از اختيار انسان است، و از اين به قضاى الهى تعبير مى شود. لذا اندوهگين شدن براى اين امور، اظهار ناراحتى در برابر قضاى الهى است. از سویی تسليم بودن در برابر قضاى الهى، دو اثر مثبت دارد: اول موجب آرامش روح انسان شده و دوم يأس و نوميدى را از انسان دور مى كند.